Leon Chwistek

Z Wikipedii

Leon Chwistek (ur. 13 czerwca 1884 w Krakowie (wg innych źródeł w Zakopanem ^[1]), zm. 20 sierpnia 1944 w Barwiszy koło Moskwy w Związku Radzieckim) - polski malarz, poeta, filozof, matematyk, logik działający na obrzeżach tzw. szkoły lwowsko-warszawskiej, której założycielem był Kazimierz Twardowski. Swoje koncepcje logiczne (rozszerzenie teorii typów logicznych) tworzył w odniesieniu do prac Bertranda Russella i Henri Poincarégo. W oparciu o nie stworzył wypracował też koncepcję racjonalizmu krytycznego i wielości rzeczywistości. Chwistek był poza tym teoretykiem sztuki, członkiem awangardowego ugrupowania Formiści, twórcą teorii formizmu w malarstwie.

W 1906 uzyskał na Uniwersytecie Jagiellońskim tytuł doktora filozofii. Następnie przez 20 lat, od 1906 do 1926 był nauczycielem matematyki w gimnazjum im. Sobieskiego w Krakowie (z dwuletnią przerwą na służbę w Legionach w latach 1914-1916). Od 1922 był wykładowcą matematyki na Uniwersytecie Jagiellońskim, zaś od 1930 do 1941 był kierownikiem katedry logiki matematycznej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, którą objął dzięki wsparciu, jakiego udzielił mu w konkursie Bertrand Russell. Był wszechstronnie i wybitnie uzdolniony. Współredagował pisma artystyczne Maski, Formiści, Nowa Sztuka, jednodniówki Nuż w bżuhu. Sformułował własną teorię malarską - strefizm.

Po wybuchu II wojny światowej i zajęciu Lwowa przez ZSRR pozostał na uniwersytecie. Rozpoczął także współpracę z Czerwonym Sztandarem, publikując w nim kilka tekstów gloryfikujących stalinizm (Twórcza praca, Głos uczonego).
W czerwcu 1941, tuż przed wkroczeniem wojsk niemieckich, ewakuował się ze Lwowa wraz z wojskami sowieckim. Od 1941 do 1943 mieszkał w Tbilisi, gdzie nauczał analizy matematycznej, od 1943 zaś w Moskwie. Działał w Związku Patriotów Polskich w ZSRR. Zmarł w 1944 w Barwiszach k. Moskwy. Jego prochy spoczywają w masowej mogile ofiar represji stalinowskich na Cmentarzu Dońskim w Moskwie, symboliczny grób znajduje się na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Jego żoną była Olga - siostra Hugona Steinhausa, córką - Alina Dawidowiczowa, doktor matematyki, malarka i autorka wspomnień (zm. w Krakowie w 2007r.)