Szkorbut
Z Wikipedii
 |
Niedobór kwasu askorbinowego |
| ICD-10: |
E54
|
|
E54.0 {{{X.0}}} |
|
| E54.1 {{{X.1}}} | |
| E54.2 {{{X.2}}} | |
| E54.3 {{{X.3}}} | |
| E54.4 {{{X.4}}} | |
| E54.5 {{{X.5}}} | |
| E54.6 {{{X.6}}} | |
| E54.7 {{{X.7}}} | |
| E54.8 {{{X.8}}} | |
| E54.9 {{{X.9}}} | |
Szkorbut (gnilec) (łac. scorbutus) - choroba wielonarządowa wywołana niedoborem kwasu askorbinowego w pożywieniu. Główne objawy dotyczą tkanki łącznej, ponieważ witamina C jest koenzymem hydroksylaz prolinowej i lizynowej, które katalizują powstanie poprzecznych wiązań kowalencyjnych między cząstkami tropokolagenu. Brak kwasu askorbinowego oznacza brak aktywności tych enzymów a co za tym idzie brak dojrzewania kolagenu.
Objawy wynikające z upośledzenia syntezy kolagenu:
- samoistne krwawienia (niedobór kolagenu w ścianach naczyń krwionośnych)
- bóle mięśni, stawów i kości (wynik krwawień)
- patologiczne złamania
- ogólne osłabienie
- zapalny przerost dziąseł, chwianie się i wypadanie zębów
- słabe gojenie ran
Pozostałe objawy:
- depresja
- niedokrwistość typu hemolitycznego (brak ochrony erytrocytów przed aktywnymi formami tlenu)
Wśród ssaków jedynie naczelne i świnka morska nie ma oksydazy L-gulonolaktonowej katalizującej utlenienie L-gulonolaktonu do L-askorbinianu, a co za tym idzie tylko u tych gatunków występuje gnilec. U człowieka objawy tej awitaminozy pojawiają się po około 70 dniach diety pozbawionej kwasu askorbinowego. W dawnych czasach zapadali na nią marynarze, mieszkańcy obleganych twierdz, oraz więźniowie. Obecnie dotyczy najczęściej małych dzieci i niemowląt karmionych sztucznie dietą pozbawioną dostatecznej ilości witaminy C, na którą mają większe zapotrzebowanie (intensywny wzrost wymaga większej syntezy kolagenu). Leczenie polega na podawaniu witaminy C.
