Dolina Gąsienicowa

Z Wikipedii

Dolina Gąsienicowa – górne piętro Doliny Suchej Wody Gąsienicowej. Posiada dwie odnogi rozdzielone granią Kościelca. W odnodze południowo-zachodniej, nazywanej też Zieloną Doliną Gąsienicową, znajdują się prawie wszystkie stawy Doliny Suchej Wody. Są to:

• Zielony Staw Gąsienicowy (3,764 ha)
• Długi Staw Gąsienicowy (1,564 ha)
• Kurtkowiec (1,536 ha z wyspą)
• Dwoisty Staw Gąsienicowy (dwa stawy: 1,355 i 0,880 ha)
• Zadni Staw Gąsienicowy (0,515 ha)
• Litworowy Staw Gąsienicowy (0,407 ha)
• Czerwone Stawki Gąsienicowe (dwa stawy: 0,196 i 0,138 ha)
• Mokra Jama (0,048 ha)
• Kotlinowy Stawek (0,021 ha)
• Dwoiśniaczek (cztery stawy: 0,019, 0,014, 0,007 i 0,002 ha)
• Troiśniak (trzy stawy: 0,017 i 0,003 ha, trzeci zanikający)
• Dwoiśniak (0,007 ha, drugi staw wyschnięty)
• Jedyniak (0,006 ha)
• Samotniak (wyschnięty)

W odnodze południowo-wschodniej, nazywanej czasem Czarną Doliną Gąsienicową znajdują się pozostałe dwa stawy: Czarny Staw Gąsienicowy oraz Zmarzły Staw Gąsienicowy.

Dolinę Gąsienicową obejmują:

• od wschodu – boczna grań odchodząca od Zadniego Granatu przez Żółtą Turnię (jest granicą pomiędzy Doliną Gąsienicową a Doliną Pańszczycy)
• od południa – boczna grań Tatr z przebiegającą przez nią szlakiem Orlej Perci – od Zadniego Granatu przez Czarnych Ścian, Kozich Wierchów, Zamarłą Turnię do Świnicy i odcinek głównej grani do Kasprowego Wierchu (granice pomiędzy Doliną Pięciu Stawów Polskich – odcinek do Świnicy i Doliną Cichą słow. Tichá dolina – na odcinku grani głównej)
• od zachodu – boczna grań odchodząca od Kasprowego Wierchu przez Uhrocie Kasprowe, Kopę Magury, Królową Rówień, Królowy Grzbiet po Wielki Kopieniec (granica z systemem Doliny Bystrej i reglowej Doliny Olczyskiej.

Zielona Dolina Gąsienicowa ma jedną odnogę – Dolinę Suchą Stawiańską, nazywaną też Gąsienicowym Kotłem albo Kotłem Kasprowym (położona jest pomiędzy szczytami: Beskid, Kasprowy Wierch i Uhrocie Kasprowe) oraz jedno górne piętro – Świnicką Kotlinkę położoną poniżej Świnickiej Przełęczy. Odnogą Czarnej Doliny Gąsienicowej jest Kozia Dolinka a górne jej piętra tworzą kotły Czarnego i Zmarzłego Stawu.

Nazwa Doliny Gąsienicowej związana jest z nazwiskiem Gąsieniców, dawniejszych właścicieli. Była dawniej intensywnie wypasana, wchodziła w skład Hali Gąsienicowej. W zapisach pojawiła się już w 1653 jako hala Stawów. Na mapach z XIX wieku figuruje nazwa Doliny Siedmiu Stawów. W 1964 zakończono wykup od prywatnych właścicieli i rozebrano większość szałasów. Odwiedzana przez turystów już na początku XIX wieku jest węzłem dla wielu szlaków turystycznych i bazą wypadową narciarzy (wyciągi narciarskie) i taterników. W Dolinie w latach 1921-1925 zbudowano schronisko Murowaniec. Do niego poprowadzono w latach 1921-1923 utwardzoną drogę (zamkniętą dla samochodów, używaną m.in. do zaopatrzenia schroniska). Innymi zabudowaniami w Dolinie są: baza szkolenia taterników – "Betlejemka", leśniczówka TPN – "Księżówka", meteorologiczna stacja pomiarowa PAN, budynek strażników TPN "Gawra" oraz kilka szałasów pasterskich.

[edytuj] Szlaki turystyczne

Schronisko Murowaniec w Dolinie Gąsienicowej jest węzłem szlaków turystycznych:

– czarny z Brzezin i Toporowej Cyrhli przez Psią Trawkę (2:15 h, ↓ 1:45 h)

– niebieski z Kuźnic przez Boczań, Skupniów Upłaz i Przełęcz między Kopami (1:55 h, ↓ 1:35 h)

– do Przełęczy między Kopami prowadzi też szlak żółty Doliną Jaworzynką. Z Kuźnic do Murowańca tą drogą 2 h (↓ 1:35 h)

– żółty na Kasprowy Wierch (1:25 h, ↓ 1:05 h)

– niebieski do Czarnego Stawu Gąsienicowego (30 min, z powrotem 20 min) i dalej na Zawrat (od stawu 1:30 h, ↓ 1:20 h)

– żółty na przełęcz Krzyżne (2:45 h, ↓ 2:05 h)

– zielony na Rówień Waksmundzką (2:15 h) i dalej przez Gęsią Szyję do Wierchporońca (kolejne 1:35 h, z powrotem 2 h)

[edytuj] Bibliografia