Alexander Vandergrift
Z Wikipedii
Alexander Archer Vandegrift (ur. 13 marca 1887, zm. 8 maja 1973) - amerykański generał piechoty morskiej (Marines) z okresu II wojny światowej. Jedyny generał Korpusu, który - będąc w czynnej służbie - doczekał się czwartej gwiazdki.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Vandegrift urodził się w Charlottesville, Wirginia. Studiował na University of Virginia a 22 stycznia 1909 został przyjęty do Korpusu Piechoty Morskiej w stopniu podporucznika.
[edytuj] Wojny bananowe
Po odbyciu szkolenia w Szkole Oficerskiej Korpusu (ang.: Marine Officers' School) w Port Royal w Karolinie Południowej i rutynowej służbie koszarowej w Portsmouth, New Hampshire, został wysłany w rejon Morza Karaibskiego, gdzie - w październiku 1912 r. brał udział w ataku na Wzgórze Coyotepe w Nikaragui oraz w zdobyciu i okupacji Veracruz w Meksyku (kwiecień-lipiec 1914 roku).
W grudniu 1914, po awansowaniu na porucznika, Podjął dalszą naukę w koszarach Marines w Filadelfii. Po zakończeniu szkolenia został przydzielony do 1.Brygady i wysłany na Haiti celem zwalczania bandyckiej szajki zwanej "Cacos" w okolicach miejscowości Le Trou i Fort Capois.
W sierpniu 1916 został awansowany do stopnia kapitana i skierowany do służby policyjnej w Port-au-Prince, gdzie przebywał do grudnia 1918. Wrócił ponownie na Haiti w lipcu 1919 by służyć w szeregach w tzw. "Gendarmerie d'Haiti" jako inspektor policji. W czerwcu 1920 otrzymał awans na majora.
[edytuj] Lata 1920-1930
Major Vandegrift wrócił do USA w kwietniu 1923 i został przydzielony do bazy Marines w Quantico, Wirginia. Ukończył Kurs Dowódców Polowych w maju 1926, po czym został skierowany do Bazy Marines w San Diego w Kalifornii jako zastępca szefa sztabu.
W lutym 1927, wysłany został do Chin jako oficer operacyjny 3.Brygady z siedzibą w Tiencinie. We wrześniu 1928 został wezwany do Waszyngtonu gdzie posadzono go za biurkiem w Dziale Finansowym Dowództwa Korpusu. W tym czasie został awansowany na podpułkownika.
Ponownie wysłany do Chin w czerwcu 1935, Vandegrift służył jako dowódca ochrony ambasady amerykańskiej w Peipingu. Mianowany pułkownikiem we wrześniu 1936 wezwany został do Głównej Kwatery Korpusu (HQMC) w Waszyngtonie, gdzie został wyznaczony na sekretarza Komendanta Korpusu. W marcu 1940 został zastępcą Komendanta i jednocześnie awansowany na generała brygady.
[edytuj] II wojna światowa
Generał Vandegrift został wyznaczony na dowódcę 1.Dywizji Marines (1.DMar) w listopadzie 1941, a więc na krótko przed wejściem Stanów Zjednoczonych do wojny. W maju 1942, już jako generał-major pożeglował ze swoją dywizją na wody południowego Pacyfiku. 7 sierpnia 1942, w archipelagu Wysp Salomona, dowodził lądowaniem 1.DMar w pierwszej na dużą skalę ofensywie przeciw Japończykom oraz w czteromiesięcznych walkach swej dywizji.
Za wybitną postawę i nienaganne dowodzenie 1.DMar w czasie walk na Guadalcanalu, Tulagi, i Gavutu, został odznaczony Navy Cross i najwyższym odznaczeniem amerykańskim - Medal of Honor.
W lipcu 1943 przejął dowodzenie 1. Korpusu Amfibijnego Marines i na tym stanowisku przeprowadził operację desantową w Zatoce Empress Augusta na wyspie Bougainville 1 listopada 1943. Po ustanowieniu przyczółka został odwołany do Waszyngtonu jako przyszły komendant Korpusu.
[edytuj] Komendant
W latach 1944-1947 pełnił funkcję komendanta (głównodowodzącego) Korpusu Piechoty Morskiej (US Marine Corps), a dowództwo 1.DMar przekazał swemu dotychczasowemu zastępcy, generałowi Williamiwi H. Rupertusowi.
Jako komendant Korpusu wsławił się swoją mową w Izbie Reprezentantów (znaną jako "mowa na kolanach"), w której bronił Korpusu przed zakusami Armii zmierzającej do likwidacji Piechoty Morskiej jako osobnego rodzaju broni. Od 1949 na emeryturze. Zmarł w szpitalu wojskowym w Wirginii po długiej i ciężkiej chorobie.
[edytuj] Bibliografia
- Allan R. Millett, Semper Fidelis, the History of the United States Marine Corps, New York 1991, ISBN 0-02-921596-X
- Joseph N. Mueller, Guadalcanal 1942, the Marines Strike Back, London 1997, ISBN 1-85532-253-6
