Świnica

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°13'10" N 20°00'36" E49.2194444 20.01 (Świnica)

Świnica
Świnica od strony zachodniej (z Kasprowego Wierchu)
Państwo	Polska /  Słowacja, Europa
Pasmo	Tatry, Karpaty
Wysokość	2301 m n.p.m.
Wybitność	351 m
Data zdobycia	1867
Pierwsze wejście	Maciej Sieczka z towarzyszami
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Świnica (słow. Svinica) – zwornikowy szczyt w Tatrach Wysokich o dwóch wierzchołkach, różniących się wysokością o 10 m. Wyższy ma 2301 m n.p.m.. Niektórzy za trzeci wierzchołek uznają też niewybitny garb Świnickiej Kopy. Mająca kształt szerokiej piramidy skalnej Świnica jest pierwszym od zachodu wybitnym szczytem (o wybitności ponad 100 m) Tatr Wysokich i kapitalnym punktem widokowym. Wcześniej istniały nazwy: Dźwinia Skała, Szwinia Skała, Świnnica. Obecna wersja ustaliła się w pierwszej połowie XX wieku.

Spis treści 1 Topografia 2 Historia 3 Nazwa 4 Szlaki turystyczne 5 Bibliografia

[edytuj] Topografia

Dwa wierzchołki Świnicy rozdziela przełęcz – Świnicka Szczerbina Niżnia (2278 m n.p.m.). Punktem zwornikowym, przez który przebiega granica państwowa pomiędzy Polską a Słowacją, jest jej główny wierzchołek. Szczyt leży w miejscu załamania się głównego grzbietu Tatr pod kątem prostym i odejścia bocznego łańcucha, przez który poprowadzono szlak Orlej Perci.

W grani głównej Tatr, najbliżej Świnicy, położone są: Walentkowa Przełęcz i Walentkowy Wierch (2156 m n.p.m.) na południowy wschód w kierunku Liptowskich Murów oraz Świnicka Przełęcz i Pośrednia Turnia (2128 m n.p.m.) na zachód w kierunku przełęczy Liliowe i Kasprowego Wierchu (Tatry Zachodnie). Boczny łańcuch schodzi ze Świnicy przez Gąsienicową Turnię (2279 m n.p.m.) na Zawrat. Szczyt Świnicy góruje nad trzema dolinami: Doliną Gąsienicową z Halą Gąsienicową, Doliną Pięciu Stawów w Polsce i Doliną Cichą (Tichá dolina) na Słowacji, a dokładniej nad górnymi ich piętrami: Dolinką pod Kołem, Świnicką Kotlinką i Doliną Walentkową (słow. Kamenná Tichá).

[edytuj] Historia

Próby zdobycia szczytu były podejmowane już na początku XIX wieku (Stanisław Staszic w 1805, próba nieudana). Jako pierwsi na niższym wierzchołku stanęli austriaccy oficerowie, dokonujący pomiarów topograficznych w 1822. Zdobywcą wyższego z wierzchołków został w 1867 przewodnik tatrzański Maciej Sieczka, po czym, podczas tej samej wyprawy, wprowadził ks. Eugeniusza Janotę, Bronisława Gustawicza i Stanisława Librowskiego. Pierwszego wejścia zimowego dokonał Jerzy Maślanka 30 grudnia 1907, co na owe czasy było sporym wyczynem.

W obrębie masywu Świnicy wydarzyły się liczne wypadki śmiertelne (łącznie ok. 30 – w tym kilka samobójstw, Świnica pod względem ich liczby przoduje w Tatrach). Jest bardzo niebezpieczna w czasie burzy. W 1939 od uderzenia pioruna zginęło na niej 5 harcerzy wraz z opiekunem.

[edytuj] Nazwa

Geneza nazwy Świnica jest tłumaczona dwojako. Pierwsza wersja zakłada podobieństwo całego masywu (od Skrajnej Turni do Niebieskiej Turni) do świni. Jest to bardziej prawdopodobna wersja, ponieważ podobne nazwy w Tatrach (np. Mała Świnica w stosunku do Sarniej Skały) nadawane przez górali zawsze pochodziły od wyglądu. Ta wersja jest możliwa również z racji tego, że dawne nazwy tego szczytu zawsze mówiły o wyglądzie podobnym do świni: tak polskie – Szwinia Skała, czy obce np. niemieckie Schweinkopf – Świński Łeb.

Inni znawcy Tatr sugerują, iż nazwa pochodzi od tego, że góra dość długo opierała się szturmującym ją turystom, czyli zachowywała się po "świńsku". Jest to mniej prawdopodobna wersja, gdyż pierwszy raz nazwa pojawia się w XVIII wieku, a więc przed narodzinami właściwej turystyki tatrzańskiej.

[edytuj] Szlaki turystyczne

Świnica dostępna jest trasą z Kasprowego Wierchu, Hali Gąsienicowej: przez Przełęcz Liliowe lub Świnicką Przełęcz albo przez Zawrat z Doliny Pięciu Stawów Polskich lub Doliny Gąsienicowej.

– przez Świnicę prowadzi bardzo atrakcyjny widokowo czerwony szlak turystyczny biegnący główną granią od przełęczy Krzyżne Orlą Percią przez Kasprowy Wierch i Czerwone Wierchy.

[edytuj] Bibliografia