Wilamowice
Z Wikipedii
Współrzędne: 49°54'59" N 19°9'7" E
Wilamowice | |||
|
|||
Województwo | śląskie | ||
Powiat | bielski (śląski) | ||
Gmina - rodzaj |
Wilamowice miejsko-wiejska |
||
Założono | ok. 1250 | ||
Prawa miejskie | 1818 | ||
Burmistrz | Marian Bronisław Trela | ||
Powierzchnia | 10,41 km² | ||
Położenie | 49° 54'59'' N 19° 9'7'' E |
||
Liczba mieszkańców (2005) - liczba ludności - gęstość |
2900 268,4 os./km² |
||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
33 | ||
Kod pocztowy | 43-330 | ||
Tablice rejestracyjne | SBI | ||
Położenie na mapie Polski
|
|||
TERC10 (TERYT) |
2243202094 | ||
Miasta partnerskie | Dolní Benešov Horná Súča Kisújszállás Rajecké Teplice Trenčianske Teplice |
||
Urząd miejski3
Rynek 143-330 Wilamowice tel. 33 812-94-30; faks 33 812-94-31 (e-mail) |
|||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |||
Strona internetowa miasta |
Wilamowice (niem. Wilmesau, wil. Wymysoü) to miasto w woj. śląskim, w powiecie bielskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Wilamowice. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. bielskiego. Wilamowice są położone na pograniczu Podgórza Wilamowickiego i Pogórza Śląskiego.
Według danych z 2005, miasto miało 2900 mieszkańców.
Spis treści |
[edytuj] Gospodarka
- Przemysł lniarski,
- Ośrodek sadowniczy.
[edytuj] Sławni Wilamowianie
- Józef Bilczewski (1860 – 1923) – święty, arcybiskup, metropolita lwowski, profesor i rektor Uniwersytetu we Lwowie (1900 – 1901)
- Florian Biesik nazywany "Dante z Wilamowic" – twórca piszący w języku wilamowskim
- Józef Gara (ur. 1929) – twórca piszący w języku wilamowskim
- Jadwiga Bilczewska-Stanecka (1921-1976) długoletnia kierowniczka szkoły i założycielka Regionalnego Zespołu Pieśni i Tańca "Wilamowice"
- Jan Gawiński - sielankopisarz
- Zbyszek Zaborowski - wieloletni poseł z ramienia SLD szef RW SLD w Katowicach
- Jolanta Danek - założycielka i kierownik Regionalnego Zespołu Pieśni i Tańca "Cepelia Fil Wilamowice"
- Elżbieta Matysiak (ur. 1924) - najstarsza żyjąca członkini Regionalnego Zespołu Pieśni i Tańca "Wilamowice"
- Kazimierz Grygierczyk (ur. 1913) - najstarszy żyjący mieszkaniec Wilamowic
[edytuj] Język i kultura
Mieszkańcy Wilamowic są potomkami osadników z Fryzji i Flandrii, którzy osiedlili się na tych terenach w XIII wieku[1]. Stworzyli wyizolowaną kulturowo społeczność, odrębną również językowo. W 1808 roku wykupili się z poddaństwa a w 1818 wykupili prawa miejskie dla Wilamowic[1]. Do 1939 roku w powszechnym użyciu był język wilamowski (wymysiöeryś) – archaiczny język (dziś włada nim około 70 osób). Mała społeczność używała również własnego stroju wilamowskiego zawierającego elementy szkockiej kraty, motywy tureckie oraz kwiatowe, wykonane starą metodą klockową. Po II wojnie światowej władze komunistyczne próbowały zatrzeć ślady odrębności kulturowej Wilamowian.
Dziś tradycję kultywuje Regionalny Zespół Pieśni i Tańca "Cepelia Fil Wilamowice" założony w 1987 skupiający młodzież oraz Regionalny Zespół Pieśni i Tańca "Wilamowice" założony w 1948 skupiający kilka pokoleń. Działa także Stowarzyszenie Na Rzecz Zachowania Dziedzictwa Kulturowego Miasta Wilamowice "Wilamowianie", mające na celu ratowanie kultury wilamowskiej.
[edytuj] Zabytki
- Drewniane i murowane domy (XIX w.),
- Kapliczki (XIX w.).
- Kamieniczki na rynku (1870-1915)
- Kościół neogotycki z 1923-84
[edytuj] Historia
- Założenie osady ok. 1250 przez grupę osadników z Fryzji i Flandrii
- Około 1300 r. budowa kościoła św. Stanisława i erygowanie parafii
- W XIII w. pod zwierzchnictwem Czech
- Od drugiej połowy XVI w. do 1626 r. ośrodek kalwinizmu
- Prawa miejskie – 1818
- W XIX w. rozwój tkactwa – od 1887 szkoła tkacka
- 1918 – włączenie Wilamowic do Polski
- 1945 – zakaz używania języka wilamowskiego
- 1956 – uchylenie zakazu używania języka wilamowskiego
- 1957 – pożar drewnianego kościoła św. Trójcy z 1705 r.
- 2005 – kanonizacja Józefa Bilczewskiego
Zobacz więcej w artykule: Historia Wilamowic
Zobacz też: gmina Wilamowice
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
Przypisy
Siedziba gminy: Wilamowice
Miejscowości: Hecznarowice, Dankowice • Pisarzowice • Stara Wieś • Zasole Bielańskie
Miasta: Czechowice-Dziedzice • Szczyrk • Wilamowice
Gminy miejskie: Szczyrk
Gminy miejsko-wiejskie: Czechowice-Dziedzice • Wilamowice
Gminy wiejskie: Bestwina • Buczkowice • Jasienica • Jaworze • Kozy • Porąbka • Wilkowice