13 Elbląski Pułk Przeciwlotniczy
Z Wikipedii
13 Elbląski Pułk Przeciwlotniczy – oddział Wojska Polskiego, wchodzący w skład 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Króla Kazimierza Jagiellończyka. Stacjonuje w garnizonie Elbląg. Święto pułkowe: 1 września ustanowione w sierpniu 2005 r.
Spis treści |
[edytuj] Tradycje
- 13 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej 1950-1967
- 13 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej 1967-1992
- 13 Elbląski Pułk Przeciwlotniczy 1992-
[edytuj] Historia
Dywizjon został powołany Rozkazem Ministra Obrony Narodowej nr 092/50 z dnia 01.09. 1950 r., jako 13 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej. Pierwszym dowódcą został mjr Kazimierz Pundyk. Jednostka składała się z trzech baterii przeciwlotniczych uzbrojonych w 21 armat kalibru 37 mm, które w 1955 zmieniono na armaty kalibru 85 mm. Do końca 1960 roku baterie przezbrojono z kolei w armaty kalibru 57 mm (S-60).
5 listopada 1961 roku jednostka otrzymała swój pierwszy sztandar bojowy ufundowany przez społeczeństwo Elbląga, który wręczył w imieniu Rady Państwa dowódca 16 Dywizji Pancernej gen. bryg. Eugeniusz Molczyk. Sztandar przyjął dowódca jednostki kpt. Józef Ładyński.
W grudniu 1967 (rozkaz Szefa Sztabu POW nr 060 z dnia 13.10.1967) dywizjon został rozwinięty w pułk artylerii przeciwlotniczej, liczącej w latach 1968-1986 cztery baterie ogniowe po 6 armat przeciwlotniczych 57 mm (S-60) każda. W 1974 r. do pułku zostały wprowadzone ZRP WAZA i RSWP JAWOR.
Na przełomie lat 1986 i 1987 pułk został przezbrojony w zestawy rakietowe małego zasięgu KUB i wyposażony w zautomatyzowany system kierowania ogniem ZENIT. W 1994 r. w ramach restrukturyzacji w pułku utworzono dywizjon przeciwlotniczy, a w 2001 roku kolejny, w skład którego weszło pięć baterii startowych i bateria techniczna.
W roku 1992 w uznaniu zasług dla miasta i regionu zgodnie z uchwałą Rady Miasta Elbląga decyzją Ministra Obrony Narodowej nr 68/MON z dnia 29 sierpnia 1992 pułk otrzymał wyróżniającą nazwę "Elbląski" (13 Elbląski Pułk Przeciwlotniczy). W dniu 3 września 1994 pułk otrzymuje nowy sztandar bojowy, który w imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wręczył Dowódca Wojsk Obrony Przeciwlotniczej gen. dyw. dr Tadeusz Jauer. Sztandar przyjął dowódca jednostki Andrzej Matuszak.
W czerwcu 2001 r. zgodnie z zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 075/org./P5 z 5 maja 2001 r. w ramach realizacji 6. letniego planu restrukturyzacji Sił Zbrojnych, 13 pplot przeszedł na strukturę dywizjonową oraz dokonał zmiany strukturalnej sztabu i logistyki pułku dostosowując się do standardów NATO. W nowej strukturze pułk przyjął z różnych jednostek W Ląd. ponad 150 żołnierzy zawodowych, w tym liczny zastęp kadry ze zlikwidowanego 55 Pułku Przeciwlotniczego stacjonującego w Szczecinie Podjuchach.
Do ważnych wydarzeń w 2001 należy zaliczyć wizyty takie jak: wizytę przedstawicieli Armii Rumuńskiej pod dowództwem Dowódcy Wojsk Lądowych gen. broni dr Eugena Badalana, wizytę oficerów Bundeswehry z Dowódcą Połączonych Sztabów Europy Środkowej gen. Gotz F. E. Gliemerothem oraz w listopadzie oficerów 3 Dywizji Brytyjskiej. W trakcie pobytu delegacji żołnierze zapoznawali się z organizacją i procesem szkolenia, bazą szkoleniową oraz rejonem stacjonowania pułku.
