COS-B
Z Wikipedii
| COS-B | |
 |
|
| Zaangażowani | ESA |
| Indeks COSPAR | 1975-072A |
| Rakieta nośna | Delta II 2913 |
| Miejsce startu | Baza sił powietrznych Vandenberg, USA |
| Orbita (docelowa, początkowa) |
|
| Perygeum | 339,6 km |
| Apogeum | 99 876 km |
| Okres obiegu | 2 227 min |
| Nachylenie | 90,13° |
| Czas trwania | |
| Początek misji | 9 sierpnia 1975 (01:47:59 GMT) |
| Koniec misji | 25 kwietnia 1982 |
| Powrót do atmosfery | 18 stycznia 1986 |
| Wymiary | |
| Wymiary | śr. 1,4 m; dł. 1,21 m; dł. całk. 1,72 m |
| Masa całkowita | 277,5 kg kg |
| Masa ładunku użytecznego | 120 kg kg |
COS-B (akronim od Cosmic Ray Satellite - satelita promieni kosmicznych) to satelita naukowy. Ósma misja agencji CERS/ESRO, pierwszy satelita Europejskiej Agencji Kosmicznej, wraz z SAS-2 prowadził pierwsze dokładne obserwacje Wszechświata w promieniach gamma. COS-B miał na pokładzie jeden duży eksperyment: Gamma-Ray Telescope (teleskop promieni gamma), który był dokonaniem grupy europejskich laboratoriów naukowych, znanej jako Caravane Collaboration. Misja COS-B była pierwotnie zaplanowana na dwa lata. Jednak trwała pomyślnie przez 6 lat i 8 miesięcy. COS-B wykonał pierwszą kompletną mapę Galaktyki w promieniach gamma.
Spis treści |
[edytuj] Opis misji
COS-B został wystrzelony z kosmodromu Vandenberg w dniu 9 sierpnia 1975. Jego celem było szczegółowe badanie pozaziemskich źródeł promieniowania gamma o energii powyżej 30 MeV. COS-B wykonywał obserwacje punktowe i mógł zmieniać położenie zależnie od potrzeb. Czas obserwacji wynosił ok. 25 godzin podczas 37 godzinnej orbity. Około jedna czwarta czasu była poświęcona obserwacjom wyższych szerokości galaktycznych, w szczególności regionom zawierającym źródła pozagalaktyczne. Duża część równika galaktycznego była badana dokładniej poprzez parokrotne powtarzanie obserwacji. Koniec misji zbiegł się z wyczerpaniem paliwa. Starczyło go na więcej manewrów niż zakładano, dzięki bardzo starannym ich przemyśleniu. Blisko 50% sfery niebieskiej zostało przeanalizowane przez COS-B. Statek obracał się w tempie 10 obr./min.
COS-B niósł jeden duży eksperyment zaprojektowany i wdrożony przez grupę laboratoriów naukowych zwaną Caravane Collaboration. Gamma-Ray Telescope pracował bez przeszkód przez całą misję. Jedyną komplikacją było sporadyczne złe funkcjonowanie komory iskrowej (i nieuchronne starzenie się gazu w tejże). Zjawisko to było minimalizowane przez system uzupełniania gazu umożliwiający opróżnienie i ponowne napełnienie komory iskrowej. Szybkość pogarszania się jakości gazu malała z czasem, co umożliwiało zwiększenie czasu między przepłukiwaniami z początkowego raz na 6 tygodni do 36 tygodni, pod konie misji (listopad 1981 roku). Komora iskrowa pracowała w pełni sprawnie do końca misji.
System telemetrii statku korzystał z nadajnika (6,5 W; modulacje: PCM, PSK i PM; prędk. 160 lub 320 bps; częstotliwość 136,95MHz). Łączność po stronie Ziemi zapewniała europejska sieć ESTRACK. Dane przesyłano z prędk. 160 kbps.
Statek zasilany był przez 9 480 ogniw słonecznych o mocy początkowej 109 W (82 W po 2 latach), ładujących akumulatory o pojemności 6 Ah.
Pierwotnie czas trwania misji ustalono na dwa lata, jednak COS-B został ostatecznie wyłączony 25 kwietnia 1982, funkcjonując przez 6 lat i 8 miesięcy.
[edytuj] Cele
- Obserwacja pulsarów gamma i układów podwójnych
- Wykonanie mapy Galaktyki w prom. gamma
- Szczegółowe obserwacje pulsara Geminga
[edytuj] Ładunek
- Teleskop promieniowania gamma. Masa: 100 kg. Część detekcyjną stanowiła komora iskrowa oraz poprzedzający ją trzy częściowy licznik scyntylacyjny. Detektory otaczał detektor antykoincydencyjny wykonany ze scyntylatora z masy plastycznej, przepuszczający tylko prom. gamma. Za układem scyntylatorów umieszczono kalorymetr, który absorbował cząsteczki wtórne wytwarzane przez przypadkowe fotony. Na osi obszar czynny detektora osiągał wartość maksymalną ~50 cm2 dla ~400 MeV. Zakres rejestrowanych energii wynosił od 30 MeV do 5 GeV.
- Licznik proporcjonalny 2 - 12 keV zamontowany u boku detektora prom. gamma, czuły na promieniowanie X. Detektor umożliwiał skorelowanie impulsowych emisji gamma z pulsującymi źródłami prom. X. Synchronizator impulsowy był również używany do monitorowania intensywności źródeł rentgenowskich.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Misja COS-B na stronach ESA
- Indeks publikacji naukowych opartych o wyniki obserwacji satelity COS-B
- Galeria zdjęć i rysunków dotyczących COS-B na stronach ESA
COS-B (1975) · GEOS 1 i 2 (1977, 1978) · Meteosat (1977–1997) · IUE (1978) · EXOSAT (1983) · Giotto (1985) · Olympus (1989) · Hipparcos (1989) · HST (1990) · Ulysses (1990) · ERS 1 i 2 (1991, 1995) · EURECA (1992) · ISO (1995) · SOHO (1995) · Huygens (1997) · XMM-Newton (1999) · Cluster (2000) · Artemis (2001) · Proba (2001) · Envisat (2002) · MSG 1 i 2 (2002, 2005) · Integral (2002) · Mars Express (2003) · SMART-1 (2003) · Double Star (2003) · Rosetta (2004) · SSETI Express (2005) · CryoSat (2005) · Venus Express (2005) · Galileo (2005–2008) · MetOp-A (2006) · COROT (2006) · GOCE (2007) · Herschel (2007) · Planck (2007) · ADM-Aeolus (2007) · SMOS (2007) · HYLAS (2008) · LISA Pathfinder (2009) · SWARM (2009) · CryoSat-2 (2009) · Don Quijote (2011) · Gaia (2011) · BepiColombo (2012) · JWST (2013) · LISA (2013) · ExoMars (2014) · Darwin (2015) · Solar Orbiter (2015) · Mars Sample Return (ok. 2016)
