Garnizon Elbląg
Z Wikipedii
Garnizon Elbląg - garnizon wojskowy Wojska Polskiego, wcześniej armii pruskiej.
Spis treści |
[edytuj] Czasy niemieckie
Przed II wojną światową należał do "Okręgu Wojskowego Nr 1 - Prusy Wschodnie". W latach trzydziestych XX wieku Elbląg stał się jednym z większych miast garnizonowych w III Rzeszy. W różnych częściach miasta zostały wzniesione budynki koszarowe dla artylerii, kawalerii, wojsk inżynieryjnych i piechoty. Zgromadzenie w mieście dużej ilości wojska nadało mu charakter militarny, ale z drugiej strony spowodowało rozwój infrastruktury miejskiej. Pojawiły się wojskowe osiedla mieszkaniowe, przy ul. Komeńskiego oddano do użytku duży i nowocześnie urządzony szpital wojskowy, a na południe od Dworca Głównego oddano lotnisko liczące 90 ha powierzchni. Przy lotnisku została otwarta szkoła lotnictwa wojskowego. Wojsko na terenie miasta zostało zgrupowane głównie w 6 zespołach koszarowych:
- Danziger Kaserne (Koszary Gdańskie) - obecna ul.Saperów;
- Gallwitz Kaserne (Koszary im. gen. von Gallwitz'a) - w rogu obecnych ulic Grottgera i Łęczyckiej;
- Mudra Kaserne (Koszary im. gen. von Mudra) - obecna ul.Mazurska;
- Unger Kaserne (Koszary im. gen. von Unger'a) - wschodnie koszary przy ul.Królewieckiej;
- Hanseaten Kaserne (Koszary Hanzeatyckie) - zachodnie koszary przy ul.Królewieckiej;
- lotnisko Eichwalde - ul.Lotnicza.
Pod koniec II wojny światowej stacjonowały tu jednostki:
- z 561 dywizji piechoty:
- 1124 pułk piechoty
- 1144 pułk piechoty
- 1561 batalion saperów
- z 7 dywizji pancernej:
- 6 pułk zmotoryzowany
- 7 pułk zmotoryzowany
- z 13 dywizji pancernej:
- wydzielone pododdziały 4 pułku czołgów
- z 28 lekkiej dywizji strzelców (Jägerdivision)
- 83 pułk piechoty
- z 170 dywizji piechoty:
- 241 pułk zapasowy
- a poza tym:
- pozostałości 391 pułku piechoty
- 37 batalion morski
- 312 batalion morski
- 233 dywizjon artylerii przeciwlotniczej
- dwa bataliony karabinów maszynowych "Wisła" i "Pregoła"
- zbiorcza grupa bojowa pododdziałów zapasowych i szkolnych:
- zapasowy zmotoryzowany batalion piechoty
- zapasowa kompania przeciwpancerna
- szkolny batalion czołgów
- szkolna kompania rozpoznawcza
- szkolny batalion saperów
- szkolny dywizjon artylerii
- pododdziały "Volkssturmu"
- z sił powietrznych:
- pułk lotniczy Richthofen
- 33 Regiment Wyszkolenia Powietrznego
[edytuj] Czasy powojenne
W okresie powojennym w Elblągu znajdowały się (w nawiasach - lata stacjonowania w garnizonie Elbląg):
- 5 Pułk Lotnictwa Szturmowego (1947-1952)
- Szkoła Chorążych Wojsk Zmechanizowanych
- Podoficerska Szkoła Zawodowa im.Rodziny Nalazków (od 5.07.1961-??)
- Centralny Ośrodek Szkolenia Wojsk Lądowych im. Rodziny Nalazków
- 4 Pułk Czołgów Ciężkich
- 55 Elbląski Pułk Piechoty
- 58 Pułk Czołgów
- 60 Pułk Czołgów
- 1 Warszawski Pułk Czołgów, kolejno jako:
- 1 Warszawski Pułk Czołgów (od ?? do 1989)
- 100 Pułk Czołgów (od 1989 - 1995)
- 14 Brygada Zmechanizowana (1995-2001)
- 20 Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej
- 18 Batalion Rozpoznawczy
- 43 Batalion Łączności (od 1949, w 1995 tworzy 16 batalion dowodzenia)
- Kompania Ochrony i Regulacji Ruchu 16 DZ (w 1995 tworzy 16 batalion dowodzenia)
- 32 Kompania Dowodzenia Szefa OPL 16 DZ (w 1995 tworzy 16 batalion dowodzenia)
- 48 Bateria Dowodzenia Szefa Artylerii 16 DZ (w 1995 tworzy 16 batalion dowodzenia)
- 13 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej (od 1950, w 1967 rozwinięty w pułk)
[edytuj] Czasy obecne
Obecnie Wojsko Polskie korzysta głównie z przedowjennej infrastruktury koszarowej. Przy czym część została oddana w cywilną administrację:
- lotnisko wojskowe od 1957 zajmuje Aeroklub Elbląski
- "Koszary Gdańskie" zostały na początku lat 90. przekazane dla miasta i obecnie znajduję się tam tzw. "miasteczko szkolne"
- większość terenu placu ćwiczeń taktycznych "Modrzewina" zostało przekazne miastu pod budowę nowej dzielnicy miasta
Obecnie Elbląg jest przede wszystkim siedzibą 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej:
- Sztab 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej
- 13 Elbląski Pułk Przeciwlotniczy (od 1950)
- 16 Batalion Dowodzenia (od 01.01.1995)
- 16 Żuławski Batalion Remontowy
- 16 Batalion Zaopatrzenia
- 16 Batalion Medyczny (110 Szpital Wojskowy z Przychodnią) (od 1999)
- 16 Kompania Chemiczna (od 2001)
Oprócz jednostek 16 PDZ stacjonują tu także:
- 14 Batalion Usuwania Zniszczeń Lotniskowych (od 1954)
- składy 11 Rejonowej Bazy Materiałowej
- Oddział Żandarmerii Wojskowej w Elblągu
- Prokuratura Wojskowa
- Wojskowa Komenda Uzupełnień
[edytuj] Zobacz też
dowódca garnizonu • garnizon • funkcje garnizonu • komenda garnizonu • komendant garnizonu
Białystok • Biedrusko • Braniewo • Brodnica • Brzeg • Bydgoszcz • Chełmno • Choszczno • Czerwińsk • Dębica • Dęblin • Dziwnów • Elbląg • Ełk • Gdańsk • Gdynia • Grudziądz • Gliwice • Grójec • Gubin • Hel • Hrubieszów • Jarosław • Kielce • Kłodzko • Koszalin • Kraków • Krosno Odrzańskie • Legnica • Lublin • Łódź • Łomża • Łowicz • Malbork • Międzyrzecz • Mińsk Mazowiecki • Mirosławiec • Morąg • Orzysz • Ostrów Wielkopolski • Poznań • Radom • Rogowo • Rzeszów • Słubice • Stargard Szczeciński • Szczecin • Suwałki • Warszawa • Wrocław
Garnizony kresowe: Brześć • Baranowicze • Grodno • Kowel • Kowno • Lida • Lwów • Łuck • Mińsk • Nowogródek • Równe • Stanisławów • Wilno • Włodzimierz Wołyński