Książęta wielkopolscy
Z Wikipedii
 |
Zasugerowano, aby ten artykuł zintegrować z artykułem Władcy Wielkopolski. |
Książęta wielkopolscy - lista obejmuje władców Wielkopolski. Wielkopolska w 1138 roku, na mocy ustawy sukcesyjnej Bolesława III Krzywoustego, przypadła jego synowi Mieszkowi III Staremu. Dzielnicą tą rządzili Piastowie wielkopolscy, a przejściowo także Henryk I Brodaty i Henryk II Pobożny, przedstawiciele śląskiej linii tej dynastii.
Po wygaśnięciu męskiej linii Piastów wielkopolskich w 1296 roku Wielkopolska stała się przedmiotem rozgrywek między Henrykiem III głogowskim a Władysławem I Łokietkiem. W latach 1299-1305 władał nią Wacław II, król czeski z dynastii Przemyślidów. Ostatecznie w 1314 roku Wielkopolskę opanował Władysław Łokietek. W ten sposób Wielkopolska weszła w skład odrodzonego Królestwa Polskiego (Łokietek koronował się na króla w 1320 roku).
Z dzielnicowych władców Wielkopolski koronacji dostąpili Przemysł II w 1295 roku i Wacław II w 1300 roku.
[edytuj] Księstwo wielkopolskie (polskie, poznańskie)
| 1138-1177 | Mieszko III Stary (syn Bolesława III Krzywoustego, książę senior, krakowski z Gnieznem i Kaliszem, książę zwierzchni Pomorza, usunięty) |
| 1177-1194 | Odon (syn, tylko w Poznaniu, po 1182 prawdopodobnie tylko nad południowo-zachodnią częścią księstwa, od 1193 w Kaliszu) |
| 1181-1202 | Mieszko III Stary (ponownie, od 1181 w Gnieźnie i Kaliszu i zapewne w Poznaniu, 1191-1193 w Kaliszu syn Mieszko Młodszy, a 1193-1194 Odon, 1195-1198 na Kujawach) |
| 1186 lub 1194-1195 |
Bolesław (syn, Kujawy) |
| 1194-1229 | Władysław III Laskonogi (brat, w południowej Wielkopolsce, od 1202 w całej Wielkopolsce, w 1206 oddał Kalisz Henrykowi I Brodatemu z linii śląskiej, 1207-1210 i 1218-1225 w Lubuszu, 1216-1217 tylko w Gnieźnie, choć według innych wersji oddanie bratankowi południowo-zachodniej Wielkopolski) |
| 1216-1217 | Władysław Odonic (syn Odona, Poznań (według innych wersji południowo-zachodnia Wielkopolska), od 1207 w Kaliszu z ramienia Henryka I Brodatego, usunięty) |
| 1229-1239 | Władysław Odonic (ponownie, od 1223 książę na Ujściu nad Notecią, 1234-1239 tylko na pn. od rzeki Warty - Gniezno) |
| 1234-1238 | Henryk I Brodaty (wnuk brata Mieszka III, książę śląski od 1201, krakowski od 1232, pd. Wielkopolska - Poznań i Kalisz, od 1234 oddanie księstwa kaliskiego w lenno Władysławowi (w latach 1241-1244 samodzielny książę kaliski)) |
| 1238-1241 | Henryk II Pobożny (syn, książę śląski i krakowski, Poznań i Kalisz, od 1239 w całej Wielkopolsce z wyjątkiem Ujścia, od 1239 rezygnacja z Lądu) |
| 1241 | Bolesław II Rogatka (syn, książę śląski i krakowski, w całej Wielkopolsce z wyjątkiem Ujścia oraz Lądu) |
| 1241-1257 | Przemysł I (syn Władysława Odonica, 1239-1241 z bratem na Ujściu, 1241-1247 razem z bratem, w 1244 powrót do Wielkopolski Kalisza, 1247-1249 w Poznaniu i Gnieźnie, od 1249 Ruda do kaliskiego, 1249-1250 w Poznaniu i Kaliszu, 1250-1253 w całej Wielkopolsce, 1253-1257 w Poznaniu) |
| 1241-1279 | Bolesław Pobożny (brat, 1239-1241 współrządził z bratem na Ujściu, 1241-1247 współrządy w całej Wielkopolsce, 1247-1249 książę kaliski, 1249-1250 książę gnieźnieński, 1250-1253 usunięty, 1253-1257 książę kalisko-gnieźnieński, 1257-1273 w całej Wielkopolsce, od 1261 w Lądzie, 1268-1273 w Bydgoszczy, 1271-1273 w Inowrocławiu, 1273-1279 książę kalisko-gnieźnieński) |
| 1273-1296 | Przemysł II (syn Przemysła I, 1273-1279 tylko książę poznański, 1279-1296 w całej Wielkopolsce, 1281-1287 strata Wielunia (Rudy, 1284-1287 strata Ołoboku, 1290-1291 książę krakowski, 1294-1296 książę pomorski (gdański), król Polski od 1295) |
| 1296-1299 | Władysław Łokietek (zięć Bolesława Pobożnego, książę brzeski i sieradzko-łęczycki, usunięty, Wielkopolska i Pomorze) |
| 1299-1305 | Wacław II z dynastii Przemyślidów (zięć Przemysła II, król Czech od 1278, książę krakowski od 1291, sandomierski od 1292, kujawski od 1299, Wielkopolska i Pomorze od 1299, król Polski od 1300) |
| 1305-1309 | Henryk III głogowski (wnuk Henryka II, książę głogowski od 1273/4, 1306-1307 Kalisz w posiadaniu Bolesława III Rozrzutnego z linii wrocławskiej) |
| 1309-1312 | synowie Henryka III głogowskiego (Henryk IV zm. 1369 potem Żagań, Konrad zm. 1366 potem Namysłów i Oleśnica, Bolesław zm. 1320/1 potem Oleśnica, Jan zm. ok. 1363 potem Ścinawa, Przemko zm. 1331 potem Głogów) |
| 1312-1314 | w wyniku podziału w Poznaniu: Henryk IV, Jan, Przemko (usunięci) |
| 1312-1314 | w wyniku podziału w Gnieźnie i Kaliszu: Konrad I i Bolesław (usunięci) |
| 1314-1333 | Władysław Łokietek (ponownie, od 1304/6 w Małopolsce, Kujawach, Ziemi Sieradzko-Łęczyckiej, na Pomorzu) |
| od 1320 | do Królestwa Polskiego |
[edytuj] Uwagi
Uwaga! Daty w wielu przypadkach są tylko orientacyjne. Uwzględniono te księstwa, nad którymi panowali odrębni książęta. Zostawiono Wacława II i Wacława III z rodu Przemyślidów, aby nie powodować przerw chronologicznych. Również przynależność niektórych ziem do poszczególnych Piastowiczów może być dyskusyjna.
