Edmund Graves

Z Wikipedii

Edmund Pike Graves (ur. 1891, zm. 22 sierpnia 1919) - amerykański pilot, służył w polskiej 7 Eskadrze Myśliwskiej, która brała udział w wojnie polsko bolszewickiej. Zaciągnął się jako ochotnik do polskiego wojska w 1919 r. W tym samym roku zginął tragicznie podczas pokazów lotniczych we Lwowie.

Spis treści 1 Kariera wojskowa 2 Bibliografia 3 Przypisy 4 Zobacz też

[edytuj] Kariera wojskowa

Edmund Graves urodził się w 1891 roku w Newburyport w Massachusetts (USA). W 1913 roku ukończył Uniwersytet Harvarda. Zaciągnął się w Kanadzie do brytyjskiego Królewskiego Korpusu Powietrznego (Royal Flying corps - RFC). Został członkiem kadry nauczycielskiej w Szkole Artylerii Lotniczej w Fort Worth w Teksasie, a w 1918 roku instruktorem akrobacji lotniczych w Szkole Lotnictwa Specjalnego w Toronto w Kanadzie. W tym samym roku wysłano go do Anglii, nie zdążył jednak wziąć udziału w działaniach wojennych przed ukończeniem I wojny światowej.

Graves rozczarowany faktem, że nie zdążył wziąć czynnego udziału jako pilot w I wojnie światowej, zgłosił się na ochotnika (oficjalnie dołączył do eskadry 12 października 1919) do formowanej właśnie Eskadry Kościuszkowskiej (7 Eskadra Myśliwska), aby wziąć udział w wojnie polsko bolszewickiej. Uważany był za pilota o bardzo wysokich kwalifikacjach, ale latającego bardzo ryzykownie. Merian Cooper, członek eskadry (późniejszy znany filmowiec) tak opisał go w swojej książce^[1]:

„

... porucznik Graves wzbił się w górę. Pamiętam jak dziś jego wzlot. Rozpędził aeroplan na ziemi do szalonej szybkości, następnie zaczął robić koło. W ten sposób krążąc, zwężał koło, aż dolne skrzydła jego areoplanu prawie dotykały ziemi. Tak zatoczywszy na ziemi koło, - wzbił się w powietrze i zrobił najtrudniejszy i najlepszy popis w sztuce lotniczej, jaki kiedykolwiek widziałem.

”

Na brawurę, która cechowała Gravesa i niepotrzebne ryzyko jakie związane było z jego akrobacjami zwracali uwagę inni członkowie dywizji, w tym dowódca Cedric Fauntleroy. Sam Cooper napisał w swojej książce: "Był on niezaprzeczalnie najlepszym pilotem z nas wszystkich".

22 listopada 1919 roku Lwów obchodził pierwszą rocznicę wyzwolenia. Z tej okazji czterech pilotów Eskadry Kościuszkowskiej uczestniczyło w pokazach lotniczych, które miały uświęcić obchody rocznicowe. Jednym z nich był Edmund Graves. Niestety, podczas wykonywania akrobacji nad miastem na myśliwcu Albatros D.III (Oef) uległ wypadkowi, ponosząc śmierć na miejscu. Tak opisał to Merian Cooper:

„

Graves krążył nad miastem, popisując się sztukami awiatycznymi, ale krążył zbyt nisko. Gdy znajdował się nad pałacem Potockich, na wysokości dwustu stóp, zrobił dwa karkołomne spiralne kozły, znane w amerykańskiej awiatyce jako "double barrel" (dubeltówka). Jest to jedna z najtrudniejszych sztuk jaką awiator wykonuje w powietrzu. Aeroplan był zbyt słaby do tego rodzaju popisów; prawe skrzydło złamało się i aeroplan runął na ziemię. Graves nigdy nie tracił przytomności umysłu w niebezpieczeństwie. W mgnieniu oka zdążył schwycić jeszcze spadochron i wyskoczyć ze spadającej maszyny. Za nisko jednak był nad ziemią - spadochron nie zdołał się otworzyć i nieszczęsny Graves spadł na głowę, ponosząc śmierć na miejscu.

”

Pogrzeb porucznika Edmunda Gravesa odbył się z wielkimi honorami 24 listopada. W ostatniej drodze towarzyszyła mu orkiestra honorowa. Trumna spoczywała na kadłubie samolotu pokrytym jodłowymi gałęziami. Kadłub umiejscowiony był na lawecie ciągniętej przez trzy pary koni - do takiego pogrzebu mieli prawo tylko piloci którzy polegli w boju. W kondukcie pogrzebowym wzięło udział tysiące ludzi. Na czele orszaku maszerowała kompania żołnierzy armii generała Hallera. Było także wielu przedstawicieli III Grupy Lotniczej, Korpusu Oficerskiego, Misji Francuskiej i Batalionu Wartowniczego. Nad orszakiem krążył samolot pilotowany przez polskiego lotnika Franza Petera (Austriaka)^[2].

Porucznik Edmund Pike Graves został pochowany na cmentarzu Orląt Lwowskich. Do dzisiaj pod kamienną płytą z wykutymi na niej nazwiskami jego ciało spoczywa wraz z dwoma innymi członkami Eskadry Kościuszkowskiej: kapitanem Arthur H. Kelly i porucznikiem G. Mac Callum.

[edytuj] Bibliografia

1. Robert F.Karolevitz, Ros S. Fenn "Dług honorowy. Amerykańscy piloci Eskadry Myśliwskiej im. Kościuszki w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920. Zapomniani bohaterowie".
2. Merian C.Cooper "Faunt-Le-Roy i jego eskadra w Polsce". Polskie wydanie dołączone do [1].

Przypisy

[edytuj] Zobacz też

• http://www.dlughonorowy.com Oficjalna witryna książki "Dług honorowy".
• [1] Zdjęcie porucznika Edmunda P.Gravesa pochodzące z archiwum dowódcy eskadry Cedrica Fauntleroy.