Alka olbrzymia

Z Wikipedii

Alka olbrzymia
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Nadrząd	neognatyczne
Rząd	siewkowe
Rodzina	alki
Gatunek	alka olbrzymia
Nazwa systematyczna
Alca impennis
Linnaeus, 1758
Status ochronny
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) EX EW CR EN VU NT LC Kategoria: wymarły
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Alka olbrzymia (Alca impennis; syn.Pinguinus impennis) – duży, wymarły, nielotny ptak wodny z rodziny alk, zamieszkujący niegdyś północny Atlantyk, gnieżdzący się na wybrzeżach Labradoru, Grenlandii, Szkocji, Norwegii i innych, mniejszych wysepek. Zimą spotykano je bardziej na południe, aż do Florydy i Półwyspu Iberyjskiego, a nawet Półwyspu Apenińskiego.

Cechy gatunku 

Wierzch ciała czarny, spód biały, na kantarku biała plama; skrzydła krótkie. Pokrojem i zachowaniem przypominały pingwiny.

Wymiary średnie 

dł. ciała ok. 75-95 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 30 cm
waga ok. 5 kg

Biotop 

Otwarty ocean.

Gniazdo 

Na skalnej półce, blisko lustra wody, trudno dostępnej od strony lądu.

Jaja 

Wyprowadzały jeden lęg w roku lub rzadziej, składając w maju-czerwcu jedno jajo.

Wysiadywanie 

Jajo wysiadywane było przez okres około 40 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta pierzyły się prawdopodobnie w wieku około 20 dni.

Pożywienie 

Ryby, młode być może również plankton.

Przyczyny wyginięcia 

Gatunek znany co najmniej od VIII wieku był obiektem polowań, które przybrały na sile w XVII i XVIII. W XIII wieku przestały istnieć kolonie na Półwyspie Skandynawskim. W 1830 erupcja podwodnego wulkanu i trzęsienie ziemi zniszczyło kolonię na wyspie Geirfuglasker (Skała wielkich alk, ang. The Great Auk Rock) w archipelagu Vestmannaeyjar. Po kataklizmie pozostałe przy życiu ptaki (ok. 40 osobników) przeniosły się na pobliską wyspę Eldey. Kolonia na wyspie Eldey u południowo-zachodnich wybrzeży Islandii była ostatnim siedliskiem alk olbrzymich na świecie. Rankiem 3 lipca (lub jak podaje część źródeł 3 czerwca) 1844 roku, rybacy: Jón Brandsson, Vilhjálmur Hákonarson, Sigurður Ísleifsson i Ketill Ketilson dopłynęli do Eldey, żeby zrealizować zamówienie Carla Siemsena - pozyskać okazy alk olbrzymich. Jón Brandsson i Sigurður Ísleifsson zatłukli ostatnią parę ptaków wiosłami. Jajo znajdujące się w gnieździe zostało rozdeptane. Co pewien czas pojawiają się niepotwierdzone informacje o zaobserwowaniu tych ptaków na Atlantyku lub na kanadyjskim wybrzeżu. W muzeach znajduje się około 90 wypchanych okazów. Trzy z nich znajdują się we Wrocławiu, w Muzeum Przyrodniczym Uniwersytetu Wrocławskiego.

[edytuj] Literatura

• Morten Meldgaard (1988): The Great Auk, Pinguinus Impennis (L.) in Greenland. Historical Biology 1: 145-178. pełny tekst w formacie pdf (en)