Bitwa pod Kunowicami

Z Wikipedii

Bitwa pod Kunowicami Wojna siedmioletnia
Bitwa pod Kunowicami,Alexander Kotzebue,1848
Data	12 sierpnia 1759
Miejsce	Kunowice
Wynik	zwycięstwo rosyjsko-austriackie
Terytorium	Lubuskie, Polska
Strony konfliktu Królestwo Prus Rosja, Austria Dowódcy Fryderyk II Wielki feldmarszałek Piotr Sałtykow Ernest von Laudon Siły 50 900 żołnierzy i 230 dział 41 000 Rosjan, 18 000 Austriaków i 250 dział Straty 6000 zabitych i 13 000 rannych oraz 172 działa, 26 000 rozproszonych 5000 zabitych i 10 000 rannych

Wojna siedmioletnia
Minorka - Lovosice - Reichenberg - Praga - Kolin - Plassey - Hastenbeck - Groß-Jägersdorf - Moys - Rossbach - Wrocław - Lutynia - Krefeld - Domstadtl - Sarbinowo - Hochkirch - Bergen - Kije - Minden - Kunowice - Hoyerswerda - zatoka Quiberon - Maxen - Miśnia - Landeshut - Warburg - Legnica - Kloster Kamp - Torgau - Vellinghausen - Burkersdorf - Wilhelmstahl - Freiberg - Buxar

Bitwa pod Kunowicami (niem. Schlacht bei Kunersdorf) w obecnym woj. lubuskim, rozegrała się 12 sierpnia 1759, podczas wojny siedmioletniej, pomiędzy wojskami króla Prus Fryderyka II (48 tys. żołnierzy i ok 200 dział) a siłami sprzymierzonych wojsk austriacko-rosyjskich (41 tys. żołnierzy rosyjskich i 18,5 tys. austriackich oraz 248 dział) pod wodzą feldmarszałka Piotra Sałtykowa.

Zajęcie przez wojska rosyjskie 31 lipca Frankfurtu nad Odrą stworzyło groźbę dla Berlina. Armia pruska 10-11 sierpnia przeprawiła się przez Odrę na północ od Frankfurtu w celu uderzenia na tyły armii rosyjskiej, która zajmowała pozycje na wzgórzach. Armia pruska 12 sierpnia usiłowała obejść umocnione na wzgórzach na północ i zachód od Kunowic pozycje sprzymierzonych i atakować lewe skrzydło w celu zajęcia Mulberga. Atakowała także w centrum ugrupowania, jednak ten atak został odparty. Doprowadziło to wojska pruskie do pozycji na północ i wschód od linii zajmowanych przez sprzymierzonych. Tego typu charakterystyczne dla Fryderyka II działanie zostało skutecznie zneutralizowane przez silne umocnienia.

Bitwę rozpoczęli Prusacy atakując flankę rosyjskich pozycji. Atak ten był udany i jeżeli by Fryderyk przerwał w tym miejscu natarcie (tak jak radził jego brat), Kunowice mogłyby stać się kolejnym pruskim zwycięstwem. Jednak pruski wódz chciał wykorzystać początkowe powodzenie i zdecydował się kontynuować walkę wprowadzając kawalerię gen. F. Zajdlica. Kawaleria pruska poniosła duże straty i nie osiągnęła powodzenia. W momencie, gdy siła pruskich ataków osłabła, weszła do akcji austriacka kawaleria (dotychczas trzymana w rezerwie). Sprawne przegrupowanie sił austriacko-rosyjskich przy aktywnym wsparciu artylerii i kontrataku piechoty rosyjskiej doprowadziło do odzyskania pozycji i odwrotu (wkrótce panicznego) piechoty pruskiej, co przerodziło się w natarcie wojsk sprzymierzonych. Paniczny odwrót sił pruskich został pogłębiony przez zdecydowany atak kawalerii sprzymierzonych. Jedynie 3000 ludzi dotarło jako zwarty oddział do Berlina. Armia pruska była rozbita. Straciła ok 19 tys. żołnierzy i 172 działa, została rozproszona i w bezładzie wycofywała się. Sojusznicy stracili ok 15 tys. żołnierzy.

Raporty z bitwy mówiły, iż w momencie załamania się pruskich linii, Fryderyk II stanął samotnie na małym wzgórzu ze szpadą wbitą przed sobą w ziemię, zdeterminowany utrzymać linię swej armii lub zginąć. W tej sytuacji kapitan kawalerii Prittwitz z 200-osobowym szwadronem, przybywał na ratunek królowi i przekonał go do odwrotu. Wojska pruskie były na granicy kapitulacji.

Austria, która nie chciała wzmocnienia potęgi Rosji, nie przejawiła po bitwie aktywności, co dało Fryderykowi II możliwość zebrania swoich rozproszonych sił. Cztery dni po bitwie, większość z 26 000 rozproszonych żołnierzy odnalazła się i armia Fryderyka stanowiła już siłę 32 000 ludzi i 50 dział.

Zwycięstwo to nie zostało praktycznie w ogóle wykorzystane przez koalicję antypruską. Opieszałość wojsk, nieumiejętność koncentracji sił i środków, brak należytej koordynacji działań - charakterystyczny element krajów popierających Austrię w tej wojnie oraz ogromna strata czasu będąca wynikiem podjęcia następnych działań na szerszą skalę dopiero w czerwcu 1760 roku umożliwiły Fryderykowi zebranie nowych sił i dalsze prowadzenie wojny. Zdaniem filozofa z Sanssouci jego przeciwnicy popełnili po bitwie tak rażący błąd, że nazwał to nawet "cudem Domu Brandenburskiego".

[edytuj] Bibliografia

• Mirosław Grzegorz Przeździecki, Kunersdorf 1759, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1996
• Bolszaja Sowietskaja Encykłopedia t. 14 Moskwa 1973.