13 Elbląski Pułk Przeciwlotniczy, będący w strukturze 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej wszedł w latach 1991-1998 z podporządkowania wojsk OPL POW w skład wojsk OPL WOW. W 1999 r. powrócił do POW, a w 2001 r. wszedł w skład 1 Korpusu Zmechanizowanego.
[edytuj] Struktura
- bateria dowodzenia
- 1 dywizjon przeciwlotniczy
- 1 bateria startowa
- 2 bateria startowa
- 3 bateria startowa
- 4 bateria startowa
- 5 bateria startowa
- bateria techniczna
- 2 dywizjon przeciwlotniczy
- 1 bateria przeciwlotnicza
- 2 bateria przeciwlotnicza
- 3 bateria przeciwlotnicza
- kompania remontowa
- kompania zaopatrzenia
- kompania medyczna
- wojskowa straż pożarna
[edytuj] Uzbrojenie
- 1950
- Armaty Przeciwlotnicze 85 mm i 37 mm
- 1960-1986
- Armata Przeciwlotnicza 57 mm S-60
- 1986
W latach 1987-1989 w pułku nie było ZU-23-2, zamiast nich były zestawy PKM-2, czyli podwójnie sprzężone wkm KPW kalibru 14,5 mm.
[edytuj] Dowódcy
Dywizjonem a od 1967 roku pułkiem dowodzili:
- mjr Kazimierz Pundyk (1950-1951)
- kpt. Stanisław Zakrzewski (1951-1952)
- kpt. Zygmunt Miklaszewski (1952-1954)
- kpt. Jerzy Kęsik (1954-1959)
- kpt. Stanisław Pałasz (1959-1961)
- ppłk dypl. Józef Ładyński (1961-1975)
- mjr dypl. Krzysztof Kondracki (1975-1978)
- ppłk dypl. Zdzisław Niemyjski (1978-1983)
- płk dypl. Andrzej Matuszak (1983-1995)
- ppłk dypl. Sławomir Kołodziejski (1995-1997)
- płk dypl. Jan Kantypowicz (1997-2005)
- płk dypl. Roman Cieślik (2005-2008)
- ppłk mgr inż. Waldemar Czapiewski (czasowo pełniący obowiązki od IV 2008)
[edytuj] Osiągnięcia
Szczególne osiągnięcia 13 Pułku Przeciwlotniczego w okresie pokojowej działalności notowane są od momentu formowania jednostki, która przystąpiła do intensywnego szkolenia na armatach przeciwlotniczych 85 mm. W 1951 roku w pierwszej zimowej szkole ognia strzelaniem sprawdzającym na OC Wicko uzyskała ogólną ocenę bardzo dobrą.
W latach 1995 i 1996 Pułk został wyróżniony za osiągnięcia w rozkazie Dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego.
Na dorocznej odprawie rozliczeniowo-zadaniowej kierowniczej kadry Wojsk Lądowych w dniu 15 grudnia 2000 r. Dowódca Wojsk Lądowych gen. dyw. Edward Pietrzyk za osiągnięcia najlepszych wyników w realizacji zadań wyróżnił 13 Elbląski Pułk Przeciwlotniczy dyplomem uznania i ryngrafem Wojsk Lądowych.
[edytuj] Ćwiczenia
Kolejnym ważnym wydarzeniem dla jednostki był rok 1972, w którym to pododdziały Pułku wzięły udział w ćwiczeniu pod kryptonimem "STYCZEŃ 72" wykonując zadania na ocenę bardzo dobrą. W tym też roku za całokształt szkoleniowo wychowawczy Pułk został wymieniony w Dyrektywie Ministra Obrony Narodowej jako przodujący w Wojsku Polskim.
