Gamów

Z Wikipedii


Gamów
Województwo	śląskie
Powiat	raciborski
Gmina	Rudnik
Sołtys	Stefania Pendziałek
Położenie	50° 08' 05,6'' N 18° 07' 44,1'' E
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności	470
Strefa numeracyjna (do 2005)	32
Tablice rejestracyjne	SRC
Położenie na mapie Polski Gamów

Gamów – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Rudnik. Zabytkiem jest Kościół który został zbudowany w 1728r.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Początków osady należy szukać już w XII wieku. Genezy nazwy upatruje się w przezwisku Gama (gamać się oznacza chodzić ociężale). Przed wojną, między innymi w księdze adresowej Raciborza i okolic z 1932 r., stosowano pisownię Gammau. W 1945 r. powrócono do miana Gamów. Obecnie powierzchnia wsi wynosi 516 ha. Mieszkańców jest ponad 450 (w 1939r. było ich 682).

W 1938 r. Niemcy prowadzili tu badania archeologiczne. Skupiły się one na północno-zachodnim krańcu wsi, na północny wschód od byłego wiatraka. Natrafiono tu na pozostałości XII/XIII-wiecznej osady. Odkryto dwie jamy osadnicze, a w nich resztki naczyń oraz szczątki zwierzęce. Ciekawostką były, zaginione w 1945r., nożyce oraz dwa fragmenty noży żelaznych i igła kościana. Pierwotne osadnictwo koncentrowało się się wzdłuż ulicy Widokowej, najwyżej usytuowanego miejsca we wsi. Wynikające z tego problemy w zaopatrzeniu w wodę spowodowały, że ludność zaczęła zasiedlać niżej położone partie Gamowa.

Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą już z początku XIII w. 19 listopada 1223r. biskup wrocławski Wawrzyniec konsekrował kościół św. Jana Chrzciciela w Makowie, któremu podlegał Gamów. W dokumencie magistra Gosco, mistrza śpiewaczego (kantora) i wizytatora biskupa wrocławskiego Naknera, wystawionego w 1338r. dla kolegiaty ś. Tomasza z Canterbury w Raciborzu, wzmiankowana jest wieś Gamal. Jako Gammaw występuje ona w 1375r. w pergaminowym dyplomie Jana, księcia opawskiego i raciborskiego, wystawionym również dla kolegiaty w Raciborzu. Władca wymienia istniejące we wsi alodium czyli folwark, z którego uposażył kanoników. W 1383r. wieś liczyła 301 mieszkańców. Wiódł tędy szlak handlowy. Obok Cyprzanowa, Żerdzin czy Studziennej, należała do kapituły kolegiackiej w Raciborzu, co potwierdzają kolejne dokumenty m.in. książęcy, wystawiony w 1945r., tuż przed przeniesieniem kolegiaty z zamku do kościoła farnego. Wzmiankuje on Gamaw. Zanim 14 stycznia 1871 r. erygowano samodzielną parafie św. Anny w Gamowie, wieś należała do parafii Grzędzin w dekanacie łańskim.

Gamów w opowieściach

Dzięki gamowianom mamy poświadczone pierwsze raciborskie strudle. Smakołyki wymieniono w datowanym na 4 stycznia 1661r. piśmie raciborskiej kolegiaty do kapitana w kwaterze głównej wojsk cesarskich w Cieszynie. Zatytułowano je "Jaśnie wielmożny panie oraz dostojny i wielce szanowny panie." Opisano w nim napad na chłopów z Gamowa, którego w okolicach Pawłowa dopuściło się trzech konnych żołnierzy. Co ciekawe, myśląc,że to zbóje, chłopi dotkliwie pobili wojaków, za co dowódca z Cieszyna chciał gamowian srogo ukarać. Do zdarzenia doszło 23 grudnia 1660 r. Chłopi wracali z Raciborza, gdzie dostarczyli kanonikom cztery wozy owsa. Przed powrotem dokonali rozmaitych zakupów między innymi ,,korzeni do bożonarodzeniowych strucli". Uszli kary, bo raciborska kapituła ich wybroniła.