Elżbieta wrocławska

Z Wikipedii

Elżbieta wrocławska (ur. w latach 1224-1232^[1], zm. 16 stycznia 1265 w Modrzu) – śląska księżniczka, księżna wielkopolska, córka Henryka II Pobożnego.

Elżbieta była piątym pod względem starszeństwa dzieckiem księcia śląskiego Henryka II Pobożnego i córki króla Przemysła Ottokara I, Anny Czeskiej.

Dzieciństwo spędziła w klasztorze w Trzebnicy, gdzie pozostawała zapewne pod silnym wpływem babki Jadwigi z Meranu - późniejszej świętej. Nie jest pewne czy ulegając naciskom wstąpiła wówczas do klasztoru. O tym że Elżbieta została jednak mniszką można byłoby sądzić z tonu pełnego oburzenia kroniki wielkopolskiej^[2], kiedy w 1244r. opuściła Trzebnicę porwana stamtąd przez rodzonego brata Bolesława Rogatkę,^[3] który pragnął wydać ją za księcia wielkopolskiego Przemysła I^[4].

Małżeństwo było zawarte z powodów politycznych. Przemysł I chciał za jego pomocą zabezpieczyć się przed awanturniczą polityką Bolesława Rogatki. Być może liczył również, że pozwoli mu ono na odzyskanie terytorialnych strat ojca na rzecz książąt śląskich - południowo-zachodniej Wielkopolski. Ślub nie spełnił w pokładanych w nim nadziei, gdyż już w 1246r. doszło do zbrojnego konfliktu pomiędzy szwagrami^[5].

O rządach Elżbiety jako księżny poznańskiej wiemy bardzo niewiele. W 1250 stała ona zapewne za fundacją klasztoru cysterek w Owińskach, gdzie sprowadzono mniszki m.in. z Trzebnicy.

Elżbieta z małżeństwa z Przemysłem I miała pięcioro dzieci:

• Konstancja (1245 lub 1246 - 8 października 1281) późniejszą żonę Konrada, margrabiego brandenburskiego^[6],
• Eufrozyna (? - 17 lutego 1298) ksienię w klasztorze w Trzebnicy,
• Anna (1253 - po 26 czerwca 1295) mniszkę w Owińskach, później ksienię,
• Eufemia (1253 - 5 września 1298) mniszkę u klarysek we Wrocławiu,
• Przemysł II (urodzonego już po śmierci męża - 14 października 1257 - 8 lutego 1296), króla polskiego w latach 1295-1296.

Kiedy 4 czerwca 1257^[7] zmarł Przemysł I Elżbieta zamieszkała w swoich dobrach oprawnych w Modrzu koło Poznania, gdzie zmarła 16 stycznia 1265^[8]. Pochowana została najprawdopodobniej w katedrze poznańskiej.^[9]

4. Henryk I Brodaty zm. 19 marca 1238
			2. Henryk II Pobożny zm. 9 kwietnia 1241
5. Jadwiga Merańska zm. 14 października 1243
						1. Elżbieta wrocławska zm. 16 stycznia 1265
6. Przemysł Ottokar I zm. 15 grudnia 1230
			3. Anna Czeska zm. 23 czerwca 1265
7. Konstancja węgierska zm. 6 grudnia 1240

[edytuj] Bibliografia

• Jasiński K., Genealogia Piastów wielkopolskich. Potomstwo Władysława Odonica, [w:] Nasi Piastowie, „Kronika Miasta Poznania” 1995, nr 2, s. 34-66.

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Kazimierz Jasiński, Rodowód Piastów Śląskich, Wrocław 1973, t. I, s. 115-117, Włodzimierz Dworzaczek, Genealogia, Warszawa 1959, tablica 5, 82.
2. ↑ Kronika Wielkopolska, tłumaczył Kazimierz Abgarowicz, wstęp i komentarze Brygida Kurbisówna, Warszawa 1965, s. 224.
3. ↑ Fakt pobytu Elżbiety w klasztorze trzebnickim degebat in Trebnicz odnotowały: Kronika Polska, oprac. L.Ćwikliński, w: MPH, t. III, s. 651, oraz Kronika książąt polskich, oprac. Z. Węclewski, w: MPH, t. III, s. 490. Nie przesądza to wbrew zdaniu Oswalda Balzera, Genealogia Piastów, Kraków 2005, s. 402, że Elżbieta złożyła śluby zakonne. Według K. Jasińskiego - Genealogia Piastów wielkopolskich. Potomstwo Władysława Odonica, [w:] Nasi Piastowie, „Kronika Miasta Poznania” 1995, nr 2, s. 41 zapewne wychowywała się przed ślubem w tym klasztorze.
4. ↑ Tak Kronika Wielkopolska ... s. 224, 277. Z nieznanych powodów kronikarz wielkopolski w jednym miejscu zapisał, że żona Przemysła miała na imię Jadwiga, w drugim widnieje już poprawne imię: Elżbieta.
5. ↑ Aleksander Swieżawski, Przemysł II. Król Polski, Warszawa 2006, s. 71.
6. ↑ Zofia Waniek, Powiązania genealogiczne askańsko-wielkopolskie w XII i XIII w. "Prace Komisji Historii", XI, 1975, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Prace Wydziału Nauk Humanistycznych, seria C,nr 16, s. 94, por. Edward Rymar, Studia i materiały z dziejów Nowej Marchii i Gorzowa. Szkice historyczne,Gorzów Wlkp. 1999,s. 19.
7. ↑ Oswald Balzer, Genealogia Piastów ..., s.400.
8. ↑ Kronika Wielkopolska ... , s. 277.
9. ↑ K. Jasiński, Genealogia Piastów wielkopolskich. Potomstwo Władysława Odonica, s. 41.