Gliese 581 c
Z Wikipedii
Gl 581 c |
|
| Parametry orbity | |
| Półoś wielka (a) | 0,073 j.a. |
| Okres orbitalny (P) | 12,9 d |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Masa | 0,0152 MJ |
| Gęstość | ? kg/m³ |
| Temperatura | 270-313 K |
| Odkrycie | |
| Odkrywcy | zespół Stéphana Udry |
| Data | 23 kwietnia 2007 |
Gliese 581 c - planeta pozasłoneczna orbitująca wokół gwiazdy czerwonego karła Gliese 581. Uważa się, że planeta znajduje się w odległości od gwiazdy, gdzie temperatura powierzchni planet pozwala na istnienie wody w stanie ciekłym, a co za tym idzie istnieją na niej warunki dogodne do powstania życia tlenowego. Planeta znajduje się w gwiazdozbiorze Wagi około 20,5 lat świetlnych (~194 biliony kilometrów, ~120 bilionów mil) od Ziemi, co astronomicznie jest odległością bardzo małą. Gliese 581 c zajmuje 87. miejsce na liście najbliższych układów planetarnych względem Ziemi.
Gliese 581 c może być pierwszą pozasłoneczną planetą, której temperatura powierzchni jest podobna do ziemskiej.
Spis treści |
[edytuj] Odkrycie
Planeta została odkryta przez zespół Stéphana Udry z Genewskiego Obserwatorium w Szwajcarii, odkrycie zostało ogłoszone 24 kwietnia 2007 roku. Odkrycia dokonano za pomocą urządzenia do pomiarów radialnych prędkości gwiazd HARPS zainstalowanego na 3,6 metrowym teleskopie w Obserwatorium La Silla (Chile) - należącego do Europejskiego Obserwatorium Południowego. Zespół zamierza teraz przy pomocy wyniesionego na orbitę kanadyjskiego teleskopu "MOST" prowadzić dokładniejsze badania planety.
Zespół 27 kwietnia 2007 roku napisał na temat swojego odkrycia do czasopisma Astronomy & Astrophysics gdzie ma się również ukazać informacja o ich innym odkryciu - Gliese 581 d, planecie o masie około 7,7 mas ziemskich.
[edytuj] Charakterystyka fizyczna
[edytuj] Masa
Znając masy wcześniej odkrytych planet Gliese 581 b, i Gliese 581 d, obliczono, że Gliese 581 c posiada masę przynajmniej 5,03 mas ziemskich. Masa planety nie może być dużo większa ponieważ układ stałby się niestabilny.
[edytuj] Promień
Przypuszczając, że Gliese 581 c jest planetą skalistą z dużym, żelaznym jądrem, jej promień jest większy o około 50% od promienia ziemskiego. Grawitacja na powierzchni takiej planety jest około 2,2 raza większa niż ziemska. W przypadku, kiedy okazałoby się, że jest to planeta zbudowana z wody i lodu, promień byłby podobnych rozmiarów, natomiast przyciąganie grawitacyjne byłoby około 1,25 razy większe od ziemskiego.
[edytuj] Wiek
Szacuje się, że układ Gliese 581 ma około 4,3 miliardów lat, dla porównania Układ Słoneczny ma około 4,6 miliardów lat.
[edytuj] Orbita
Czas obiegu Gliese 581 c wokół gwiazdy wynosi 13 ziemskich dni, jej promień orbity (11 milionów km) to tylko około 7% promienia orbity ziemskiej (150 milionów km). Ponieważ gwiazda wokół której orbituje Gliese 581 c jest mniejsza i chłodniejsza od Słońca - a więc produkująca mniej światła - promień orbity plasuje planetę na gorącym "krańcu" ekosfery. Jednak chociaż całkowita ilość wydzielanego przez gwiazdę światła wynosi około 1,3% ilości tego wydzielanego przez Słońce, planeta otrzymuje więcej ciepła niż Wenus[potrzebne źródło]. Taka bliskość oznacza również, że gwiazda dla obserwatora stojącego na planecie ma 5,2 razy większą średnicę, niż średnica słońca dla obserwatora stojącego na Ziemi[1].
[edytuj] Temperatura i warunki do życia
[edytuj] Temperatura
Używając zmierzonej wartości produkowanego przez Gliese 581 światła[2] możliwe jest obliczenie temperatury panującej na powierzchni Gliese 581 c. Wartość ta na podstawie modelowania komputerowego wynosi w przybliżeniu od -3°C (przy założeniu, że albedo planety jest równe albedo Wenus) do 40°C (przy założeniu, że albedo planety jest równe ziemskiemu). Warto zwrócić uwagę, że szacunki te nie biorą pod uwagę wpływu atmosfery planety, dlatego rzeczywista wartość temperatury może się znacznie różnić (przypuszczalnie jest wyższa). Przykładowo z takich samych wyliczeń wynika, że temperatura na Ziemi powinna wynosić -17°C, ze względu na efekt cieplarniany jest ona jednak o 32 stopnie wyższa niż ta wynikająca z modelu. Ostatnie symulacje komputerowe wskazują na to, że temperatura na powierzchni planety jest zbyt wysoka aby woda istniała tam w stanie ciekłym. Co ciekawe, te same symulacje wskazują, że efekt cieplarniany może powodować, że odpowiednie warunki panują na innej planecie tego układu - Gliese 581 d[3].
[edytuj] Woda w stanie ciekłym
Gliese 581 c znajduje się w ekosferze, co daje możliwość występowania na jej powierzchni wody w stanie ciekłym, co jak wiemy jest jednym z niezbędnych elementów do istnienia życia tlenowego.
[edytuj] Siły pływowe
Zdaniem naukowców, z powodu relatywnie niewielkiego promienia orbity, planeta doświadcza przypływów spowodowanych oddziaływaniem jej rodzimej gwiazdy. Siły pływowe szacowane są na około 400 razy silniejsze od tych, które Księżyc powoduje na Ziemi[potrzebne źródło]. Jeśli planeta krąży na bliskiej orbicie wokół Gliese 581 od początku narodzin gwiazdy (4,3 mld. lat), wówczas planeta powinna być zwrócona jedną stroną do gwiazdy, z jedną półkulą zawsze oświetloną, a drugą zawsze zaciemnioną. Oświetlona półkula może być ekstremalnie gorąca a półkula "ciemna" ekstremalnie zimna. Jedynie na ciasnym pasie pomiędzy tymi dwoma obszarami może występować łagodny klimat. Są to jednak czysto teoretyczne rozważania. Nadal znaczącym problemem naukowym jest samo ustalenie czy jest to planeta bardziej skalista - podobna do Ziemi, czy zupełnie pokryta oceanem.
[edytuj] Dalsze badania
Planeta poddana zostanie dalszym badaniom mającym na celu wykrycie czy występuje na niej życie.
[edytuj] Źródła
- Major Discovery: New Planet Could Harbor Water and Life
- Astronomers Find First Earth-like Planet in Habitable Zone
- Extrasolar Planets Encyclopaedia
