Gmach Główny Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

Z Wikipedii

Gmach Główny Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie nr rej. A-103
Gmach Główny Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie (dawniej budynek Fundacji Aleksandra Lubomirskiego)
Miejsce	Kraków, Rakowicka 27
Wpisany do rej. zabytków	18 września 1961

Gmach Główny - ujęcie z drugiej strony

Dozorcówka (obecnie budynek ochrony)

Księżówka (obecnie budynek administracji)

Gmach Główny od tyłu (widok na dawny basen kryty dla wychowanków Fundacji)

Gmach Główny - widok od ulicy Lubomirskiego

Gmach Główny Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie – budynek pochodzący z końca XIX wieku (1893 rok), który początkowo pełnił rolę Schroniska dla Chłopców Księcia Aleksandra Lubomirskiego (funkcjonowało w latach 1893-1950). Schronisko miało przyjmować chłopców religii katolickiej z całej Galicji. Pierwotnie schronisko było przeznaczone na 120 osób, ale w wyniku dużego zapotrzebowania zwiększono je na 160 osób. W czasie I wojny światowej i tuż po niej w budynku funkcjonował szpital. W czasie II wojny światowej w budynku stacjonowały wojska niemieckie. Od 1952 roku właścicielem gmachu jest Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, a budynek pełni funkcję gmachu reprezentacyjnego (tzw. budynek główny Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie).

[edytuj] Kompleks zabytkowy

W skład zabytkowych budynków położonych przy ulicy Rakowickiej 27 wchodzi:

Gmach Główny
- wraz z kaplicą (obecnie aula uniwersytecka)
- wraz z jednym z pierwszych krytych basenów w Polsce (obecnie sala wykładowa)
Księżówka (obecnie budynek administracji)
Domek ogrodnika (obecnie budynek administracji)
Dozorcówka (obecnie budynek ochrony)

[edytuj] Historia

Zalążki (1880-1893)

14 września 1880 roku 78-letni mieszkający w Paryżu bezdzietny książę Aleksander Ignacy Lubomirski zrobił dwumilionowy zapis na dobroczynne cele w Krakowie.
31 sierpnia 1885 roku książę Aleksander Lubomirski podpisał akt fundacyjny, mocą którego suma 2 ml franków (równowartość ponad 982 tys. zł) została przekazana na "urządzenie i utrzymanie schroniska dla chłopców opuszczonych lub złego prowadzenia się".
W grudniu 1886 roku zakupiono kilkuhektarowy grunt wojskowy pod budowę schroniska.
W lipcu 1987 roku ogłoszono konkurs na projekt budowli.
W marcu 1888 roku wyłoniono zwycięski projekt Tadeusza Stryjeńskiego i Władysława Ekielskiego
Wiosną 1891 roku przystąpiono do prac budowlanych
W październiku 1891 roku wmurowano kamień węgielny.

Schronisko 1893-1914

4 listopada 1893 roku nastąpiło uroczyste otwarcie
jesienią 1893 roku schronisko przyjęło pierwszych wychowanków
Od 1911 roku schronisko prowadzone było przez Salezjanów

Szpital (1914-1925)

W 1914 roku schronisko zostało przekształcone na szpital dla zakaźnie chorych.
W roku 1918 budynki zostały przeznaczone na polski szpital wojskowy.

Schronisko Salezjanów dla Chłopców (1925-1939)

W październiku 1925 roku ponownie otworzono zakład dla chłopców prowadzony przez Salezjanów.

Obiekt wojskowy (1939-1946)

7 września 1939 roku gmach przeznaczony został na cele wojskowe dla wojsk niemieckich
W 1945 roku zakład przekształcono na obóz repatriacyjny dla żołnierzy państw zachodnioeuropejskich, następnie zmieniono na szpital wojskowy Armii Czerwonej.

Schronisko (1946-1950)

We wrześniu 1946 roku Fundacja ponownie uruchomiła schronisko.
W roku 1950 zlikwidowano schronisko, a w 1952 roku zlikwidowano Fundację

Obiekt akademicki (od 1950 roku)

W 1950 roku w budynku dom akademicki dla studentów Akademii Medycznej
24 kwietnia 1952 roku gmach główny oraz budynki na ulicy Rakowickiej 27 przekazano ich dzisiejszemu użytkownikowi Uniwersytetowi Ekonomicznemu w Krakowie (wtedy Wyższej Szkole Ekonomicznej w Krakowie).
W 1952 roku nastąpiło przeniesienie siedziby Uczelni do gmachu Fundacji Lubomirskich przy ul. Rakowickiej 27 (wcześniejszymi siedzibami były: 1924-1927 budynek przy ulicy Kapucyńskiej 2, 1927-1952 budynek przy ulicy Sienkiewicza 4)
Ostatnio w gmachu przeprowadzone zostały prace remontowo-konserwatorskie finansowane ze środków Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa, który przywróciły budynkowi jego dawną świetność