Deklaracja (informatyka)
Z Wikipedii
Deklaracja (w informatyce) to konstrukcja programistyczna w określonym języku programowania, służąca do związania z określonym identyfikatorem jego znaczenia i atrybutów.
Spis treści |
[edytuj] Elementy podlegające deklarowaniu
W różnych językach programowania wymagania dotyczące deklaracji określonych obiektów programowych są bardzo zróżnicowane. Deklarowaniu ogólnie podlegać mogą:
- zmienne
- parametry podprogramów
- moduły (biblioteki, pakiety, itp.)
- podprogramy (procedury, funkcje)
- etykiety
- klasy
- stałe
- typy
- literały
- inne elementy, specyficzne dla konkretnego języka programowania
W nomenklaturze informatycznej, czasem od deklaracji rozróżnia się definicję w odniesieniu do takich elementów jak:
- typów
- stałych
- literałów
- podprogramów
- klas
przy czym deklaracja i definicja może występować razem, lub oddzielnie w różnych miejscach kodu źródłowego.
[edytuj] Miejsce deklaracji
Deklaracje w kodzie źródłowym, zwykle musi poprzedzać pierwsze użycie danego identyfikatora w definiowanym algorytmie. Deklaracja stanowi więc informację dla translatora, która nie generuje kodu wykonywalnego (lecz często powoduje rezerwację pamięci).
Składnia większości języków programowania narzuca umieszczanie deklaracji w określonym miejscu kodu źródłowego. Jest to albo specjalna sekcja programu (modułu, podprogramu, pakietu), albo początek określonego bloku (czyli wszystkie deklaracje muszą zostać umieszczone w tekście programu przed pierwszą instrukcją danego bloku).
[edytuj] Rodzaje deklaracji
Deklaracje mogą być:
- jawne
- kompletne
- częściowe
- niejawne
[edytuj] Deklaracje niejawne
Deklaracje niejawne występują w językach programowania, które umożliwiają użycie identyfikatora bez jego jawnej deklaracji. W tym przypadku translator musi posiadać mechanizm przypisania do identyfikatora atrybutów na podstawie określonych metod:
- domyślnej
- niejawnej
- kontekstowej
Deklaracje niejawne mogą prowadzić do błędów, np. błąd literowy w identyfikatorze spowoduje utworzenie nowej zmiennej, a tym samym błąd w działaniu programu.
[edytuj] Deklaracje jawne
Deklaracje jawne mogą być kompletne lub częściowe. W przypadku deklaracji częściowych mogą wystąpić następujące przypadki:
- niesymetryczna struktura atrybutów (np. w deklaracji wystąpienie atrybutu EXTERNAL może oznaczać obiekt zewnętrzny (zmienną, procedurę itp.) zdefiniowany w innym module, a brak jego specyfikacji oznacza obiekt wewnętrzny (tworzony daną deklaracją w danym module), przy czym brak jest możliwości jawnej specyfikacji atrybutu przeciwstawnego dla EXTERNAL (np. o nazwie INTERNAL),
- aparat atrybutów domyślnych, obowiązują tu zasady uzupełniania atrybutów wg metod jak dla deklaracji niejawnych (np. mogą istnieć atrybuty EXTERNAL i INTERNAL, przy czym brak jawnej specyfikacji któregokolwiek z tych dwóch przeciwstawnych atrybutów oznaczać będzie wystąpienie jednego z nich, np. INTERNAL).
[edytuj] Przykłady deklaracji
[edytuj] deklaracje zmiennych
[edytuj] C, C++
Deklaracje występują:
- poza funkcją, klasą, metodą – dla zmiennych globalnych
- na początku instrukcji blokowej { } dla zmiennych lokalnych.
int global_var;
main()
{
int y;
...
{
int z;
...
}
...
}
[edytuj] Pascal
Deklaracje występują w programie lub podprogramie w specyfikacji bloku, zawartej pomiędzy nagłówkiem (program, procedure, function, unit (Turbo Pascal)), a słowem rozpoczynającym instrukcję grupującej danego bloku (begin).
program Przykład;
var globar_var;
...
procedure Licz();
var local_var;
begin
...
end; {procedure}
begin
...
end. {program}
[edytuj] PL/1
Deklaracja ma postać instrukcji DECLARE (lub skrótowe DCL) I może wystąpić w dowolnym miejscu wnętrza bloku (w PL/1 takim blokiem jest albo procedura od nagłówka PROCEDURE do słowa END albo instrukcja blokowa BEGIN … END) i dotyczy obiektów dostępnych w danym bloku. Język ma bardzo rozbudowaną składnię atrybutów i rozbudowany mechanizm atrybutów domyślnych i deklaracji niejawnych.
Przykład: PROC;
...
/* użyto zmiennej X zadeklarowanej dalej */
X=1;
...
/* deklaracja w bloku może wystąpić po użyciu identyfikatora lecz
deklarowana zmienna dostępna jest od początku bloku */
DCL X FIXED DECIMAL(5,0);
...
END Przykład;
[edytuj] deklaracje etykiet
{Pascal}
program DclLabel;
label Etykieta;
…
begin
…
Etykieta: …;
…
goto Etykieta;
…
end.
[edytuj] deklaracje modułów
[edytuj] Turbo Pascal
program DclUnit;
uses Crt, Graph, MyUnit;
...
begin
...
Write('Użyto procedury modułu Crt');
...
end.
[edytuj] Modula 2
MODULE DclUnit;
FROM InOut IMPORT
Read, Write, ...;
...
Write('Użyto procedury modułu InOut');
...
END DclUnit.
[edytuj] deklaracje podprogramów
[edytuj] C, C++
W języku C, C++ deklaracje podprogramów (nazywane prototypem) umieszcza się najczęściej w plikach nagłówkowych, definiujących określone moduły.
/* prototyp funkcji trunc */ int trunc(double x);
[edytuj] Pascal
Deklaracje podprogramów stosuje się, gdy podprogram ma być wywołany, a nie został jeszcze zdefiniowany.
{ Pascal }
procedure Proc_1; forward;
procedure Proc_2;
begin
…
{wywołanie procedury, która nie została jeszcze zdefiniowana,
wymagana była deklaracja}
Proc_1;
…
end;
…
{Późniejsza definicja procedury}
procedure Proc_1;
begin
…
end;
[edytuj] Turbo Pascal
Deklarację dyprzedzającą podprogramu stosuje tak jak w Pascalu. W Turbo Pascalu deklaracje występują także w modułach (stanowiących rozszerzenie Turbo Pascala w stosunku do Pascala) w sekcji interface.
{ Turbo Pascal }
unit Przykład;
interface
{ deklaracja podprogramu dostępnego w innych modułach i programach }
function trunc(x : real): integer;
implementation
{ definicja zadeklarowanego wyżej podprogramu
ponieważ parametr i wartość zwracana zostały zdefiniowane w deklaracji
podporgramu w sekcji interface, nie jest wymagane ich powtórzenie }
function trunc;
begin
…
trunc:=z;
end;
end.
