Dziennik Telewizyjny (program informacyjny)
Z Wikipedii
Dziennik Telewizyjny (DTV) – główny program informacyjny TVP w czasach PRL, nadawany w latach 1958-1989.
W 1989 roku został zastąpiony przez Wiadomości TVP. W latach 70. i 80. był głównym ośrodkiem propagandy władz PRL i PZPR, mogącym oddziaływać na całe społeczeństwo.
Spis treści |
[edytuj] Prezenterzy Dziennika Telewizyjnego
- Eugeniusz Pach (lata 60.)
- Stanisław Cześnin (lata 60.)
- Jerzy Tepli (lata 60.)
- Irena Dziedzic (1965-1968)
- Jan Suzin (pocz. lat 70.)
- Andrzej Nowaliński (lata 70.)
- Wojciech Zyms (lata 70.)
- Roman Beeger (lata 70.)
- Jerzy Boćkowski (lata 70.)
- Andrzej Kozera (lata 70.)
- Grzegorz Woźniak (lata 70. i 80.)
- Andrzej Racławicki (lata 70. i 80.)
- Witold Stefanowicz (lata 70. i 80.)
- Marek Tumanowicz (lata 70. i 80.)
- Jerzy Rosołowski (lata 70. i 80.)
- Marek Barański (stan wojenny)
- Adam Bronikowski (1967-1989)
- Krzysztof Bartnicki (1979-1989)
- Irena Falska (1979-1989)
- Zygmunt Chajzer (1984-1989)
- Aleksandra Jakubowska (1987-1989)
- Aleksander Geryn (lata 80.)
- Janusz Świerczyński (lata 80.)
- Marcin Willman (lata 80.)
[edytuj] Wydania
Pierwsze Dzienniki Telewizyjne nadawane były tylko raz na dobę, o godzinie 20:00, od roku 1965 - o 19:30. W latach 1965-1976 w soboty nie było wydania wieczornego Dziennika Telewizyjnego, lecz "Monitor", który prowadzili - na zmianę - Karol Małcużyński i Edmund Menclewski. W miarę rozwijania się w Polsce telewizji, wydłużania się czasu emisji programu telewizyjnego, wreszcie po uruchomieniu Programu II Telewizji Polskiej pojawiały się kolejno dodatkowe wydania - późnowieczorne, popołudniowe, poranne i w południe. Pod koniec swojego istnienia Dziennik Telewizyjny nadawany był w następujących - w przybliżeniu - godzinach[1]:
- 10:00 - wydanie poranne Dziennik z okna (poniedziałek-sobota; w soboty o 10:30, w niedziele II połowy lat '80 - 10:35)
- 12:00 - wydanie w południe Dziennik Telewizyjny (niedziela, do 1982 roku)
- 15:00 - wydanie popołudniowe Dziennik Telewizyjny (codziennie do 1980, później w niedziele w latach 1985-1987, w pozostałe dni o 16:30, w okresie stanu wojennego o 17:00, później - do końca 1984 o 16:30, następnie o 17:20 - wydanie to zastąpił 26.06.1986 Teleexpress))
- 19:30 - główne wydanie Dziennik Telewizji Polskiej (codziennie, w latach 1976-1981 pod nazwą Wieczór z Dziennikiem, w następnych latach - do 17.11.1989 "Dziennik Telewizyjny")
- 20:45 - Dziennik Komentarze (poniedziałek-piątek; podana godzina była pierwotnie przewidzianą, faktycznie nadawano ten dziennik około 22:30)
- 22:30 - wydanie wieczorne (sobota-niedziela)
- 23:00 - podsumowanie dnia Dziennik 24 godziny (poniedziałek-piątek, do 1984)
W niedziele wyborcze lat '80 układ wydań Dziennika był następujący: 7:00, 7:55, 8:50, 10:30, 12:00, 15:15, 17:20, 22:05, 22:45, 23:25 - wydania specjalne 19:30 - główne wydanie
'Dziennik z okna' nadawany był w latach 1989-1990, zastąpił wydanie poranne
Po Sierpniu 1980 roku Dziennik Telewizyjny był jednym z najzacieklej krytykowanych przez Solidarność i środowiska opozycyjne bastionów władzy i równie zaciekle przez władzę PRL broniony i sterowany. Był często narzędziem manipulacji i dezinformacji, przy czym nie wzdragano się przed stosowaniem metod powszechnie uznawanych w dziennikarstwie za nieuczciwe i godne potępienia.
