Gmina Jaworze

Gmina Jaworze to licząca sobie ponad 700 lat podgórska osada rolniczo–turystyczna położona obecnie w południowo–zachodniej części powiatu bielskiego w krainie historycznej Śląska Cieszyńskiego. Gmina Jaworze położona jest w obrębie Pogórza Cieszyńskiego u północnego progu Beskidu Śląskiego w rozgałęzieniu ułożonych południkowo ramion górskich łączących się w masywie Błotnego ( 917 m n.p.m.) znanego jako Błatnia. Głęboko wcięte doliny oraz stromo opadające zalesione stoki Bucznika (679 m), Ostrego (659 m) Borowiny (718 m) i Wysokiego (756 m) tworzą urocze tło dla położonej na pagórkach gminy. Przez miejscowość Jaworze przepływają potoki Szeroki i Wysoki natomiast przez wieś Jaworze Nałęże przepływa potok Jasienica zwana również potocznie Jesionka.

Gmina znana jest z walorów uzdrowiskowych, na tym terenie w XIX wieku odkryto źródła wody bogate w sole jodo–bromowe. Corocznie przybywa tutaj wiele osób ze schorzeniami dróg oddechowych. Na terenie Jaworza funkcjonują obiekty wczasowo-rekreacyjne, liczne ścieżki rowerowe i narciarskie.

Wg podziału na jednostki fizycznogeograficzne (Jerzy Kondracki, 1978) klasyfikacja obszaru gminy przedstawia się następująco:

prowincja: Karpaty i Podkarpacie
podprowincja: Zewnętrzne Karpaty Zachodnie
makroregion: Beskidy Zachodnie
mezoregion: Beskid Śląski
makroregion: Pogórze Zachodnio-beskidzkie
mezoregion: Pogórze Śląskie

Pod względem podziału geobotanicznwgo (Szafer, Zarzycki, 1977) gmina Jaworze należy do:

prowincja: Górska Środkowoeuropejska
podprowincja: Karpacka
dział: Karpaty Zachodnie
okręg: Beskidy
podokręg: Śląsko-Babiogórski
podokręg: Pogórze Wapienne

[edytuj] Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002⁶, gmina Jaworze ma obszar 21,32 km², w tym:

użytki rolne: 39%
użytki leśne: 51%

Gmina stanowi 4,66% powierzchni powiatu.

[edytuj] Demografia

Dane z 30 czerwca 2004²:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	6453	100	3311	51,3	3142	48,7
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	302,7		155,3		147,4

Według danych z roku 2002⁶, średni dochód na mieszkańca wynosił 1498,4 zł.

[edytuj] Sąsiednie gminy

Gmina graniczy od południa z gminą Brenna i od północy z Gminą Jasienica, a od wschodu z miastem Bielsko-Biała należącymi do powiatu bielskiego.

Przebieg granic gminy Jaworze jest następujący: od północy granica gminy w zasadzie pokrywa się z linią kolejową Bielsko-Biała - Cieszyn. Po przekroczeniu potoku Rudawka granica zbiega w kierunku południowo-wschodnim przecinając ul. Bielską. Następnie wzdłuż ul. Średniej dochodzi do skrzyżowania z ul. Kolonia Dolna, od którego odbija w kierunku kompleksu leśnego otaczającego stadion w Wapienicy. Skrajem kompleksu leśnego przebiega na południe wzdłuż ul. Światopełka, a następnie Storczyków i Rumiankową, dochodząc w pobliże ul. Zapora, od której odbija w kierunku grzbietu górskiego Wysokiego i Przykrej, omijając szczyt Palenicy. Grzbietem Wysokiego i Przykrej granica dochodzi do przełęczy pod Przykrą, od której odbija przecinając źródliska potoku Błatnia od polany pod Stołowem. Polana ta biegnie ku szczytowi Błatni omijając go od strony północno-wschodniej i zbiega w dół w kierunku źródła Bartek, w którym bierze początek jeden z potoków będących dopływem Jasionki. Potokiem tym granica dochodzi do Jasionki, którą biegnie otaczając na niewielkim odcinku rozległą polanę na stokach Czupla, aż do ul. Jeżynowej. Następnie wzdłuż ulic: Jeżynowa, Myśliwska i Cisowa biegnie w kierunku północno-wschodnim do potoku Szerokiego, od którego odbija przecinając ul. Zaciszną w kierunku linii kolejowej Bielsko-Biała - Cieszyn.

p • d • e

Powiat bielski

Miasta: Czechowice-Dziedzice • Szczyrk • Wilamowice
Gminy miejskie: Szczyrk
Gminy miejsko-wiejskie: Czechowice-Dziedzice • Wilamowice
Gminy wiejskie: Bestwina • Buczkowice • Jasienica • Jaworze • Kozy • Porąbka • Wilkowice