Abisynia

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy dawnej nazwy Etiopii. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy.

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi.
Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

'
Cesarstwo Abisyńskie

←

????-1974

→

Flaga Etiopii

Hymn: Ethiopia hoy dess ibalish

Język urzędowy

amharski, tigrinia i arabski

Stolica

Addis Abeba

Typ państwa

monarchia konstytucyjna, półdyktatura

Ostatnia głowa państwa

cesarz Amha Selassie

Zależne od

Królestwa Włoch (1936-41)

Ostatni następca tronu

książę Zera Yacob Amha Selassie

Ostatni szef rządu

premier Mikael Imru

Powierzchnia
• całkowita

1248447 km²

Jednostka monetarna

birr (ETB)

Odzyskanie niepodległości

od Królestwa Włoch
28 listopada 1941

Pucz wojskowy

dokonany przez Mengystu Hajle Marjama. Zmiana nazwy państwa na Etiopia.
12 września 1974

Religia dominująca

Ortodoksyjny kościół etiopski i Islam

Strefa czasowa

UTC +3

Terytoria autonomiczne

Erytrea (1952-62)

Mapa Abisynii z 1584

Abisynia - dawne państwo afrykańskie leżące na Wyżynie Abisyńskiej w tzw. Rogu Afryki.

[edytuj] Nazwa

Abisynia – dawna nazwa Etiopii, wywodząca się najprawdopodobniej od nazwy plemienia południowo arabskiego Habesz, które przywędrowało do Afryki przypuszczalnie jeszcze p.n.e. Uważa się, iż jedną z przyczyn, dla których Etiopczycy zrezygnowali z nazwy Abisynia i wprowadzili nową (Etiopia) jest pogardliwe znaczenie formy "habesz" w języku arabskim, oznaczające mieszańca, włóczykija. Słowo to było używane w okresach waśni przez mieszkających w kraju wyznawców islamu na określenie chrześcijan.

Starą nazwę Abisynia zastąpiono formą Etiopia, występującą m.in. w tekstach biblijnych, gdzie nazwą tą opatrywany jest ten właśnie afrykański kraj. Wyraz Etiopia wywodzi się z greckiego aithiopes, tj. "brunatne twarze". Mianem tym greccy podróżnicy określali ludy zamieszkujące obszar północno-wschodniej Afryki (tj. Sudan, Nubię oraz Etiopię właściwą). Ponieważ nazwa ta występuje w oryginalnych tekstach biblijnych pisanych greką, została ona zaakceptowana jako oficjalna nazwa państwa.

[edytuj] Historia

Zobacz więcej w osobnym artykule: Historia Etiopii.

Uwaga: treść sekcji pochodzi z artykułu Etiopia
Panujący do 1974 cesarze Etiopii (Abisynii) wywodzili swoje pochodzenie od pierwszego władcy kraju, Menelika I (ok. 1000 p.n.e.), którego rodzicami mieli jakoby być bohaterowie biblijni: król Salomon i królowa Saby.

