Carl Loewe
Z Wikipedii
Johann Carl Gottfried Loewe najczęściej Karl lub Carl Loewe (30 listopada 1796 – 20 kwietnia 1869) – niemiecki kompozytor, dyrygent, śpiewak (baryton) i organista. Przez współczesnych zwany "Schubertem północnych Niemiec".
Urodził się w Löbejün koło Halle jako dwunaste dziecko w rodzinie nauczyciela i pierwsze lekcje muzyki odebrał od swego ojca. Był członkiem chóru w Köthen i później w Halle, gdzie uczęszczał do szkoły. Podczas nauki został dostrzeżony przez króla Westfalii, który ufundował jego dalszą edukację muzyczną i studia teologiczne na Uniwersytecie w Halle.
W 1820 przeniósł się do Szczecina, gdzie pracował jako organista kościoła św. Jakuba i dyrektor utworzonej przez siebie (1824) szkoły muzycznej. Brał czynny udział w życiu kulturalnym miasta organizując koncerty, na które zapraszał najpopularniejszych kompozytorów pruskich sam także koncertując. Doprowadził m.in. do wykonania wielu wybitnych dzieł - m.in. Pasji według św. Mateusza i Pasji według św. Jana Jana Sebastiana Bacha. Poprowadził też tu w 1827 szczecińskie prawykonanie IX Symfonii Ludwiga van Beethovena i światowe prawykonanie uwertury do Snu nocy letniej Felixa Mendelssohna-Bartholdy'ego, napisanej do sztuki Szekspira, którego dzieła sam tłumaczył, podobnie, jak Byrona. W tym też czasie stworzył większość swych dzieł pisząc muzykę do słów poetów romantycznych, dając tym samym początek nowemu gatunkowi solowej ballady romantycznej. Skomponował muzykę do utworów Adama Mickiewicza w przekładzie Carla von Blankensee. Tom tych kompozycji pt. Die Polnische Balladen opublikowany w 1835 zawierał m.in. ballady:
- Der junge Herr und das Mädchen - Panicz i dziewczyna
- Der Woywode - Czaty
- Die drei Budrisse - Trzech Budrysów
- Das Switesmädchen - Świtezianka
- Die Schlüsselblume - Pierwiosnek
- Frau Twardowska - Pani Twardowska
- Wilia und das Mädchen - Wilija, naszych strumieni rodzica.
Przypieczętował swój dorobek wersją ballady Goethego "Król Elfów" (oryg. Erlkönig) dorównującą jakością znacznie popularniejszej kompozycji Schuberta. Ponadto stworzył kilka oper, oratoriów i dzieł instrumentalnych.
Po osiągnięciu znacznej popularności, w latach 40. i 50. XIX wieku, jako śpiewak udał się na tournee po Europie (występował m.in. we Francji, Wielkiej Brytanii, Norwegii i Szwecji). Po powrocie do Niemiec, w 1866 przeniósł się do Kilonii, gdzie zmarł na zawał serca w 1869.
Pomnik Loewego stał do 1945 przed szczecińskim kościołem farnym św. Jakuba, później podniesionym do rangi katedry (do dziś ocalał tylko neogotycki cokół, na którym stoi obecnie figura Maryi).
[edytuj] Twórczość
[edytuj] Ballady
Do najważniejszych ballad Loewe'go zaliczyć należy:
- Archibald Douglas (1858)
- Das Hochzeitslied
- Der Wirtin Töchterlein (słowa Ludwig Uhland)
- Der Zauberlehrling (słowa Johann Wolfgang von Goethe)
- Die Glocken zu Speyer
- Die Uhr (słowa Johann Gabriel Seidl)
- Die wandelnde Glocke
- Edward (słowa Johann Gottfried von Herder)
- Król Elfów (słowa Johann Wolfgang von Goethe)
- Heinrich der Vogler (1836) – ballada o Henryku Ptaszniku
- Herr Oluf
- Tom der Reimer (1867)
[edytuj] Pozostałe
- 17 oratoriów
- 6 oper
- 2 symfonie
