Dionizy I

Z Wikipedii

Dionizy I

Dinis zwany Rolnikiem, Trubadurem albo Królem Chłopów, 9 października 1261 - 7 stycznia 1325) był szóstym królem Portugalii od 1279 r.

Dinis był synem króla Portugalii, Alfonsa III i jego żony, Beatrycze Kastylijskiej. Choć jego ojciec starał się utrzymywać poprawne stosunki z klerem, to jednak gdy Dinis wstępował na tron, relacje z Kościołem były trudne. Dinis przysiągł wierność papieżowi, ale udzielił azylu templariuszom i ustanowił w ich miejsce Zakon Chrystusa w 1319r., w założeniu będący kontynuacją Zakonu Świątyni.

Po rekonkwiście Dinis nie miał sąsiadów, z którymi mógłby walczyć, i cała jego polityka koncentrowała się na sprawach wewnętrznych. Krótka wojna z Kastylią zakończyła się paktem granicznym (1297)w Alcanizes, który trwa do dziś.

Polityka Dinisa w kraju ukierunkowana była na centralizacje władzy i uzyskanie autonomii od papiestwa, oraz kompromis między Kościołem a koroną portugalską, czego wyrazem było podpisanie w 1289r. konkordatu z Rzymem. W Portugalii zakładał miasta, budował zamki, kopalnie metali, wiele podróżował po kraju. W 1308 r. podpisał pierwszy układ handlowy (z Anglią)W 1293r. stworzył Bolsa dos Mercadores - instytucje do wspierania portugalskiego handlu zagranicznego, umocnił handel z Anglią, Francją i Flandrią - eksort produktów rolnych, soli, ryb; import tkanin i minerałów. Założył marynarkę wojenną- ochrona wybrzeża przed piratami(w 1307r. mianował pierwszego admirała floty portugalskiej- Nuno Fernandes Cogominho); zarządził budowę stoczni.

Przydomek "Rolnik" wziął się ze szczególnej troski króla o najniższe klasy społeczne. Szczególną zasługą króla było sadzenie lasów na brzegu Atlantyku, aby blokowały wdzieranie się wydm na tereny uprawne; wiele zasadzonych wówczas lasów służy do dziś. Zapewnił także w ten sposób budulec dla przyszłych statków portugalskich. Kazał również osuszać bagna, zagospodarowywać nieużytki. Ułatwił redystrybucję i zagospodarowywanie ziem, zakładał wsie i osady oraz kooperatywy rolne na północy kraju. W 1311 r. zakazał karczowania winnic. Zaludniał tereny nadgraniczne z Kastylią nadając wielu miejscowościom przywileje typu miejskiego (cartas de foral) i budując sieć 50 fortec. Rekolonizował dawne tereny rzymskie, upowszechnił targi, (feiras francas), odbywał sie dwa razy w tygodniu u stóp kościołów i były zwolnione z podatków.

Jako uzupełnienie XII w. inquiricoes gerais (kontrola przez kancelarię królewską dotycząca prawnego stanu posiadania ziem przez szlachtę i arystokrację) wydał przepisy zakazujące osobom duchownym i instytucjom kościelnym zakupu tzw. bens de raiz (port. dóbr rodowych; nieruchomości na terenach miejskich lub wiejskich) co miało ograniczyć ilość dóbr kościelnych i wzmocnić władzę królewską.

Zainteresowania Dinisa to również nauki humanistyczne. Sam napisał kilka książek, wspierał naukowców, założył w 1290r. Uniwersytet w Lizbonie, w 1308r. przeniesiony do Coimbry. Upowszechnił użycie języka portugalskiego w oficjalnych dokumentach państwowych, wprowadził użycie papieru.

Mimo pokojowego panowania, jego śmierć (1325) przyniosła walkę pomiędzy jego dwoma synami: Alfonsem, dziedzicem korony i nieślubnym Alfonsem Sanchesem (1289-1329), lordem Albuquerque. Konflikt zakończył się dzięki mediacji królowej-wdowy - Izabeli Aragońskiej, a z walki zwycięsko wyszedł dziedzic korony, który rządził jako Alfons IV.

[edytuj] Potomstwo

Z Izabelą Aragońską, Dionizy miał dwoje ślubnych dzieci:

córka Konstancja, poślubiła Ferdynanda IV Kastylijskiego,
syn Alfons, został królem Portugalii jako Alfons IV Dzielny.

Z kochanką Marią Pires, miał syna Jana Alfonsa (ok. 1280-1325), pana Lousã. Z Marinhą Gomes (ok. 1260-?), miał dwie córki:

Marię Alfonsę (ok. 1290- po 1340),
Marię Alfonse (?-1320), zakonnicę w Odivelas.

Z Grácią Froes (ok. 1265-?), miał syna Piotra Alfonsa (1287-1354), hrabiego Barcelos. Z Aldonçą Rodrigues Talha (ok. 1260-?) syna - rywala Alfonsa IV - Alfonsa Sanchesa (1289-1329), lorda Albuquerque. Z innymi nieznanymi kobietami miał: