Erazm Gliczner

Z Wikipedii

Erazm Gliczner Skrzetuski (ur. w 1535, zm. 26 stycznia 1603), pisarz i reformator religijny, pedagog, przywódca luteran wielkopolskich; brat działacza luterańskiego Mikołaja Glicznera.

Urodził się w Laskach Wielkich pod Żninem jako syn mieszczański. Po zdobyciu wykształcenia w cenionym gimnazjum humanistycznym Valentina Trozendorfa w Goldbergu (Złotoryi na Śląsku) odbył w l. 1554–1558 studia na uniwersytecie w Królewcu (tzw. Albertyna). Przez kilka lat był duchownym kalwińskim, by ostatecznie przejść na luteranizm. Od 1556 r. przebywał na dworze ks. Albrechta Hohenzollerna, po 1560 r. propagator luteranizmu w Polsce; od 1565 superintendent ewangelicko-augsburski w Wielkopolsce; następnie kaznodzieja ewangelicki przy kościele Marii Panny w Toruniu w latach 1567-1569. W l. 1569-1589 działał pod opieką rodziny Ostrorogów w Grodzisku Wielkopolskim,gdzie uruchomił szkołę, drukarnię i kursy teologiczne, od 1591 r. aż do 26 stycznia 1603 był ministrem zboru w Brodnicy, pełniąc jednocześnie funkcje pastora miejskiego i nadwornego kaznodziei Zofii Działyńskiej. Uczestniczył w zjeździe w Sandomierzu i był jednym z twórców ugody sandomierskiej z 1570 r.

Autor pierwszego w Polsce traktatu pedagogicznego o wychowaniu dzieci – Książki o wychowaniu dzieci bardzo dobre, pożyteczne i potrzebne… (1558), w którym opierając się na Biblii oraz dziełach starożytnych krytykował wychowanie dworskie i indywidualne, a zalecał wychowanie szkolne . Traktat ten znany jest także pod nazwą Rozprawa Erazma Glicznera. Autor wyrażał w nim przekonanie, że dziecko stanowi największy skarb i szczęście rodziny, stąd dzieci powinny się rodzić w legalnych małżeństwach. Rodzice według niego powinni być autorytetem dla swoich dzieci. Był przeciwnikiem rozpieszczania dzieci, a zwolennikiem dyscypliny. Cenił wyżej wychowanie publiczne niż prywatne. Nauczyciel jego zdaniem powinien być prawym chrześcijaninem, zdolnym, sumiennym i wykształconym.