Kalorymetr

Z Wikipedii

Budowa kalorymetru "szkolnego":
1. Termometr
2. Mieszadło mechaniczne
3. Przykrywki naczynia wewnętrznego i zewnętrznego
4. Naczynie wewnętrzne,
5. Naczynie zewnętrzne - izolujące
6. Podstawki z termoizolującego materiału

Kalorymetr - przyrząd laboratoryjny do pomiaru ciepła wydzielanego lub pobieranego podczas procesów chemicznych i fizycznych. Wykorzystywany przede wszystkim do wyznaczania ciepła właściwego cieczy i ciał stałych, ciepła topnienia i ciepła parowania. Pomiar kalorymetryczny umożliwia też badanie zmian w czasie wartości termodynamicznych takich jak entalpia i entropia umożliwiając szczegółową analizę przemian zachodzących w analizowanym układzie.

[edytuj] Kalorymetr "szkolny"

Najprostszy kalorymetr, tzw. "szkolny" jest urządzeniem, które mierzy zmiany temperatury w czasie procesu, ściśle określonej masy próbki układu w którym ona zachodzi. Aby wyeliminować przypadkową wymianę ciepła z otoczeniem układ musi być dobrze izolowany cieplnie. Tego rodzaju kalorymetr jest skuteczny gdy zmiany temperatury układu są duże i można go stosować wyłącznie do układów ciekłych.

W szkołach najczęściej spotyka się kalorymetry wykonane z aluminium. Natomiast w laboratoriach wykorzystuje się kalorymetry o bardzo dużej dokładności i dobrze izolowane, często połączone z komputerem.

Ciepło przemiany analizowanego układu oblicza się w kalorymetrze "szkolnym" z ogólnego równania różniczkowego bilansu ciepła:

$dQ = d(C_{B} T_{B} )+d({T_{B}-T_{O}\over R})$

gdzie:

Q

- ciepło wydzielone próbki

C B

- pojemność cieplna podstawowego bloku kalorymetru

T B

- temperatura podstawowego bloku kalorymetru

T O

- temperatura płaszcza (osłony) kalorymetru

R

- opór cieplny kalorymetru

[edytuj] Inne typy kalorymetrów

Znacznie dokładniejsze pomiary efektów cieplnych przemian, można dokonywać nie poprzez pomiar zmian temperatury, lecz poprzez pośredni lub bezpośredni pomiar energii dostarczanej do elementów grzejno-chłodzących, które albo zapewniają stałą temperaturę układu, albo zmieniają ją w ściśle zaprogramowany sposób.

Do tego rodzaju kalorymetrów zaliczają się:

kalorymetr wodno-lodowy - w którym efekt cieplny przemiany jest mierzony ilością wody, wytopionej z lodu, umieszczonego w płaszczu chłodzącym urządzenia - tego rodzaju urządzenie było pierwszym rodzajem kalorymetru w historii, który skonstruowali Antoine Lavoisier i Pierre Simon de Laplace w latach 1788-1783
bomba kalorymetryczna - jest to kalorymetr oparty na podobnej idei jak kalorymetr wodno-lodowy, posiada on jednak specjalną konstrukcję umożliwiającą pomiar gwałtownie przebiegających procesów; takich jak eksplozje; w kalorymetrach tych inicjuje się eksplozję np: iskrą elektryczną; eksplozja ta ogrzewa powietrze znajdujące się pierwotnie w kalorymetrze; pomiar ciepła dokonuje się mierząc objętość i temperaturę wydostającego się z kalorymetru powietrza
kalorymetr przepływu ciepła - w którym pomiar ciepła dokonuje się poprzez porównanie temperatury medium chłodząco-grzejnego i badanego układu z uwzględnieniem energii dostarczonej lub odebranej medium dla utrzymania jego temperatury w określonym przedziale - metoda ta jest mało dokładna, ale nie wymaga złożonej aparatury
kalorymetr bilansu ciepła - w którym badany układ utrzymuje się w stałej temperaturze, zaś ciepło przemiany oblicza się z energii dostarczonej lub odebranej z medium chłodząco-grzejnego, które utrzymuje stałą temperaturę układu - metoda ta jest dużo dokładniejsza, ale wymaga bardzo skutecznego chłodzenia-grzania
kalorymetr różnicowy - w którym ogrzewaniu lub chłodzeniu poddaje się dwa układy: analizowany i odniesienia; oba układy albo utrzymuje się w stałej temperaturze, albo ogrzewa-chłodzi w zadanym z góry tempie; pomiar ciepła przemian zachodzących w analizowanym układzie oblicza się z różnicy energii dostarczonej do obu układów potrzebnej dla utrzymania ich w jednakowej temperaturze; układ odniesienia dobiera się tak, aby w badanym zakresie temperatury nie zachodziły w nim żadne przemiany fizyczne i chemiczne i aby jego zmiana ciepła właściwego wraz ze zmianą temperatury była funkcją liniową; są to najczęściej bardzo czyste próbki metalu o bardzo wysokiej temperaturach topnienia; gdy kalorymetr umożliwia pomiar efektu ciepła w funkcji zmian temperatury nazywa się go różnicowym kalorymetrem skaningowym.