Bellona (czasopismo)

Z Wikipedii

Bellona - czasopismo o tematyce wojskowej wydawane od 1918 początkowo jako miesięcznik, później jako kwartalnik.

1. "Bellona" - czasopismo wydawane w okresie międzywojennym.
2. "Bellona" - miesięcznik wydawany w Londynie Sztab Naczelnego Wodza, a następnie kwartalnik wojskowo-historyczny wydawany przez Instytut Historyczny im. gen. Sikorskiego.
3. "Bellona" - miesięcznik wydawany przez Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy przy szefie Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

Redaktorami czasopisma byli kolejni szefowie Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego (od 1934 - Wojskowego Instytutu Naukowo-Oświatowego):

• płk Wacław Tokarz I.1918 - II. 1927.
• kpt. Tadeusz Różycki IV. 1919 - VI. 1920^[1]
• mjr dypl. Marian Porwit II.1927 - XI.1928
• mjr dypl. Euzebiusz Quirini XI.1928 - XII.1932
• mjr dypl. Karol Krzewski I.1933 - VI.1933
• płk dypl. Leon Różycki VII.1933 - V.1935
• płk dypl. Leon Koc VI.1935 - X.1938
• ppłk dypl. Kazimierz Ryziński XI.1938 - VIII.1939

Przypisy

To jest tylko zalążek artykułu związanego z Wojskiem Polskim. Jeśli potrafisz, rozbuduj go.

To jest tylko zalążek artykułu związanego z prasą. Jeśli możesz, rozbuduj go.

