Eter metylo-tert-butylowy

Eter metylo-tert-butylowy (MTBE) to organiczny związek chemiczny z grupy eterów, otrzymywany z metanolu oraz izobutylenu. W USA w roku 1999 roku produkcja MTBE wynosiła 200 tys. baryłek na dobę. Zastosowanie znajduje głównie jako rozpuszczalnik organiczny oraz jako dotleniający dodatek do benzyn bezołowiowych. Jako dodatek do benzyn zmniejsza ilość wytwarzanego, silnie toksycznego tlenku węgla CO, poprzez jego utlenianie do dwutlenku węgla CO₂.

MTBE jest wysoce łatwopalną cieczą, bezbarwną, o charakterystycznym zapachu, dużej lotności i wysokiej rozpuszczalności w wodzie. Z powietrzem tworzy mieszaniny wybuchowe. Kiedy dostanie się do wód gruntowych nadaje im bardzo wyraźny posmak i zapach. Nie ma wiarygodnych badań potwierdzających toksyczność MTBE. Może być stosowany jako tani rozpuszczalnik w chemii organicznej, o temperaturze wrzenia większej od eteru dietylowego oraz mniejszej rozpuszczalności w wodzie.

MTBE jest stosowany do produkcji benzyny jako środek zastępujący tetraetyloołów, bo pozwala na zwiększenie liczby oktanowej dzięki zmniejszeniu zjawisku przedwczesnego zapłonu. W USA stosowany jest od roku 1979. Od 1992 zwiększono jego dopuszczalne stężenie w paliwie, aby zmniejszyć emisję spalin. Jednak wiele stanów (np. Kalifornia) po roku 1999 nakazało zmniejszenie jego wykorzystania ze względu na skażenie wód gruntowych. Jego produkcja jest bardzo opłacalna, bo w odróżnieniu od wielu innych składników benzyny wytwarza się go z gazu ziemnego. Badania prowadzone w USA w roku 1995 wykazały, że MTBE przenika do wód gruntowych^[1]. Specjaliści wskazują, że amerykańskie normy dotyczące szczelności zbiorników są dużo bardziej liberalne od europejskich, co może oznaczać, że w Polsce występowanie MTBE w wodach gruntowych prawdopodobnie nie jest dużym problemem. Co więcej, normy zwartości tego związku w paliwie przyjęte w Unii Europejskiej są ostrzejsze od norm amerykańskich. W Polsce benzyny bezołowiowe zawierają zwykle 1,0-1,6% tego związku, a maksymalne dopuszczalne stężenie to 5%.