Chłyści
Z Wikipedii
| Chłyści | |
| Główna religia | Chrześcijaństwo |
| Czas założenia | 1645 |
| Wyznanie macierzyste | Prawosławie |
| Założyciel | Daniła Filippow |
| Klasyfikacja religii | |
Chłyści (w jęz. ros.: хлысты) to chrześcijańska grupa religijna, pochodząca z rosyjskiego prawosławia.
Nazwa pochodzi albo od słowa biczować się (хлестать), albo od słowa христовщина. Sami chłyści nazywali się "ludźmi bożymi".
Założycielem tej grupy religijnej był chłop i żołnierz-dezerter Daniła Filippow, który w 1645 roku ogłosił się wcielonym Bogiem i rozgłaszał swoją naukę wędrując po północnych guberniach Rosji razem ze swoim zwolennikiem Iwanem Susłowem, którego określał jako "umiłowanego syna, Jezusa Chrystusa". Susłow zdobył wkrótce duży rozgłos, otoczył się "bogurodzicą" i 12 "apostołami" i założył w Moskwie "dom syjoński", który stał się miejscem pielgrzymek. Po śmierci (według chłystów - wniebowstąpieniu) Filippowa i Susłowa chłyści obrali nowego "Chrystusa", którym został Prokop Łupkin. W 1733 władze rozpoczęły śledztwo, które zakończyło się prześladowaniami: przywódcy zostali ścięci, a mniej winni - zesłani na Sybir. Mimo to ekspansji grupy nie udało się zatrzymać i szerzyła się w podziemiu aż do rewolucji, dzieląc się na różne odłamy. Ich liczbę szacowano na początku XX wieku na 40 000 członków. Według świadectwa bolszewika Włodzimierza Boncz-Brujewicza członkowie grupy sympatyzowali z socjaldemokratami i kolportowali bolszewicką prasę; jednak po rewolucji prześladowania nie zmniejszyły się i obecnie istnieją tylko nieliczne gminy.
Według nauki chłystów Bóg może się wcielać nieskończoną ilość razy w godnych tego ludzi. Biblia nie odgrywa u chłystów wielkiej roli, choć jej nie odrzucają. Najważniejszym źródłem nauki były dla nich wypowiedzi "chrystusów" i proroków, a ponieważ mieli ich wielu, to nauczanie sekty nie było jednolite. Można jednak wskazać cechy wspólne nauk chłystów. Wierzą oni w reinkarnację i preegzystancję dusz. Po śmierci dusza może stać się aniołem (jeżeli oczyściła się przebywając w ciele chłysta), diabłem, wcielić się w noworodka, albo w zwierzę. Osobliwością etycznej nauki chłystów była doktryna o grzeszności małżeństwa. Małżeństwo Adama stanowiło w ich teologii grzech pierworodny. Jeżeli chłyści zawierali je, to nie powinni obcować ze sobą lecz żyć w celibacie, "jak brat z siostrą". Dzieci ze związków małżeńskich były uważane za "pomiot szatana", natomiast dzieci poczęte podczas chłystowskich ceremonii, zwanych radienjami (радения) za poczęte z Ducha Świętego. (Wielu chłystów jednak unikało i takich dzieci dokonując spędzania płodu) Także cielesne związki między mężczyznami i "żonami duchowymi" nie były uważane za grzech. Chłyści w większości praktykowali wegetarianizm, powstrzymywali się od używania wina, herbaty, kawy, cukry, cebuli, czosnku, ziemniaków i tytoniu.
Gmina chłystowska nazywała się okrętem (корабль), na czele której stał sternik (кормщик), zwany także nauczycielem, prorokiem, a czasem chrystusem. Spełniał on funkcję strażnika czystości wiary, moralności. Inną funkcję spełniała sterniczka (кормщица), która przyjmowała nowych członków i przewodziła radienjami, do których byli dopuszczani tylko wtajemniczeni członkowie gminy. Radienja odbywały się potajemnie w dobrze oświetlonych pomieszczeniach, uczestnicy byli ubrani w specjalną, białą odzież. Podczas tych obrzędów uczestnicy biczowali się oraz tańczyli ekstatyczny taniec, podczas którego - jak wierzyli - umartwiane były cielesne namiętności, a dusza zwracała się do Boga. Uczestnicy "mówili językami", prorokowali.