Pierwszym w Polsce inicjatorem wydawania periodyku o znamiennym tytule nawiązującym do rzymskiej bogini wojny był ówczesny podpułkownik Armii Królestwa Polskiego Ignacy Prądzyński Pragną stworzyć czasopismo dbające o rozwój intelektualny i myśli wojskowej niezależnej od doktryny zaborczej i skostniałych regulaminów Carskiej Armii, Periodyk miał promować nowe doktryny stosowane w armiach państw zachodnich wśród korpusu oficerskiego Królestwa Polskiego. Prądzyński przedstawił tą propozycje księciu Konstantemu w 1824 roku jednak została ona stanowczo odrzucona. Do wydawania wojskowego periodyku pod tytułem nawiązującym do propozycji generała Pądzyńskiego powrócono dopiero w 1911 roku kiedy to polskie organizacje niepodległościowe usiłowały nieskutecznie wydać we Lwowie „Bellonę Polską”. Do realizacji pierwotnego zamysłu generała udało się przystąpić dopiero po powstaniu 22 VII 1917 Wydziału I studiów nad Wojskowością Polską w ramach Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu . Prace nad 1 wydaniem czasopisma nabrały tempa 1 X 1917 gdy stanowisko szefa wydziału obiją Wacław Tokarz (7 V1873 3 V 1937). Dzięki umiejętności pokonywania przeszkód stawianych przez niemieckie władze okupacyjne i cenzurę, która domagała się dostarczania tekstów do oceny w języku niemieckim. Szef Sztabu Polskich Sił Zbrojnych generał Tadeusz Rozwadowski (19 V 1866 - 18 X 1928) specjalnym rozkazem datowanym na 28 XII 1917 roku mianował Wacława Tokarza redaktorem naczelnym miesięcznika „Bellona”. Pierwszy numer ukazał się w lutym 1918 roku z datą 1 stycznia druk ukazał się w języku polskim nakładem 1000 egzemplarzy Drukarni państwowej Królestwa Polskiego. Periodyk opatrzony był jednak adnotacją w języku niemieckim „geprüft und zum Druck zugelassen von der Presseabteilung des Großen Generalstabes” Pierwsze numery dostarczane oficerom wszystkich broni podczas wszelkiego rodzaju szkoleń. Wzbudziły one duże zainteresowanie i przyczyniły się do uaktywnienie wielu wartościowych jednostek na polu naukowym. Pierwsze artykuły zawierają wiele informacji ogólno wojskowych, poruszały zagadnienia taktyki i wyposażenia. Nie zabrakło również materiałów z historii wojskowości oraz analiz z toczących się w niedalekiej przeszłości kampanii trwającej jeszcze wówczas wojny. Od odzyskania niepodległości „Bellona” staje się w pełni naukowym pismem ogólno wojskowym. W 1920 roku redakcja rozpoczęła funkcjonowanie w ramach nowoutworzonego Wojskowego Instytutu Naukowo – Wydawniczego Ministerstwa Spraw Wojskowych. Na łamach Bellony prezentowano poglądy na temat sztuki wojennej, fortyfikacji, geografii wojskowej, nie zabrakło również stałego działu poświęconego historii wojskowości. Publikowano również opracowania i wyciągano wnioski z przebiegu działań wojennych z lat 1914–1918 jak i 1919-1920. W latach 1922-1924 na łamach „Bellony” prowadzono przegląd broni i służb oraz ogólnych zagadnień wojskowych w dziale przegląd fachowo wojskowy. Odstąpiono jednak od tego po tym jak poszczególne bronie główne i techniczne rozpoczęły wydawanie własnych periodyków w formie przeglądów specjalistycznych. Po tych zmianach położono nacisk na aspekty ogólno wojskowe związane z szkoleniem wyższych kadr dowódczych, oraz z szkoleniem oficerskich Sztabu Generalnego. Ze względu na zmianę profilu czasopisma wysłano do wszystkich korpusów oficerskich zapotrzebowanie na tego typu artykuły. Aby nie ucierpiała na tym jakość naukowa publikacji autorzy artykułów byli zaopatrywani w specjalną informacje bibliograficzną. W tym celu wydawano Komunikat Bibliograficzny Centralnej Biblioteki Wojskowej, który zwierał informacje o wszystkich publikacjach z zakresu wojskowości ukazujących się zarówno w Polsce jak i za granicą. Autorzy artykułów korzystali również często z zasobów Centralnego Archiwum Wojskowego W redagowaniu pisma okazała się również bardzo pomocna Centralna Komisja Słownictwa Wojskowego, której zadaniem było ujednolicenie bardzo zróżnicowanej terminologii wojskowej, gdyż oficerowie korzystali ze słownictwa Armii Francuskiej, Niemieckiej, Rosyjskiej czy Austro-węgierskiej. Na łamach Bellony ukazywały się również cyklicznie recenzje, publikacji naukowych poświęcone zagadnieniom szeroko pojętej wojskowości. Ostateczny kształt Bellona przyjęła w 1936 roku, kiedy to został do niej wcielony ukazujący się od 1926 roku Przegląd Wojskowy . Na łamach, którego prezentowano zagraniczną myśl wojskową. Jednocześnie miesięcznik „Bellona” przekształcono w kwartalnik. Zmiana ta jednak nie była odczuwalna, gdyż już od 1927 roku poszczególne zeszyty były spinane w tomy zawierające po 2-4 zeszyty i tak oprawione i opisane były przesyłane do jednostek wojskowych. Poza tym dla ułatwienia korzystania z wydanych w poprzednich latach publikacji postanowiono połączyć zeszyty w tomy. W celu sprawnego i prawidłowego połączenia zeszytów w tomy do bibliotek wojskowych i uniwersyteckich przesłano odpowiednie instrukcje. Redakcją Bellony zajmowali się po odejściu płk Tokarza był w latach 1927-1933 mjr Marian Porwit (luty1927 – listopad 1928), następnie mjr Maciej Qurirt, płk Leon Różycki (1887-2.X.1939), który pełnił teł funkcje w latach 1933-1935. Jego następcą był Leon Wacław Koc (23 XII1892-1954), który redagował Bellonę do 1938r. Ostatnim przedwojennym redaktorem był ppłk. Kazimierz Ryziński. Redaktorzy Bellony pełnili również funkcje szefów Wojskowego Instytutu Naukowo Wydawniczego. Wszyscy redaktorzy posiadali również tytuły oficerów dyplomowanych. Co świadczy o ich dużym przygotowaniu merytorycznym . Na kartach „Bellony” swoje prace publikowało ponad 180 autorów w tym większość wykładowców Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie między innymi gen. Kazimierz Sosnkowski, (19 listopad 1885 11 październik 1969), gen. Tadeusz Kutrzeba (15 kwiecień 1886 8 styczeń 1947), gen. Kazimierz Fabrycki (3 marzec 1888 18 lipiec 1958) oraz wielu innych znakomitych oficerów Wojska Polskiego. Po przerwie spowodowanej działa wojennymi wznowiono w 1940 roku wydawanie „Bellony” w Londynie jako miesięcznika. W 1940 roku ukazał 1 zeszyt w następnych latach zeszyty były wydawane nakładem Sztabu Naczelnego wodza regularnie do 1947 roku. Kiedy to miesięcznik przekształcono ponownie w kwartalnik, ukazujący się do 1967 roku nakładem Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego. Jednocześnie jako konkurencję dla periodyku ukazującego się na obczyźnie Ministerstwo Obrony Narodowej w 1950 roku rozpoczęło wydawanie miesięcznika „Myśl Wojskowa”, przekształconego w 1970 roku w kwartalnik, który nieprzerwanie ukazywał się do 2006 roku. W styczniu 2007 nawiązując do przedwojennej tradycji przekształcono kwartalnik „Myśl Wojskowa” w „Kwartalnik Bellona” ukazujący się do dzisiaj.

Bibliografia Bibliografia zawartości bellony 1918-1939,Warszawa,Centralna Biblioteka Wojskowa, 2003