Anataz
Z Wikipedii
Anataz (oktaedryt) - minerał, odmiana polimorficzna dwutlenku tytanu.
Nazwa pochodzi od: anatasis gr. = wydłużenie. Po raz pierwszy wzmiankowany w 1738roku; w 1802 roku L.N.Vauqelin ustalił, że anataz ma analogiczne własności chemiczne jak rutyl.
Spis treści |
[edytuj] Własności
- Wzór chemiczny: TiO2 - dwutlenek tytanu
- Twardość: 5,5- 6
- Gęstość: 3,8 -3,9
- Rysa: biała
- Barwa: bezbarwny, różowy, czerwony, żółty, brunatny, niebieski, czarny
- Połysk: metaliczny do diamentowego /tłustawy/
- Łupliwość: doskonała w dwóch kierunkach
- Przełam: muszlowy
- Spójność: kruchy
- Układ krystalograficzny: tetragonalny;
Parametry komórki elementarnej:
a = 0,37852 nm
b = 0,37852 nm
c = 0,95139 nm
Tworzy kryształy ostro zakończone o postaci podwójnej piramidy. Rzadziej ma pokrój słupkowy lub tabliczkowy. jest jedną z trzech odmian polimorficznych dwutlenku tytanu obok rutylu i brukitu. Jest kruchy, przezroczysty, ciemno zabarwione kryształy wykazują pleochroizm o barwach: żółtobrązowej, zielonkawoniebieskiej, brązowej.
[edytuj] Występowanie
Powszechnie występuje jako składniki skał magmowych i metamorficznych. W żyłach typu alpejskiego, iłach, piaskowcach. Tworzy się z roztworów hydrotermalnych obok kryształu górskiego i adularu. Występuje niemal wyłącznie w formie małych, rozproszonych kryształów.
Miejsca występowania: Szwajcaria - w masywie St.Gothard i Francja - Bourg d'Oisans - połyskujące żółte kryształy, Norwegia - ciemnoniebieski anataz, Rosja - Ural, USA - Kolorado, Brazylia - Minas Gerais, RPA .
W Polsce: występuje w Sudetach, stwierdzony w okolicach Jeleniej Góry, Kowar, Strzelina.
[edytuj] Zastosowanie:
- Jest wykorzystywany do produkcji głównie bieli tytanowej,
- do pozyskiwania tytanu.
- ma znaczenie naukowe
- stanowi poszukiwany kamień kolekcjonerski,
- bywa uzywany jako kamień jubilerski
[edytuj] Bibliografia:
- Podręczny Leksykon Przyrodniczy - Minerały i kamienie szlachetne
- Atlas mineralogii
- Leksykon Przyrodniczy -Minerały
- R.Hochleitner - Minerały i kryształy
