Biblioteka z Nag Hammadi
Z Wikipedii
Biblioteka z Nag Hammadi – koptyjska biblioteka zawierająca trzynaście papirusowych kodeksów (Nag Hammadi Codex = NHC I-XIII) odnalezionych w 1945 roku nieopodal miejscowości Nag Hammadi w Górnym Egipcie. Papirusy te przechowywane są w Muzeum Koptyjskim w Kairze. Spośród 51 utworów, które składają się na ten zbiór, 49 to pisma wcześniej nieznane. Są to listy, dialogi objawiające, apokalipsy, apokryfy, a także fragment "Państwa" Platona. Większość pism zalicza się do dwóch kierunków gnostycyzmu: szkoły Walentyna (walentynianie) oraz do setian.
Spis treści |
[edytuj] Odkrycie
w 1945 roku pewien beduiński chłop, Muhammad Ali, wraz ze swym bratem kopał w poszukiwaniu nawozu w polu niedaleko miejscowości Nag Hammadi w Górnym Egipcie. W pewnym momencie uderzył motyką w gliniany dzban. Początkowo Muhammad i jego brat obawiali się, że z dzbanu może wyjść zły dżin, potem jednak uznali, że może on zawierać złoto i rozbili go. W środku znaleźli trzynaście kodeksów oprawionych w skórę. Muhammad Ali zabrał księgi do domu i położył obok paleniska; tego wieczoru jego matka użyła kilku stronnic dla rozniecenia ognia. Ponieważ Muhammad Ali był podejrzany o morderstwo (którego był najwidoczniej winny) i obawiał się że jego dom będzie przeszukany przez policję, oddał kodeksy na przechowanie do miejscowego nauczyciela. Ten rozpoznał w kodeksach wartościowe znalezisko i rozpuścił wieść wśród handlarzy starożytnościami, a za ich pośrednictwem o istnieniu kodeksów dowiedzieli się uczeni.
[edytuj] Datowanie kodeksów
Uczeni potrafią okreslić datę powstania kodeksów na połowę IV wieku ne. Ponieważ do zszycia kodeksów użyto fragmentów papieru, na którym zapisano daty. Kodeksy powstały więc potej dacie, przypuszczalnie około 350 roku n.e. Oczywiście pisma w nich zawarte powstały dużo wcześniej, niektóre z nich, jak Ewangelia Tomasza byc może w końcu I wieku n.e.
[edytuj] Lista pism biblioteki z Nag Hammadi
- Kodeks I
- 1. Modlitwa apostoła Pawła
- 2. Apokryficzny list Jakuba
- 3. Ewangelia Prawdy
- 4. Wypowiedź o zmartwychwstaniu
- 5. Traktat Trójdzielny
- Kodeks II
- 1. Apokryf Jana
- 2. Ewangelia Tomasza
- 3. Ewangelia Filipa
- 4. Hipostaza archontów
- 5. O początku świata
- 6. Egzegeza o duszy
- 7. Księga Tomasza
- Kodeks III
- 1. Apokryf Jana (dublet)
- 2. Ewangelia Egipcjan
- 3. List Eugnostosa
- 4. Mądrość Jezusa Chrystusa
- 5. Dialog zbawcy
- Kodeks IV
- 1. Apokryf Jana (dublet)
- 2. Ewangelia Egipcjan (dublet)
- Kodeks V
- 1. List Eugnostosa (dublet)
- 2. Apokalipsa Pawła
- 3. Apokalipsa Jakuba (pierwsza)
- 4. Apokalipsa Jakuba (druga)
- 5. Apokalipsa Adama
- Kodeks VI
- 1. Dzieje Piotra i Dwunastu Apostołów
- 2. Grzmot: Umysł doskonały
- 3. Nauka autentyczna
- 4. Myśl naszej wielkiej mocy (Noema)
- 5. Fragment Państwa Platona
- 6. Pismo hermetyczne (pierwsze)
- 7. Pismo hermetyczne (drugie)
- 8. Pismo hermetyczne (trzecie)
- Kodeks VII
- 1. Parafraza Sema
- 2. Druga Nauka Wielkiego Seta
- 3. Apokalipsa Piotra
- 4. Nauki Sylwana
- 5. Trzy stele Seta
- Kodeks VIII
- 1. Zostrianos
- 2. List Piotra do Filipa
- Kodeks XIX
- 1. Melchizedek
- 2. Oda do Norei
- 3. Świadectwo prawdy
- Kodeks X
- Marsanes
- Kodeks XI
- 1. Wyjaśnienie gnozy
- 2. Walentyniański wykład
- 3. Allogenes
- 4. Hypsifrone
- Kodeks XII
- 1. Sentencje Sekstusa
- 2. Ewangelia prawdy (fragmenty jak w NHC I,3)
- Kodeks XIII
- 1. Trójkształtna Myśl Pierwsza (Protennoia)
- 2. O początku świata (fragment z NHC II,5)
[edytuj] Źródło
- Wincenty Myszor, Nag Hammadi [w:] César Vidal Manzanares, Pisarze wczesnochrześcijańscy I-VII w., Verbinum, Warszawa 2001.