Istniejące od I wieku p.n.e. na terytorium obecnej Etiopii i południowego Sudanu państwo Aksum zostało założone przez potomków ludów semickich z południowej Arabii (głównie Sabejczyków), które ok. połowy pierwszego tysiąclecia p.n.e. opanowały te tereny. W IV wieku kraj przyjął chrześcijaństwo, które do 1974 było religią państwową. Do XV wieku wykształcił się tam rodzaj feudalizmu zbliżony do europejskiego. Kraj borykał się sporadycznie z próbą ekspansji islamu. W 1528 roku muzułmańskie sułtanaty istniejące na wybrzeżu Morza Czerwonego rozpoczęły wielką wojne przeciwko niewiernym, która przeszła do historii jako Wojna XXX-letnia. W 1528 roku zadano klęskę etiopskim przygranicznym feudałom w bitwie nad Samermą. W następnym roku armia cesarska przegrała pod Sybura Kurie. Podczas tej bitwy wykorzystano po raz pierwszy w Afryce broń palną. Sukcesy zwiększyły napływ ochotników do szeregów sułtanatów, a łupy pozwoliły nawet na sprowadzenie artylerii. Ta po raz pierwszy została użyta w bitwie pod Antiochią w październiku 1531 roku. Od tamtej pory cesarz uciekał przed szaleńczym Imamem "Graniem", tworzył kolejne armie, które raz po raz były niszczone. Część możnowładców przeszła na Islam. Wszystko wskazywało, że los Etiopii jest przesądzony. W 1540 roku umiera cesarz Lybne Dynygala. Jego następca, Klaudiusz rozpoczyna "Rekonkwistę". Najważniejsza zmiana zaszła w Kościele Etiopskim. Do tej pory pacyfistyczny, uznał wojnę z sułtanatami za wojnę religijną i zaczął wspierać walki z najeźdźcą. Już w tym samym roku pobito wojska Wezyra Asa. Etiopczycy nawiązali kontakty z Portugalczykami, którzy dostarczyli cesarstwu broń palną, artylerię, a także wysłali niewielki oddział strzelców. Klaudiusz wygrał w 1542 roku ważną bitwę pod Wegerą. W roku następnym w czasie bitwy u stóp góry Zentara ginie szaleńczy imam Grań, co doprowadza do podziałów w armii najeźdźców. Wkrótce nastała olbrzymia susza, która wymusiła dwuletni pokój. W 1548 roku Etiopowie przenoszą walki na tereny Sułtanatu Hererskiego. Sukcesu nie wykorzystano przez kolejną straszliwą suszę. W 1559 roku ginie cesarz Klaudiusz. Wojna jednak wygasła z powodu wieloletniej suszy i straszliwego wyludnienia sułtanatów arabskich. Abisynia odzyskała swoje ziemie, jednak nie powzięła ofensywy, gdyż Kościół Etiopski uważał się za elitarny i nie zamierzał nawracać sąsiadów. Wojna XXX-letnia doprowadziła do islamizacji części Abisynii, ułatwiła także ekspansję negroidalnych ludów Oromo. Ślady tych zdarzeń są widoczne w tym państwie do dnia dzisiejszego.

W XIX wieku krzyżowały się tu interesy mocarstw kolonialnych.

O dominację nad Abisynią bezskutecznie starali się Brytyjczycy i Włosi. W roku 1916 następuje zamach stanu, jakiego dopuszcza się późniejszy cesarz Etiopii Haile Sellasie. Za pomocą ambasad zachodnich spiskuje i usuwa legalnego następcę tronu Lydza Ijasu. W 1930 na tronie etiopskim zasiadł Ras Tafari, przybierając imię Haile Selassie I. W 1935 w Abisynii wybuchła wojna włosko-abisyńska w wyniku której Włosi zajęli kraj, zmuszając cesarza do emigracji i włączając Abisynię do Włoskiej Afryki Wschodniej. Po zwycięstwie wojsk brytyjskich nad Włochami w 1941 Haile Selassie ponownie objął rządy. Za swego panowania włączył on do Abisynii Erytreę (od 1952 jako państwo sfederowane, później prowincja, obecnie niepodległe państwo) i Ogaden.

W 1974, w związku z bardzo złą sytuacją gospodarczą i powtarzającymi się klęskami głodu, doszło do puczu wojskowego kierowanego przez Mengystu Hajle Marjama. Komunistyczny reżim wojskowy utrzymywał się u władzy do 1991 dzięki pomocy gospodarczej i militarnej ze strony ZSRR, NRD i Kuby. Rozpętana fala terroru komunistycznego, połączona z masowymi przesiedleniami ludności w strefach objętych klęską głodu doprowadziła do zagłady ok. 1,5 mln Etiopczyków^[1]

W maju 1991 opozycja zdołała obalić rządzący reżim i przejęła władzę w państwie, ogłaszając ambitny program demokratyzacji życia politycznego. W kwietniu 1993 w Erytrei odbyło się referendum, w jego wyniku dotychczasowa północno-wschodnia prowincja Etiopii – Erytrea uzyskała niepodległość, odcinając Etiopię od dostępu do Morza Czerwonego.

W 1998 pomiędzy Etiopią a Erytreą wybuchła wojna graniczna. Znaczne nasilenie walk nastąpiło w maju 2000, co skłoniło władze obydwu krajów do poszukiwania kompromisu. W kilka miesięcy później podpisano porozumienie pokojowe.

24 grudnia 2006 Premier Etiopii w orędziu do narodu ogłosił, że jego kraj został zmuszony do wojny z Somalią, jako interwencję przeciw panującym tam i kontrolującym stolicę talibom.