Antoni Cieszyński
Z Wikipedii
Antoni Cieszyński (ur. 31 maja 1882 w Oleśnicy, zm. 4 lipca 1941 we Lwowie) - profesor stomatologii, twórca stomatologii polskiej.
Spis treści |
[edytuj] Droga życiowa
Uczył się początkowo w gimnazjum klasycznym Marii Magdaleny w Poznaniu, później w Bydgoszczy. Studiował medycynę, stomatologię i filozofię w Berlinie i Monachium. Ukończył ją z najwyższym odznaczeniem - summa cum laude w grudniu 1911. W 1913 został mianowany profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Ambulatorium Dentystycznego Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Lwowskiego. W marcu 1914, po gruntownej reorganizacji i modernizacji, ambulatorium zostało przekształcone w pierwszy w Polsce Instytut Dentystyczny (w 1930 w Klinikę Stomatologiczną).
Po wybuchu I wojny światowej zorganizował w Instytucie Dentystycznym placówkę Polskiego Czerwonego Krzyża. Z powodu ofensywy rosyjskiej i zajęcia Lwowa przez Rosjan we wrześniu 1914 ewakuował się najpierw do Tarnowa, a później do Wiednia. Założył tam oddział dla obrażeń szczękowych i poliklinikę stomatologiczną dla uchodźców z Polski. W czasie zamachu ukraińskiego na Lwów (1-22 listopada 1918) zorganizował Polską Służbę Sanitarną i organizował punkty opatrunkowe dla rannych w części Lwowa zajętej przez Ukraińców. Został odznaczony Krzyżem Obrony Lwowa (1918) oraz Medalem Niepodległości (1933).
W roku akademickim 1927/28 pełnił funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego UJK.
Aresztowany przez hitlerowców, w nocy z 3 na 4 lipca 1941, tuż po wkroczeniu Niemców do Lwowa, został bez sądu rozstrzelany na Wzgórzach Wuleckich wraz z grupą 25 polskich profesorów wyższych uczelni Lwowa.
[edytuj] Dokonania naukowe
- Ogłosił drukiem 375 prac obejmujących wszystkie dziedziny stomatologii, opublikowanych w 70 czasopismach naukowych w siedmiu językach.
- Opracował:
- systematykę techniki wykonywania zdjęć rentgenowskich wewnątrz- i zewnątrzustnych
- zastosowanie radioterapii w stomatologii,
- pierwszy w świecie atlas radiologii stomatologicznej
- regułę izometrii, pozwalającej na wykonywanie na filmie zdjęć rtg zębów o rzeczywistej długości,
- metody iniekcyjnych do wszystkich gałęzi nerwu trójdzielnego.
- Był twórcą nowoczesnych metod operacyjnych i rozpoznawczo-badawczych.
- Był autorem wielu udoskonaleń technicznych:
- kasety do zdjęć stereoskopowych,
- wspornika do zdjęć zewnątrzustnych,
- przytrzymywaczy filmów wewnątrzustnych,
- miarki do bezpośredniego odczytywania odległości filmu od ogniska
- czapki z tabliczką ułatwiającą ustawienie promienia głównego do zdjęć typowych czaszki.
- Redagował własne czasopismo Dentystyka Polska (od 1923)
- Był redaktorem naczelnym Polskiej Stomatologii i Słowiańskiej Stomatologii
- Wydał własny podręcznik radiologii stomatologicznej (1926).
[edytuj] Nagrody
- 1936 - Złoty Medal i dyplom nagrody im. W.O. Millera przyznawane przez Federation Dentaire Internationale (Międzynarodowy Związek Dentystyczny) rok wcześniej w Brukseli.
- Krzyż zasługi Węgierskiego Czerwonego Krzyża
[edytuj] Funkcje w organizacjach
- przewodniczący Powszechnych Wykładów Uniwersyteckich we Lwowie (1915-1918),
- przewodniczący Związku Docentów Stomatologii w Państwie Polskim (1913-1923 i od roku 1935),
- delegat narodowy Polski do Międzynarodowego Związku dentystycznego,
- przedstawiciel Polskiej Sekcji Międzynarodowego Związku Stomatologicznego,
- prezes Związku Stomatologów Lwowskiej Izby Lekarskiej
- członek honorowy i fellow of American Society of Stomatologists
- członek honorowy i fellow of Polish Medical and Dental Association of America
- członek honorowy Spolku Ceskych Zubnich Lekaru w Pradze
- członek honorowy Zahnarztliche Gesellschaft w Wiedniu