W roku 1973 ponownie Pułk wziął udział w ćwiczeniu "KRAJ 73" prowadzonym na szczeblu Wojska Polskiego, podczas, którego to jednostka otrzymała zadanie osłony przeciwlotniczej na rzece Wiśle pod miejscowością Tczew. Pułk za udział w ćwiczeniu uzyskał ocenę bardzo dobrą.
W 1985 Pułk uczestniczył w ramach 16 Kaszubskiej Dywizji Pancernej w międzysojuszniczym ćwiczeniu pod kryptonimem "PRZYJAŹŃ 85". Pułk otrzymał zadanie osłony przeciwlotniczej przeprawy wojsk 16 KDPanc. Za udział w tym ćwiczeniu pułk uzyskał ocenę bardzo dobrą.
W kolejnym roku tj. 1986 Pułk wziął udział w prowadzonym ćwiczeniu "TARTAN 86" prowadzonym przez Dowódcę Pomorskiego Okręgu Wojskowego. Pułk w tym ćwiczeniu otrzymał zadanie osłony przeprawy na rzece Odrze w rejonie Kostrzyna. Jednostka ponownie otrzymała ocenę bardzo dobrą.
W 1989 r. Pułk przygotowywał się do pierwszych strzelań bojowych z zestawów rakietowych "KUB". Po pierwszym okresie szkolenia pułk został poddany kontroli, którą przeprowadzili oficerowie Szefostwa Wojsk OPL WP. W ramach tej kontroli sprawdzono dowódców baterii startowych i stacji radiolokacyjnych oraz operatorów SSWN, którzy wykonali strzelanie szkolne na ocenę bardzo dobrą. Oficerowie prowadzący kontrolę uznali w/w za najlepszych na szczeblu WOPL.
W 1994 r. po raz pierwszy pułk odbył strzelanie bojowe z zestawów rakietowych "KUB" na OC Ustka gdzie uzyskał ocenę bardzo dobrą i został wyróżniony w rozkazie specjalnym Dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego. Do wyróżniających się pododdziałów należały 1 bs dowodzona przez kpt. Marka Politowskiego i 2 bs dowodzona przez kpt. Waldemara Czapiewskiego.
W 2000 roku pułk uczestniczył w ćwiczeniu dowódczo – sztabowym połączonym ze strzelaniem bojowym pk. "JANTAR-2000', z którego to otrzymał ocenę bardzo dobrą. W historii pułku było to już trzecie strzelanie bojowe, a zarazem szczególne ze względu na obchody 50-lecia istnienia pułku.
W trzeciej dekadzie października kadra pułku zdawała egzaminy ze szkolenia ogólnowojskowego i bojowego przed Inspekcją Sił Zbrojnych RP pod kierownictwem gen. bryg. Józefa Baranowskiego. Podczas prowadzonej kontroli sprawdzono utrzymanie sprzętu bojowego, technicznego oraz działalność szkoleniowo – wychowawczą, a także działalność sztabową pułku. Egzaminujący oficerowie 13 pplot wystawili ocenę dobrą, jako najwyższą wśród kontrolowanych jednostek Wojska Polskiego.
W 2002 do ważniejszych osiągnięć pułku należy zaliczyć szkolenie poligonowe 2 dplot, który zaprezentował wysoki poziom wyszkolenia obsług i ich zdolności ogniowe wykonując artyleryjskie strzelania bojowe z ZU-23-2 na ocenę 5.
[edytuj] Indywidualne wyróżnienie
W 1996 roku zgłoszono najcenniejszy projekt wynalazczy w WOW i następnie w WP pod nazwą "Modernizacja urządzenia do hermetyzacji rakiet 3-MQ ME/M-3-E w pojemnikach K-5P-A i przedłużenia ich niezawodności". Powyższy projekt został uznany za najlepszy na szczeblu WP. Twórcą tego projektu był kpt. Marian Piłat.
