Formizm
Z Wikipedii
Formizm - polski awangardowy kierunek literacko-artystyczny rozwijający się w Polsce, w latach 1917-1922, pokrewny kubizmowi, ekspresjonizmowi, futuryzmowi. Był jedną z dwu, obok unizmu, oryginalnie polskich formacji awangardowych.
Pierwsza wystawa prac formistów odbyła się w Krakowie w 1917 r. pod nazwą Ekspresjoniści polscy. Później grupa przyjęła nazwę Formiści i poza Krakowem objęła środowiska Warszawy, Lwowa i częściowo Poznania.
Rozległy i elastyczny program, uznanie autonomii działania artystycznego i przekonanie o konieczności dokonania radykalnych zmian w zakresie kreacji artystycznej, połączyło w obrębie tego nurtu wiele wybitnych indywidualności artystycznych okresu dwudziestolecia międzywojennego. Mimo różnorodności postaw, wspólne było dla nich zainteresowanie zagadnieniem formy, której przypisywali nadrzędną rolę. Sprzeciwili się naturalizmowi - wiernemu przedstawianiu rzeczywistości w sztuce. Sławnymi formistami byli: Leon Chwistek - główny teoretyk tego nurtu, Tytus Czyżewski, Zbigniew Pronaszko, Andrzej Pronaszko, Konrad Winkler, August Zamoyski, Jan Hrynkowski, Tymon Niesiołowski oraz Stanisław Ignacy Witkiewicz.
[edytuj] Literatura
- Pollakówna J., Formiści, Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1972.
- Kostyrko T., Formizm. W: Od awangardy do postmodernizmu, red. G. Dziamski, Warszawa 1996. ISBN 83-85323-21-X
- Kossowska I., Między tradycją i awangardą. Polska sztuka lat 1920. i 1930, Instytut im. Adama Mickiewicza. ISSN 1734-0624
