Cholera
Z Wikipedii
|
||||||||||||||||||||||||
|
Cholera (Cholerae) to ostra i zaraźliwa choroba zakaźna przewodu pokarmowego, której przyczyną jest spożycie pokarmu lub wody skażonej Gram-ujemną bakterią - przecinkowcem cholery (Vibrio cholerae). Bakteria występuje w wielu serotypach, z których 2 wywołują cholerę u ludzi:
- O1
- O139
Serotyp O1 ma dwa biotypy:
- klasyczny
- El Tor
Cholerę cechuje śmiertelność około 1% (skrajnie do 20%) przypadków prawidłowo leczonych i 50% przy braku leczenia. Wg danych WHO w 2001 roku na świecie zanotowano 184.311 przypadków tej choroby, a z jej powodu zmarło 2728 osób.1
Na świecie miało miejsce 7 pandemii cholery.
Spis treści |
[edytuj] Czynnik etiologiczny i droga szerzenia
Przyczyną jest głównie Vibrio cholerae (przecinkowiec cholery), ale także niektórzy inni przedstawiciele rodzaju Vibrio. V. cholerae występuje w dwóch głównych typach serologicznych: 01 i 0139 (Bombaj). Vibrio spp. wykazują wrażliwość na podwyższoną temperaturę, wysychanie i kwaśne środowisko, a dużą tolerancję ekologiczną na niskie temperatury, wilgotność, środowisko zasadowe.
Do zakażenia dochodzi na drodze pokarmowej, głównie przez skażoną ludzkimi odchodami wodę. Rzadko przez żywność (tj. owoce morza). Wodę zanieczyszczać bakteriami zdolni są jedynie ludzie chorzy lub nosiciele.
W roku 2000, po czterech latach, udało się zsekwencjonować genom Vibrio cholerae.
[edytuj] Objawy i rozpoznawanie
W początkowym okresie zakażenia dominuje biegunka, wymioty, zwykle bez gorączki i bólu brzucha. Stolec ma charakterystyczny wygląd - przypomina wodę po płukaniu ryżu i posiada swoisty, słodkawy zapach. Niepodjęcie leczenia prowadzi do zaostrzenia stanu pacjenta.
Uwalniana przez bakterie enterotoksyna katalizuje wiązanie ADP-rybozy do podjednostki α białka G. W efekcie zmodyfikowana podjednostka α traci aktywność GTP-azy i nie może oddysocjować od cyklazy adenylowej, której jest aktywatorem. W efekcie stałego pobudzenia następuje nadmierna synteza cyklicznego AMP. Rozpoczyna to okres magazynowania chlorków w rozworze światła jelit i zatrzymanie wchłaniania potasu. Zwiększone stężenie elektrolitów w świetle jelita powoduje stały wypływ wody z komórek nabłonka jelit (enterocytów). Zmiany te manifestują się przez:
- zmarszczenie skóry (jak skóra rąk po myciu naczyń)
- zmiana głosu (vox cholerica)
- zapadnięcie oczu i wyostrzenie rysów twarzy (facies cholerica, inaczej tzw. twarz Hipokratesa)
W skrajnie poważnych przypadkach dojść może do śpiączki.
Diagnostyka pojedynczych przypadków opiera się głównie na teście mikrobiologicznym. W czasie epidemii rozpoznanie na podstawie obrazu klinicznego nie sprawia problemów.
[edytuj] Leczenie
Zasadnicze znaczenie ma leczenie objawowe polegające na wyrównywaniu zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej, przede wszystkim odwodnienia. Uzupełnianie utraconych płynów prowadzi się doustnie, a także w postaci wlewów kroplówkowych.
W leczeniu stosuje się także antybiotyki, głównie tetracykliny.
[edytuj] Zapobieganie
Zapobieganie polega głównie na ochronie ujęć wody i oczyszczaniu wody pitnej, a także izolacji chorych i nosicieli, myciu rąk i owoców oraz gotowaniu owoców morza. Na rynku światowym dostępna jest szczepionka, jednak jej skuteczność jest poddawana dyskusji.
[edytuj] Bibliografia
- Biuletyn epidemiologiczny, Światowa Organizacja Zdrowia, 2 sierpnia 2002 (PDF) (en) (fr)