B'nai B'rith (Polska)
Z Wikipedii
Żydowski Związek Stowarzyszeń Humanitarnych B’nei B’rith Polska (B'nai B'rith – Loża Polin) - międzynarodowa organizacja założona w Polsce 22-23 października 1922 w Krakowie jako XII okręg polski, będąca filią międzynarodowych stowarzyszeń B'nai B'rith.
Stowarzyszenie powstało na bazie wsześniejszych organizacji działających w Galicji. Pierwszym prezydentem sekcji polskiej został dr Adolf Ader z Krakowa, natomiast wiceprezydentem urodzony w Przemyślu Moses Schorr, wcześniej pełniący funkcję prezydenta XII okręgu Leopolis. Do chwili rozwiązania organizacji w roku 1938 przez władze polskie, skupiała kilkuset członków będących elitą intelektualną ówczesnej Polski.
B'nei Brith została restaurowana ponownie w Polsce 9 września 2007[1]. Obecnie nosi nazwę B’nai B’rith – Loża Polin. Głównymi ojcami odrodzenia tej organizacji w Polsce są Michel Zaki z Antibes oraz Witold Zyss z Paryża
Siedziba stowarzyszenia znajduje się w Warszawie, w budynku Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich, przy ulicy Twardej 6. B’nei B’rith jest współorganizatorem Marszu Żywych.
Spis treści |
[edytuj] Działalność w Polsce
Pierwsza loża na ziemiach polskich powstała w 1883 roku w Katowicach, wówczas w zaborze pruskim. Kolejne w Poznaniu (1885), Bielsku (1889), Krakowie (1892), Lwowie (1899) i Chorzowie (1903). Loże te należały do dystryktu VIII, obejmującego Niemcy lub X obejmującego Austro-Węgry.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, w 1924 roku utworzono polski dystrykt XIII z siedzibą w Krakowie. W 1922 roku powstała loża w Warszawie, a w 1926 w Łodzi. Według danych „Książki adresowej” członków B’nai B’rith, wydanej w Krakowie w 1937 roku, istniało wtedy w Polsce dziesięć lóż, do których należało 934 członków. Istniały także loże kobiece i związki młodzieżowe.
B'nai B'rith w Polsce organizowało pomoc medyczną i materialną dla polskich ofiar i poszkodowanych podczas I wojny światowej. Dzięki pomocy Jointu prowadziło kasy pożyczek bezprocentowych. Oprócz tego wspierali finansowo szkoły hebrajskie oraz osadnictwo rolnicze w Palestynie, prowadziło szkolenia dla przyszłych emigrantów oraz objęło mecenatem żydowskich artystów. Mimo neutralności politycznej, organizacja popierała program Organizacji Syjonistycznej w Polsce oraz obóz sanacyjny.
Dekretem Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 22 listopada 1938 roku B'nai B'rith w Polsce została rozwiązana z uwagi na jej powiązania z masonerią. Znacznie dłużej (mimo rządów Hitlera) istniały loże w miastach niemieckich, które w 1945 roku przyłączono do Polski (Wrocław).
Po zakończeniu II wojny światowej, jak i bezpośrednio po upadku komunizmu w Polsce działalność B’nai B’rith nie została reaktywowana. Polska była wówczas jedenym krajem w Europie Środkowo-Wchodniej gdzie nie działała ta organizacja.
[edytuj] Prezydenci B’nai B’rith w Polsce
[edytuj] Zarząd
- Prezydent – Andrzej Friedman
- Wiceprezydent – Jan Woleński
- Sekretarz Generalna - Malka Kafka
- Skarbnik – Alicja Kobus
- Członek – Sergiusz Kowalski
[edytuj] Literatura
- Paul Goodman. B`nai B`rith. The first lodge of England 1910 – 1935, London 1936
- Hanna Domańska[2]. Gdański Zakon Synów Przymierza. Dzieje żydowskiego wolnomularstwa w Gdańsku i Sopocie lata 1899-1938. ISBN: 83-85732-99-3. 2002. wyd. Uraeus.
Przypisy
- ↑ "9 września przy okazji otwarcia nowej loży B’nai B’rith w Warszawie ambasador Victor Ashe spotkał się z działaczami tej organizacji – prezesem Moishem Smithem i wiceprezesem Danem Mariaschinem. Omówiono m.in. sprawę ustawodawstwa dotyczącego zwrotu mienia oraz kwestie związane z Radiem Maryja i Telewizją "Trwam", [w:] Wydarzenia w ambasadzie - [1]
- ↑ Hanna Domańska, ur. w Poznaniu, polska pisarka i popularyzatorka dziejów Pomorza Gdańskiego, do roku 1945 mieszkała w Warszawie, po wojnie wyjechała do Sopotu. Od 1983 zaangażowana w ratowania ginących zabytków kultury żydowskiej Pomorza Gdańskiego.
