Czarnożyły

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Współrzędne: 51°16'53" N 18°33'48" E51.2813889 18.5633333 (Czarnożyły)

Czarnożyły

51° 16' 53'' N
18° 33' 48'' E

Liczba
mieszkańców (2006)
• liczba ludności

ok. 1300

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

98-310

Tablice rejestracyjne

EWI

Położenie na mapie Polski

Czarnożyły

Czarnożyły – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Czarnożyły.

Wieś położona przy drodze krajowej nr 45 z Sieradza do Wielunia.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Czarnożyły.

[edytuj] Historia

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1411 r. W XV-XVI w. należała do Zarembów z Kalinowej, następnie do Mniszków, Leszczyńskich, a od 1774 r. do Strzemieńczyków-Brzostowskich, którzy postawili tu w XVII w. staropolski dwór (zniszczony jeszcze przed I wojną światową). Adam Brzostowski w XVIII w. osadził w Czarnożyłach Litwinów ze Żmudzi. Brzostowscy zasłynęli w okolicy z utworzenia już w XVIII w. szkoły, do której obowiązkowo uczęszczały dzieci chłopskie. Po Brzostowskich Czarnożyły przeszły (po kądzieli) do Załuskich, pozostających tu do 1939 r.

Nazwa Czarnożyły dawniej Czarneżołny została zaczerpnięta ze środowiska naturalnego. W języku staropolskim wyraz "żołna" oznacza dzięcioła. Osadę zatem założono w miejscu, gdzie dużo było tych ptaków.

We wrześniu 1939 roku rozpoczęła się 5-letnia okupacja niemiecka. Część wsi została spalona. W czasie kampanii wrześniowej w wyniku ataku lotnictwa w pobliskim lesie zginęło 6 żołnierzy 15 pp "Wilków" wchodzących w skład 28 dywizji piechoty armii Łódź. Nastąpiły aresztowania i wywóz na roboty do Niemiec oraz do obozu zagłady. Na miejscowym cmentarzu znajduje się zbiorowa mogiła żołnierzy. Nad nią wznosi się pomnik ufundowany z inicjatywy ZBOWiD-u przez społeczeństwo gminy w 1959 roku dla uczczenia pamięci mieszkańców gminy ofiar II wojny światowej.

Po wyzwoleniu w 1945 roku nastąpiła powolna odbudowa zniszczeń. Na bazie majątku ziemskiego utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, wznowiły działalność: Gminna Spółdzielnia, Bank Spółdzielczy i Kółko Rolnicze. Nastąpił wzrost budownictwa indywidualnego oraz obiektów użyteczności publicznej

[edytuj] Herb gminy

Na niebiesko-czerwonym tle znajduje się złote strzemię oraz jedenaście symetrycznie rozmieszczonych złotych gwiazd sześcioramiennych.

Złote strzemię oraz niebiesko-czerwone barwy nawiązują do herbu rodowego Brzostowskich – dawnych właścicieli Czarnożył. Adam Brzostowski (1722-1790) – czołowy przedstawiciel tego rodu wstawił się jako pionier postępu rolniczego na ziemi wieluńskiej i w całej ówczesnej Rzeczypospolitej. Stosował nowatorskie metody uprawy roli, siewu i hodowli zwierząt. Wprowadził obowiązek nauczania dzieci wiejskich. Nawiązanie do tradycji rodu Brzostowskich upamiętnia ich zasługi gospodarcze i obywatelskie.

Gwiazdy symbolizują jedenaście sołectw wchodzących w skład gminy: Czarnożyły, Emanuelina, Gromadzice, Kąty, Łagiewniki, Opojowice, Platoń, Raczyn, Staw, Stawek, Wydrzyn. Większa z gwiazd oznacza wieś gminną – Czarnożyły.

Herb Gminy Czarnożyły został przyjęty Uchwałą Rady Gminy Czarnożyły z dnia 30.06.2005 r. Jest on wizytówką oraz symbolem jednoczącym społeczność gminną.

[edytuj] Zabytki

We wsi stoi barokowy kościół pw. św. Bartłomieja z 1726 r. wystawiony przez Joannę z Brzostowskich, wojewodzinę kaliską. W latach 1912-1916 dobudowano do kościoła kaplicę o charakterze mauzoleum. Wyposażenie kościoła barokowe. Obszar gminy nie pozbawiony jest również zabytków zarówno przyrody jak i historii. Na terenie gminy odnaleźć można m.in.

pomniki przyrody – okazy drzew w parku wiejskim w Czarnożyłach
park wiejski z XIX w. o pow. 1,6 ha w Czarnożyłach
kościół parafialny z 1726 r. w Czarnożyłach
kościół parafialny z 1623 r. w Łagiewnikach
kościół parafialny z 1843 r. w Raczynie
dzwonnica z XVIII/XIX w. w Raczynie

Wokół każdego z obiektów zabytkowych istnieje ścisła strefa ochrony konserwatorskiej oraz strefa ochrony archeologicznej. Gmina leży w zasięgu występowania drewnianych kościółków typu wieluńskiego.

Na cmentarzu znajduje się mogiła 6 żołnierzy z 15 pp. "Wilków" z Dęblina poległych 1 września 1939 r.