Armia Czynna Ukraińskiej Republiki Ludowej
Z Wikipedii
Ukraińska Republika Ludowa posiadała własną armię - Armię Czynną URL, utworzoną w 1917 z zukrainizowanych oddziałów rosyjskich, Strzelców Siczowych, Wolnego Kozactwa, ukraińskich jeńców pochodzących z Galicji oraz ochotników.
Podczas wojny ukraińska-radzieckiej toczyła walki z bolszewikami oraz Armią Ochotniczą. Zdarzały się jej również na Wołyniu potyczki z wojskami polskimi. Po podpisaniu Aktu Zjednoczenia Państwa Ukraińskiego była wspierana przez Ukraińską Armię Halicką, szczególnie po wyparciu jej za Zbrucz w lipcu 1919.
Podczas wojny polsko-bolszewickiej Armia Czynna związana była sojuszem z Wojskiem Polskim.
Spis treści |
[edytuj] Sojusz z Wojskiem Polskim
Kontrola cywilna sprawowana była przez Ministerstwo Wojny URL, natomiast wojskowa przez Sztab Generalny URL. Przy obu instytucjach oraz przy Dowództwie Armii Czynnej URL funkcjonowali oficerowie łącznikowi Wojska Polskiego.
Armia Czynna URL podlegała taktycznie 6 Armii gen. Wacława Iwaszkiewicza, a operacyjnie dowództwu Frontu Ukraińskiego (od 9 lipca 1920 - Front Południowo-Wschodni).
Po podpisaniu traktatu ryskiego w marcu 1921 r. Armia Czynna Ukraińskiej Republiki Ludowej została rozwiązana, a oficerowie i żołnierze internowani przez władze polskie (z biegiem czasu byli zwalniani z obozów). 15 maja 1921 r. wizytując obóz internowania w Szczypiornie, marszałek Józef Piłsudski wygłosił do ukraińskich oficerów słynne: Ja Was przepraszam, Panowie. Ja Was bardzo przepraszam.
[edytuj] Dowództwo i sztab
- dowódca - gen. Mychajło Omelianowicz-Pawlenko
- szef sztabu - płk Piotr Iwanowicz Lipko
- kwatermistrz - płk Wiktor Maksymowicz Kuszcz
[edytuj] Stopnie wojskowe
W styczniu 1918 Ukraińska Centralna Rada wprowadziła pierwsze stopnie wojskowe, które pokrywały się dokładnie z wykonywaną funkcją: kozak, rojowyj, czotowyj, buńczużnyj, półsotennyj, sotnyk, kurennyj, piłkownik, otaman brygady, otaman dywizji, otaman korpusu, otaman armii. Odznaki te (barwy czerwonej) noszono na prawym rękawie powyżej łokcia.
W lipcu 1918 wprowadzono nowe oznaki stopni, noszone na piersi: riadowyj, hurtkowyj, rojowyj, czotowyj, buńczużnyj, chorunżyj, znaczkowyj, sotnyk, generał-chorunżyj, generał-znaczkowyj, generał-buńczużnyj.
Ostatecznie w marcu 1920 ustanowiono w armii URL jednakowe stopnie:
- szeregowi:
- kozak (козак)
- musztrowyj kozak (муштровий козак)
- podoficerowie:
- hurtkowyj (гуртковий)
- rojowyj (ройовий)
- czotowyj (чотовий)
- buńczużnyj (бунчужний)
- kandydat na oficera (кандидат на старшину,підхорунжий)
- młodsi oficerowie:
- chorunżyj (хорунжий)
- porucznik (поручник)
- sotnik (сотник)
- wyżsi oficerowie:
- podpułkownik (підполковник)
- pułkownik (полковник)
- generałowie:
- generał-chorąży (ген.-хорунжий)
- generał-porucznik (ген.-поручник)
- generał pułkownik (ген.-полк)
- główny otoman (гол. oтаман)
Za Hetmanatu ustanowiono w lipcu 1918 stopnie marynarskie:
- korabielnyj gardemaryn (корабельний ґардемарин)
- miczman (мічман)
- lajtenant (ляйтенант)
- starszyj lajtenant (старший ляйтенант)
- kapitan II rangi
- kapitan I rangi
- kontradmirał
- wiceadmirał
- admirał
[edytuj] Skład w lipcu 1920 r.
- oddziały liniowe:
- 1 Zaporoska Dywizja Strzelców
- 2 Wołyńska Dywizja Strzelców
- 3 Żelazna Dywizja Strzelców
- 4 Kijowska Dywizja Strzelców
- 5 Chersońska Dywizja Strzelców
- 6 Siczowa Dywizja Strzelców
- Samodzielna Dywizja Kawalerii
- pociąg pancerny "Karmneluk"
- oddziały tyłowe:
- pociąg sanitarny
- czołówka sanitarna
- park artyleryjski
- czołówka artyleryjska
- magazyn intendentury
- tabory
- oddziały powstańcze (rejon działania):
- Kurowskiego (Tetijew)
- Machny (Jekatierinosław)
- Marusia (Briańsk)
- Mordalewicza (Gostomla)
- Petrenki (Konotopa)
- Romaszki (Kozielec)
- Sokołowcy (Korosteń)
- Szepela (Winnica)
- Wołyńca (Hajsyn)
- Zielonkowcy (Wasylków)
[edytuj] Stany
Armia Czynna URL miała charakter szkieletowy (kadrowy). Dywizje stanowiły odpowiedniki polskich brygad czy też pułków. W lipcu 1920 r. armia liczyła ok. 15,5 tys. żołnierzy (w linii i na tyłach) co stanowiło odpowiednik polskiej dywizji piechoty (jednej) i brygady kawalerii (jednej)
