Franciszek Ziejka
Z Wikipedii
Franciszek Ziejka (ur. 3 października 1940 w Radłowie koło Tarnowa) – polski uczony, historyk literatury polskiej, w latach 1999-2005 rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 1996 – członek Polskiej Akademii Umiejętności (Wydział I Filologiczny). Członek polskiego PEN-Clubu.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
W latach 1958-1963 studiował filologię polską na UJ pod kierunkiem Wacława Kubackiego, a po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w Instytucie Filologii Polskiej UJ. W 1971 uzyskał doktorat, broniąc rozprawy poświęconej symbolice Wesela Stanisława Wyspiańskiego, a w 1982 habilitował się pracą pt. Złota legenda chłopów polskich. W 1991 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1998 został profesorem zwyczajnym.
Trzykrotnie delegowano go do pracy na uniwersytetach europejskich: najpierw w latach 1970-1973 prowadził lektorat języka polskiego i wykładał literaturę polską na Uniwersytecie Prowansalskim w Aix-en-Provence, następnie w latach 1979-1980 był wykładowcą na uniwersytecie lizbońskim, gdzie z jego inicjatywy powstał pierwszy w Portugalii lektorat języka i kultury polskiej, wreszcie w latach 1984-1988 wykładał w Institut National des Langues et Civilisations Orientales (tzw. Nowa Sorbona) w Paryżu.
W czerwcu 1978 r. - gdy naukowiec miał jechać do Portugalii - SB uznaje go za kontakt operacyjny i nadaje mu kryptonim "Zebu". Już w 1969 r. esbek tak pisał o rozmowie z Franciszkiem Ziejką, który miał jechać do Francji: "Przyjął zadanie do obserwacji, ale miał wątpliwości co do zakresu tej pracy (...). Z informacji uzyskanych od tow. Knapika - (kpt. Wydziału III SB z Krakowa - "opiekun" UJ - przyp. red.) - był już związany z naszą służbą" - napisano. I dalej: "ustaliliśmy, że interesują nas tylko jego obserwacje na temat słuchaczów (tak! - przyp. red.) lektoratu". http://www.wprost.pl/ar/123302/SB-o-prof-Ziejce-kontakt-operacyjny/. Prof. Ziejka sam zadbał o publikacje materiałów z archiwów z IPN, które zostały umieszczone w UJ-towskim "Alma Mater" z omówieniem historycznym prof. Piotra Franaszka.
W roku akademickim 1989/1990 został Ziejka wicedyrektorem Instytutu Filologii Polskiej, w latach 1990-1993 pełnił przez jedną kadencję funkcję dziekana Wydziału Filologicznego UJ, a następnie przez dwie kadencje był prorektorem UJ do spraw ogólnych.
W roku 1999 wybrany został na rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego, którą to funkcję sprawował przez dwie kadencje do 2005, kiedy to zastąpił go Karol Musioł. Podczas jej pełnienia był m.in. przewodniczącym Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa, wiceprzewodniczącym a następnie przewodniczącym (2002-2005) Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, członkiem Narodowej Rady Integracji Europejskiej przy premierze RP oraz członkiem Komitetu "Polska w Zjednoczonej Europie" przy prezydium PAN. Ważnym wydarzeniem w czasie jego 1. kadencji rektorskiej było uchwalenie przez Sejm ustawy o współfinansowaniu budowy Kampusu 600-lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego z budżetu państwa.
Obecnie (2007) Franciszek Ziejka pełni funkcję kierownika Katedry Historii Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski UJ.
Ziejka jest autorem i redaktorem licznych publikacji naukowych, np. W kręgu mitów polskich (1977), Paryż młodopolski (1993), Poeci, misjonarze, uczeni. Z dziejów kultury i literatury polskiej (1998). Napisał również kilka sztuk teatralnych zaprezentowanych przez Teatr Faktu Telewizji Polskiej, m.in. Narodziny legendy (1988), Polski listopad (1989), Traugutt (1991). Jest też twórcą kilku słuchowisk radiowych, m.in. Kamienna księga dziejów i A stało się to w zapusty.
[edytuj] Wybrane publikacje książkowe
- W kręgu mitów polskich (1977; 2. wyd. poszerzone pt. "Wesele" w kręgu mitów polskich – 1997)
- Studia polsko-prowansalskie (1977)
- Moje spotkania z Portugalią (1983)
- Złota legenda chłopów polskich (1985)
- Panorama racławicka (1985; II wyd. zmienione - 1998)
- Dialog serdeczny (1988; krytyczne wydanie korespondencji Władysława Orkana z matką, Katarzyną Smreczyńską)
- Panorama de la littérature polonaise des origines à 1822 (1991; wspólnie z Marią Delaperriere, antologia polskiej literatury stanowiąca podstawę dla francuskich studentów filologii polskiej).
- Paryż młodopolski (1993)
- Nasza rodzina w Europie (1995)
- Poeci, misjonarze, uczeni. Z dziejów kultury i literatury polskiej (1998)
- Mythes polonais. Autour de "La Noce" de Stanisław Wyspiański. (2001, wydana w Lille francuska wersja książki o Weselu Wyspiańskiego)
- Gaudium veritatis (2006)
[edytuj] Nagrody i odznaczenia
[edytuj] Polskie
- Nagroda Ministra Edukacji Narodowej (1978, 1985)
- Nagroda im. Tomasza Nocznickiego (1980)
- Nagroda "Miesięcznika Literackiego" (1978)
- Nagroda "Życia Literackiego" (1984)
- Nagroda Literacka Miasta Krakowa im. Kazimierza Wyki (1989)
- Nagroda Funduszu Literatury
- Nagroda i Medal Zygmunta Glogera
- Nagroda im. Włodzimierza Tetmajera
- Nagroda im. Jana Stanisławskiego
- tytuł Krakowianina Roku (2000)
- tytuł Małopolanina Roku (2005)[1]
[edytuj] Zagraniczne
- Palmes Academiques od premiera Republiki Francuskiej (1994; w 2002 - stopień oficerski tego orderu)
- Wielki Złoty Krzyż za Zasługi na Rzecz Republiki Austrii od kanclerza Austrii (2002)
- Order Krzyża Południa przyznany przez prezydenta Brazylii
- Order Wschodzącego Słońca od cesarza Japonii Akihito
- Wielki Krzyż Orderu Zasługi przyznany przez Prezydenta Republiki Federalnej Niemiec (2005)
- Order Legii Honorowej (2006) [2]
[edytuj] Doktoraty honoris causa
- Akademia Pedagogiczna w Krakowie (maj 2003)
- Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu (październik 2003)
- Akademia Świętokrzyska (wrzesień 2004)
- Papieska Akademia Teologiczna (czerwiec 2005)[3]
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej (czerwiec 2005)[4]
