Avraham Dar

Z Wikipedii

Avraham Dar, pseudonim operacyjny John Darling, major IDF, oficer Palmach, agent Jednostki 131 i izraelskiego wywiadu wojskowego (Aman); twórca siatki wywiadowczej w Egipcie, której działalność zakończyła się niepowodzeniem.

Spis treści

1 Pochodzenie i rodzina
2 Wojna o niepodległość i wywiad wojskowy
3 Egipt
4 Operacja Zuzanna i aresztowania
5 Łącznik Mossad/SDECE
6 Dymisja
7 Zobacz też

[edytuj] Pochodzenie i rodzina

Urodził się w brytyjskim Adenie w Jemenie (inne źródła podają jako miejsce urodzenia Palestynę). Jego ojciec podczas I wojny światowej został zwerbowany przez wywiad brytyjski. Avraham bezpośrednio po II wojnie światowej został zaangażowany w akcję nielegalnej emigracji Żydów europejskich do Palestyny.

[edytuj] Wojna o niepodległość i wywiad wojskowy

W czasie wojny 1948-1949 oficer Palmach, następnie na krótko wstąpił do Izraelskich Sił Zbrojnych IDF, które wkrótce opuścił. W 1951 ponownie dostał się do IDF i został przydzielony do wywiadu wojskowego Aman.

[edytuj] Egipt

W maju tegoż roku jako podwładny brytyjski John Darling przerzucony do Egiptu, gdzie założył zakonspirowaną organizację miejscowych Żydów.

W wydaniu Israel's Secret War (1991) Ian Black i Benny Morris przyznają:

Z początku ani sam Dar, ani jego ludzie nie mieli sprecyzowanej koncepcji, czemu konkretnie służyć ma utworzona przez nich siatka - organizowaniu samoobrony żydowskiej, pomocy w nielegalnej emigracji do Izraela, szpiegostwu, czy antyegipskiemu sabotażowi.

Dar wkrótce opuścił Egipt, zaś jego członkowie siatki przeszli krótkie przeszkolenie w Izraelu w zakresie techniki łączności radiowej, sabotażu i szpiegostwa, dokąd nielegalnie dostawali się przez Francję. Siatka Dara zorganizowana została jednak wbrew elementarnym zasadom konspiracji - na przykład nie była podzielona na komórki i wszyscy jej członkowie znali się wzajemnie. Po zakończenia szkolenia pod koniec 1953 agentów Dara zaopatrzono w materiały wybuchowe i przerzucono z powrotem do Egiptu.

[edytuj] Operacja Zuzanna i aresztowania

W 1954 na czele siatki Dara stanął wysłany do Egiptu Avri El-Ad. W czerwcu tego roku, po wojskowym zamachu stanu w Egipcie, Tel Awiw nadał przez radio hasło rozpoczęcia operacji Susannah. Zakładano że prowadzone od lipca 1954 terrorystyczne zamachy bombowe, których celem miały być obiekty cywilne (kina, urzędu pocztowe itp.), doprowadzą do destabilizacji wewnętrznej i zdyskredytują nowy rząd Egiptu.

Wpadka jednego z agentów spowodowała dekonspirację i aresztowanie pozostałych członków siatki. Jeden z nich został zakatowany na śmierć w śledztwie, drugi popełnił samobójstwo w czasie procesu, który rozpoczął się 11 grudnia 1954. Dwóch agentów Dara skazano na karę śmierci, czworo otrzymało wyroki od 7 lat więzienia do dożywocia, dwóch uniewinniono.

[edytuj] Łącznik Mossad/SDECE

Podczas wojny sueskiej w październiku 1956 przydzielony do Mossadu (już w randze majora) Dar służył jako oficer łącznikowy z wywiadem francuskim w Port Saidzie. Brał również udział w kilku akcjach specjalnych, m.in. w operacji Tushia - nielegalnym przerzucie do Izraela znacznej części społeczności żydowskiej (17-18 listopada 1956).

[edytuj] Dymisja

W 1957 Dar podał się do dymisji na znak protestu przeciwko pominięciu członków jego siatki kairskiej przy wymianie jeńców wojennych między Egiptem a Izraelem. Zwolniono ich dopiero w 1967 po osobistej interwencji ówczesnego szefa Mossadu generała majora Meira Amita u prezydenta Gamala Abdel Nasera.