Bezpośrednio po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce 13 grudnia 1981 prezenterów DTV ubrano w mundury oficerów LWP, ale z pagonami szeregowców. Ich strój był przez kilka miesięcy obiektem żartów.
28 października 1989 roku, na koniec wywiadu w Dzienniku Komentarze, aktorka Joanna Szczepkowska słowami "proszę Państwa, 4 czerwca 1989 roku skończył się w Polsce komunizm" symbolicznie zakończyła "erę komunizmu" w Polsce. Trzy tygodnie później - 18 listopada - Dziennik Telewizyjny został zastąpiony przez Wiadomości TVP.
Na temat kulisów wypowiedzi Szczepkowskiej krążą co najmniej trzy wersje wydarzeń:
- najmniej wiarygodna: wypowiedź tę nadano "na żywo",
- głoszona przez Joannę Szczepkowską: wypowiedź nagrano tuż przed "Dziennikiem", a kasetę z nagraniem dostarczono na antenę w ostatniej chwili[2],
- głoszona przez związanego z PRL-owską ekipą DTV, obecnie publicystę "Trybuny" Marka Barańskiego: nagrania wywiadu ze Szczepkowską dokonano mniej więcej sześć-siedem godzin przed programem, a sama wypowiedź została zakwalifikowana do emisji przez Barańskiego w związku z nieformalnymi porozumieniami ówczesnej ekipy DTV z nowymi władzami kraju.
W latach 1980-1984 nadawano dziennik "24 godziny" - jako podsumowanie dnia, a 26 stycznia 1985 o 20:45 ruszył Dziennik Komentarze - nadawany do 1989; w nim prowadzący dokonywali "analizy" wydarzeń dnia, było to również miejsce spotkań prowadzących ten dziennik z politykami i ekonomistami w celu przeprowadzenia pozornie swobodnego wywiadu. Pierwsze wydanie prowadził Adam Bronikowski. W 1989 roku poranny Dziennik o godzinie 10:00 zmienił formułę na "Dziennik z okna" - nadawany był z tego miejsca, skąd później (w połowie lat 90.) nadawano Prognozę Pogody - z okna budynku redakcji. Zmieniona czołówka pokazywała pracę ekipy technicznej przygotowującej dzienniki, a logo otrzymało żółty jednolity kolor. Czołówka, której fragment widać obok, również nie oparła się upływowi czasu i w 2 stycznia 1984 miała miejsce inauguracja jej odświeżonej wersji - z napisem WIADOMOŚCI w krótkich wydaniach (wcześniej wszystkie były opatrzone napisem DZIENNIK) i troszkę inną skalą map oraz wielkością logo.
Ostatnie główne wydanie Dziennika Telewizyjnego nadano w piątek, 17 listopada 1989 o 19:30 i zaczęło się skróconą czołówką (tylko mapa świata - tak było w tym wydaniu od października 1989), natomiast ostatni Dziennik przed całkowitym "zejściem z anteny" na rzecz Wiadomości nadano na koniec wakacji letnich 1990 roku. Jeden z tych ostatnich Dzienników (9 lub 10 sierpnia 1990) o 10:00 - wyjątkowo ze studia znanego z lat 80. i rozpoczętego "tradycyjną" czołówką ze "skaczącym" logo z napisem WIADOMOŚCI prowadził Andrzej Racławicki - wtedy bodaj najbardziej doświadczony w tej pracy redaktor.
Przypisy
- ↑ zdarzały się czasem drobne zmiany ramówki, będące skutkiem wydarzeń bieżących
- ↑ w wywiadzie emitowanym w r. 2007 Szczepkowska mówiła, że nagranie tego wywiadu, łącznie z jej finałowym oświadczeniem, było powtarzane ("dublowane"), ponieważ pierwsza wersja nagrania była nieco za długa ("nie zmieściła się w czasie")
