Bronisław Huberman
Z Wikipedii
Bronisław Huberman (ur. 19 grudnia 1882 r. w Częstochowie; zm. 15 czerwca 1947 r. w Corsier-sur-Vevey koło Vevey nad Jeziorem Genewskim w Szwajcarii) - polski skrzypek i pedagog żydowskiego pochodzenia. Należy do grona najwybitniejszych polskich skrzypków XX wieku.
Naukę gry na skrzypcach rozpoczął pod kierunkiem M. Michałowicza i J. Rozena. Szybko zyskał opinię „cudownego dziecka” i rozpoczął błyskotliwą karierę.
W 1892 r. podjął naukę gry na skrzypcach w Berlinie, pod kierunkiem światowej sławy pedagoga i skrzypka, J. Joachima. Już wtedy koncertował m.in. w Wiedniu, a rok później w Niemczech, Holandii, Belgii i Francji. Od swojego protektora i opiekuna, Jana hr. Zamoyskiego otrzymał skrzypce Gibson wykonane przez Stradivariusa.
W 1896 r. Huberman wykonał w Wiedniu koncert Brahmsa w obecności kompozytora. Rok później, po zagraniu serii koncertów w Europie, wyjechał do USA. Wkrótce stał się jednym z najbardziej znanych wirtuozów skrzypiec. Podejmował współpracę artystyczną m.in. z wiolonczelistą Pablo Casalsem i pianistą Ignacym Friedmanem. Wspólnie wykonali w 1927 r. komplet triów L. van Beethovena w ramach obchodów 100-lecia śmierci tego kompozytora.
Huberman był inicjatorem powołania Israel Philharmonic Orchestra w Tel Awiwie. Był także propagatorem idei Zjednoczonej Europy. Wygłaszał na ten temat odczyty i publikował artykuły. Zajmował się także działalnością pedagogiczną. Jego uczennicą była m.in. Irena Dubiska. Prowadził klasę mistrzowską w Akademie für Musik w Wiedniu. Za działalność odznaczono go m.in. orderem Polonia Restituta (1926).
W Częstochowie odbywa się Międzynarodowy Festiwal Wiolinistyczny im. Bronisława Hubermana.
Bibliografia (wybór):
- Piotr Szalsza, Bronisław Huberman czyli pasje i namiętności zapomnianego geniusza, Muzeum Częstochowskie, Częstochowa 2001
- Jan Prosnak, Huberman Bronisław (hasło), w: Słownik Muzyków Polskich, tom 1, red. J. M. Chomiński, PWM, Kraków 1964, s. 187-188
- Zofia Helman, Huberman Bronisław (hasło), w: Encyklopedia Muzyczna PWM, część biograficzna, tom 4. - hij, red. E. Dziębowska, PWM, Kraków 1993, s. 312-313
- Marian Fuks, Księga sławnych muzyków pochodzenia żydowskiego, Wydawnictwo "Sorus", Żydowski Instytut Historyczny, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań – Warszawa 2003, s. 152-154
- Polski Słownik Judaistyczny. Dzieje. Kultura. Religia. Ludzie, tom 1, red. Z. Borzymińska i R. Żebrowski, wyd. Prószyński i Spółka, Warszawa 2003, s. 620
