Aman (wywiad)

Z Wikipedii

Aman (hebr. אגף המודיעין, Agaf ha-Modi'in, Zarząd Wywiadu Wojskowego) - Agencja Wywiadu Wojskowego Izraela utworzona w maju 1948 jako Departament Wydziału Operacyjnego Sztabu Generalnego, podlegająca Szefowi Sztabu Głównego Sił Obronnych Izraela, kontrolowana bezpośrednio przez ministra obrony.

Spis treści 1 Utworzenie wywiadu wojskowego w Izraelu 2 Schemat organizacyjny Amanu 3 Doświadczona kadra 4 Niepomyślne początki (skandale i afery) 5 Dyrektorzy Amanu 6 Źródła 7 Zobacz też

[edytuj] Utworzenie wywiadu wojskowego w Izraelu

W 1953 podniesiony do rangi wydziału otrzymał oficjalną nazwę Aman (Afaf Modi'in - skrzydło informacyjne). Aman nie jest powszechnie znany jak Mossad, lecz jest jedną z największych agencji wywiadowczych w Izraelu, zatrudniając około 7 tys. pracowników wojskowych i cywilnych. Jego wkład w sukcesy wywiadowcze państwa żydowskiego jest bardzo ważny i znaczny.

Dysponowali najnowocześniejszym wyposażeniem, jak skomplikowane urządzenia podsłuchowe, zdalnie sterowane samochody. Dwóch z najskuteczniejszych agentów Izraela Eli Cohen i Wolfgang Lotz, choć swoje sukcesy odnieśli pracując dla Mossadu, zostali zwerbowani i byli wychowankami Amanu (inne źródła podają że Eli Cohen został zwerbowany przez Mossad).

Aman zajmuje się zdobywaniem przetwarzaniem informacji wojskowych, geograficznych i elektronicznych, dotyczących przede wszystkim państw arabskich.

[edytuj] Schemat organizacyjny Amanu

• Departament I (Machlekat Hahaka) - produkcja
• Departament II (Haman) - korpus wywiadowczy
• Departament III - stosunki zagraniczne, bezpieczeństwo polowe
• Departament IV - cenzura wojskowa
• Oddział Regionalny
  • Biuro Zachodnie ds. Egiptu, Sudanu i Libii
  • Wschodnie ds. Iraku, Syrii, Libanu
  • Południowe ds. Jordanii, Półwyspu Arabskiego
• Oddział Funkcjonalny - sprawy ekonomiczne na Bliskim Wschodzie
• Oddział Akt

[edytuj] Doświadczona kadra

Wielu oficerów Amanu wywodziło się z OSS i SIS oraz służyło w SOE, operując na tyłach wroga w Afryce Północnej i innych rejonach objętych okupacją państw Osi.

[edytuj] Niepomyślne początki (skandale i afery)

Początki Amanu nie były zbyt pomyślne. Trzech z czterech pierwszych szefów agencji zostało zdymisjowanych za skandale, które jeden po drugim głośno wybuchały w nowo utworzonej agencji.

• Pierwszy szef Amanu Isser Be'eri zdymisjowany został w 1949, po tym jak skazał na śmierć Meira Toubiansky'ego, Żyda podejrzanego o szpiegostwo dla Brytyjczyków.
• W 1955 ze stanowiska szefa Amanu musiał zrezygnować płk. Binjamin Gibli - powodem jego dymisji była nieudana akcja sabotażowa w Egipcie.
• Jego następca, generał Jehoszafat Harkabi, został zdymisjowany w 1959 za fatalne zorganizowanie mobilizacji rezerwistów Sił Obronnych Izraela, co miało szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa Izraela.

[edytuj] Dyrektorzy Amanu

• Isser Be'eri 1948-1949
• pułkownik – Chaim Herzog 1949-1950
• pułkownik – Binjamin Gibli 1950-1955
• generał major – Jehoszaft Harkabi 1955-1959
• generał major – Chaim Herzog 1959-1962
• generał major – Meir Amit 1962-1963
• generał major – Aharon Jariv 1964-1972
• generał major – Eliahu Zeira 1972-1974
• generał major – Szlomo Gazit 1974-1978
• generał major – Jehoszua Saguy 1979-1983
• generał major – Ehud Barak 1983-1985
• generał major – Amnon Szahak (Lipkin) 1986-1991
• generał major – Uri Saguy 1991-1995
• generał major – Mosze Ja'alon 1995-1998
• generał major – Amos Malka 1998-2002

• generał major – Aharon Zeevi-Farkash 2002-2005
• generał major – Amos Yidlin 2005 (obecny)

[edytuj] Źródła

• Normam Polmar, Thomas B. Allen, Księga szpiegów. Encyklopedia, Wyd. Magnum, Warszawa 2000, ss. 702. ISBN 83-85852-27-1 (hasło "Aman" na s. 18-19)
• Samuel M. Katz, AMAN. Wywiad wojskowy Izraela, Wyd. Bellona, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 1999, ss. 391. Seria: Kulisy Wywiadu i Kontrwywiadu, ISBN 83-87893-30-7, ISBN 83-11-09013-0
• Gordon Thomas, Szpiedzy Gideona. Tajna historia Mossadu, Wyd. Magnum, Warszawa 2000, ss. 364. ISBN 83-85852-51-4
• Guido Knopp, Elita szpiegów, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2004, s. 216. Seria: Kulisy Wywiadu i Kontrwywiadu, ISBN 83-11-09826-3

[edytuj] Zobacz też

• Izrael
• Historia Izraela
• Siły Obronne Izraela