Góry Księżycowe

Z Wikipedii

Góry Księżycowe, (łac. Lunae Montes), to termin ukuty przez Ptolemeusza z Aleksandrii, żyjącego w II wieku ne matematyka, astronoma i geografa, który na sporządzonej przez siebie mapie Afryki tak oznakował leżące w pobliżu równika pasmo górskie, którego lodowce i śniegi miałyby być zaczynem źródeł Nilu.

Informacja o pokrytych śniegiem górach na południe od równika pochodziła od żyjącego za panowania cesarza Klaudiusza kupca znanego jako Diogenes. Grek, który ok. roku 50 n.e. udał się drogą morską do wschodniej Afryki, gdzie podjął wyprawę w głąb lądu docierając do dwóch wielkich zbiorników wodnych, skąd widział pasmo górskie o ośnieżonych szczytach.

Źródła Nilu nie zostały odnalezione do roku 1613, kiedy to Pedro Páez, hiszpański misjonarz wysłany przez Portugalczyków ustalił, że źródłem Nilu Błękitnego jest Jezioro Tana w dzisiejszej Etiopii, co w roku 1770 potwierdził Szkot James Bruce.

W roku 1858 brytyjski badacz John Hanning Speke uznał, że Nil wypływa z Jeziora Wiktorii, co potwierdził w roku 1875 Henry Morton Stanley, który w roku 1889, wespół z Mehmedem Eminem Paszą zbadał pasmo górskie Ruwenzori i ustalił, że przynajmniej część wód zasilających źródła Nilu pochodzi właśnie stamtąd. Z czego wynika, że Góry Księżycowe i Ruwenzori to jedno.

Pasmo Ruwenzori składa się z sześciu gór noszących imiona wybitnych badaczy - poszukiwaczy źródeł Nilu - Góra Stanleya (jej wierzchołek - Margherita - jest trzecim co do wysokości szczytem Afryki - 5 109 m n.p.m.), Góra Speke'a, Góra Emina, Góra Bakera (od nazwiska brytyjskiego podróżnika sir Samuela White'a Bakera) i Góra Gessi'ego (od nazwiska włoskiego podróżnika Romlo Gessi'ego, który badał górny bieg Nilu do Jeziora Alberta w roku 1876. W roku 1906 włoski alpinista Luigi Amadeo di Savoia d'Abruzzi zdobył Górę Stanleya, nazywając jej najwyższy wierzchołek Margherita od imienia włoskiej królowej-matki.

Nie ma żadnego dowodu na to, że właśnie Ruwenzori widział w czasie swej wyprawy Diogenes. Być może oglądał jeden z dwóch najwyższych szczytów Afryki - górę Kenia lub Kilimandżaro - leżące znacznie bliżej wschodniego wybrzeża kontynentu, ale przyjęło się nazywać "Górami Księżycowymi" właśnie pasmo Ruwenzori.

[edytuj] Ciekawostki

W roku 1990 Bob Rafelson nakręcił film "Mountains of the Moon", który opowiada o wyprawie Burtona (Patrick Bergin) i Speke'a (Iain Glen) do źródeł Nilu. Film ten został uznany za rasistowski (tj. ukazujący w złym świetle czarnoskórych mieszkańców Afryki) i nie dopuszczony do szerokiej dystrybucji w USA.

[edytuj] Bibliografia

• Carl Waldman & Alan Wexler, Encyclopedia of Exploration, New York 2004, ISBN 0-8160-4678-6