Cytryna zwyczajna
Z Wikipedii
| Cytryna zwyczajna | |
 |
|
| Systematyka wg Reveala | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | Rosopsida |
| Rząd | rutowce |
| Rodzina | rutowate |
| Rodzaj | cytrus |
| Gatunek | cytryna zwyczajna |
| Nazwa systematyczna | |
| Citrus limon Burm. 1768 | |
| Synonimy | |
| Citrus limonum Risso Limon vulgaris Mil. |
|
 Galeria zdjęć i grafik |
|
 |
Cytryna zwyczajna (cytryna właściwa, cytryna) Citrus limon (L.) Burm. - gatunek roślin z rodziny rutowatych (Rutaceae Juss.). Pochodzi z południowowschodnich Chin, lecz współcześnie nie występuje tam ani w stanie dzikim, ani nie jest tam hodowana. Prawdopodobnie powstała w wyniku skrzyżowania limy (Citrus aurantifolia syn. C. latifolia) z cytronem (Citrus medica). Choć częsty jest pogląd, że do Europy trafiła w XI wieku dzięki Arabom, pozostałości drzewek cytrynowych odkryto w Pompejach.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- Drzewo dorastające zazwyczaj do 5 m, choć niekiedy do 10 m, u większości odmian gałęzie z kolcami.
- Liście
- Jasnozielone, jajowatolancetowate, lśniące, na brzegach piłkowane, do 15 cm długości. Wyrastają na słabo oskrzydlonych ogonkach.
- Kwiaty
- O średnicy do 30 mm, wydzielające silną woń, osadzone pojedynczo lub parami w kątach liści, a na końcach gałązek niekiedy zebrane w małe grona. Mają białą, 5-płatkową koronę, z zewnątrz czerwono nabiegłą, 1 słupek i liczne pręciki. Kwitnie prawie nieprzerwanie. Znamię dojrzewa już w pączku, a pylniki dopiero po otworzeniu kwiatu (protogynia).
- Owoce
- Jadalne, bardzo kwaśne jagody nazywane cytrynami. Są jajowate, o wydłużonych końcówkach. Mają dość grubą, żółtą okrywę i żółtawy, soczysty miąższ.[1]
[edytuj] Zastosowanie
- Drzewo owocowe. Jest uprawiana dla swoich owoców, które zawieraja dużo witaminy C i B1 oraz kwasu cytrynowego. Aby owoce mogły znieść często długotrwały transport na duże odległości, zrywane są z drzew w stanie niedojrzałym, a następnie przed sprzedażą (lub jeszcze w trakcie transportu) poddaje się je sztucznemu dojrzewaniu za pomocą etenu. Największe plantacje znajdują się w USA, we Włoszech, Meksyku, Grecji i Hiszpanii. Znajduje się w rejestrze roślin uprawnych Unii Europejskiej.
- Historia uprawy: Z południowo-wschodniej Azji sprowadzono cytrynę do Mezopotamii prawdopodobnie ok. V w.n.e. skąd Arabowie w X w. przenieśli uprawę do Palestyny. Tu została poznana przez Krzyżowców i przez nich sprowadzona do Italii.
- W przemyśle spożywczym i farmaceutycznym owoce oraz skórki z owoców są wykorzystywane jako źródło kwasów cytrynowego oraz olejku eterycznego,
- Roślina ozdobna. Jest uprawiana w ogrodach i parkach w krajach o ciepłym klimacie. Na obszarach o klimacie umiarkowanym uprawia się ją w szklarniach i palmiarniach, a także w mieszkaniach, jako roślinę doniczkową.
[edytuj] Ciekawostki
- Cytryna zrobiła karierę po roku 1720, kiedy stwierdzono skuteczność spożywania jej owoców w leczeniu szkorbutu - choroby groźnej zwłaszcza dla marynarzy odbywających długie rejsy. W roku 1795 we flocie angielskiej wprowadzono dla każdego marynarza obowiązkową, 30 g, dzienną dawkę soku z cytryny, co rozwiązało problem szkorbutu wśród marynarzy.[2]
- Każdy pasowany na Kawalera Orderu Uśmiechu, musi wypić kielich soku z cytryny, tzw. "próba soku z kwaśnej cytryny".
Przypisy
- ↑ Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- ↑ Czy na pewno taka zwykła? Cytryna zwyczaqna. [dostęp 13 stycznia 2008].
