Grzegorz III Laham

Z Wikipedii

Grzegorz III Laham
Urodzony	1933

Grzegorz III Laham (t. Lahham, ur. w 1933) - duchowny katolickiego kościoła melchickiego, od 2000 patriarcha tego kościoła - "Patriarcha miast Antiochii, Aleksandrii i Jeruzalem, Cylicji, Syrii, Iberii, Arabii, Mezopotamii, Pentapolis, Etiopii, całego Egiptu i całego Wschodu, Ojciec Ojców, Pasterz Pasterzy, Biskup Biskupów, Trzynasty spośród Świętych Apostołów".

Przyszły patriarcha urodził się 15 grudnia 1933 w wiosce Daraja (Daraya) koło Damaszku w Syrii jako Lutfi Laham. W 1943 wstąpił do seminarium ojców salwatorianów w ich klasztorze Świętego Zbawiciela w Szuf (Shouf) koło Sydonu w Libanie. 15 sierpnia 1949 złożył wstępne, a 20 stycznia 1952 - wieczyste śluby zakonne. Następnie studiował filozofię i teologię. Po ukończeniu tego seminarium w 1956 władze zakonne wysłały go na dalsze studia do Rzymu, gdzie studiował teologię w prowadzonym przez jezuitów Papieskim Instytucie Wschodnim w Rzymie. W toku tych studiów 15 lutego 1959 przyjął święcenia kapłańskie w opactwie obrządku greckiego w Grottaferrata. Studia zakończył doktoratem z eklezjologii kościołów Wschodu.

Po powrocie do Libanu w latach 1961-1969 ksiądz Laham był przełożonym salwatoriańskiego Wyższego Seminarium Świętego Zbawiciela, przeniesionego wówczas do Dżejty (Jeita) koło Bejrutu. W seminarium tym, jak również na Uniwersytecie Świętego Ducha w Kaslik koło Bejrutu, wykładał teologię i liturgię. W 1962 założył pierwszy wydawany po arabsku periodyk zajmujący się zagadnieniami kościołów Wschodu i ruchu ekumenicznego - "Al-Wahadat" ("Jedność w Wierze"). Dzięki temu synod kościoła melchickiego powołał go na sekretarza swej Komisji Ekumenicznej i Komisji Liturgicznej. W 1972 ksiądz Laham przygotował w Bejrucie wspólną konferencję katolickiego i prawosławnego patriarchatu antiocheńskiego dotyczącą liturgii. Został również członkiem zarządu Zrzeszenia Instytutów Teologicznych Bliskiego Wschodu (Association of Theological Institutes in Middle East, ATIME). Jako powszechnie poważany teolog brał udział w wielu kongresach teologicznych. Między innymi w Niemczech, we Włoszech i w Anglii.

Lutfi Laham, jako ksiądz i później jako biskup, prowadził ożywioną działalność społeczną, wykorzystując do tego struktury swego kościoła i zakonu. W 1965 założył w wioskach w diecezji Sydonu sieć "ośrodków dla młodych dziewcząt", udzielających im bieżącej opieki. W 1966, wspólnie z dwoma innymi salwatorianami - Jerzym Kuejterem (Koueiter, Kwaiter) i Salimem Ghazalem, założył w Salije (Salhieh) koło Sydonu "Centrum Opieki nad Chłopcami" - schronisko dla sierot, szkołę handlową dla chłopców i ośrodek pracy z młodzieżą.

W 1974 władze Izraela aresztowały melchickiego arcybiskupa Jerozolimy Hilarego Capucci. Ksiądz Laham został mianowany na jego miejsce zarządcą wikariatu patriarchalnego w Jerozolimie. W latach 1974-1975 doprowadził do końca wiele tamtejszych przedsięwzięć o charakterze gospodarczym, między innymi odnowienie katedry patriarszej, siedziby patriarchatu i schroniska dla pielgrzymów. Założył również ośrodek studiów religijnych, który później przerodził się w zamiejscowy wydział Uniwersytetu Betlejemskiego. W 1976 założył przy tym ośrodku wielojęzyczną Bibliotekę Orientalną, która miała służyć pielgrzymom informacją o kościołach Wschodu, oraz Fundusz Studencki, wspomagający ubogich studentów. W 1978 założył w Jerozolimie Fundusz Pomocy Rodzinom dla rodzin z biedniejszych zakątków diecezji.

9 września 1981 został wybrany przez synod tytularnym melchickim arcybiskupem Tarsu i mianowany wikariuszem patriarchalnym Jerozolimy (nie będąc jednak biskupem tej diecezji). Sakrę biskupią otrzymał z rąk ówczesnego patriarchy melchickiego Maksymosa V Hakima 27 listopada tego roku. Jako arcybiskup w Jerozolimie Laham prowadził wiele przedsięwzięć mających na celu pomoc dla jej najbiedniejszych mieszkańców.

W 1986 synod powołał arcybiskupa Lahama na przewodniczącego Synodalnej i Patriarchalnej Komisji Liturgii. Owocem działalności tej komisji było wydanie w 1992 nowej wersji "Anthologion" - melchickiego modlitewnika i "Księgi Liturgii" - melchickiego mszału. Nowe wersje tych ksiąg liturgicznych zostały oczyszczone z naleciałości łacińskich i powracały do grecko-bizantyjskiej tradycji liturgicznej kościoła melchickiego. W czerwcu 2000 arcybiskup Laham zorganizował w rezydencji patriarchalnej w Jerozolimie spotkanie arcybiskupów katolickich kościołów tradycji bizantyjskiej poświęcone wspólnym problemom tych kościołów.

22 listopada 2000 patriarcha Maksymos V Hakim zrezygnował z urzędu ze względu na podeszły wiek (92 lata) i zły stan zdrowia. 29 listopada tego samego roku synod w Rabue (Raboueh, Rabweh) wybrał na jego następcę arcybiskupa Lahama, który przybrał imię Grzegorza III. 5 grudnia 2000 Jan Paweł II udzielił mu communio. Patriarcha Grzegorz III Laham działa na rzecz pokoju między wyznawcami religii na Bliskim Wschodzie i na rzecz zjednoczenia podzielonych kościołów patriarchatu Antiochii. Ostatnio, 4 lutego 2005, wspólnie z prawosławnym patriarchą Antiochii Ignacym IV poświęcił kościół pod wezwaniem świętych Piotra i Pawła w Dumar w Syrii. Odbył wiele wizyt zagranicznych, między innymi w USA i w Irlandii.

Patriarcha jest Duchowym Protektorem Rycerskiego i Szpitalnego Zakonu Świętego Łazarza z Jerozolimy, oraz Protektorem i Wielkim Mistrzem Patriarchalnego Zakonu Św. Krzyża Jerozolimskiego. Jest Kapelanem Wielkiego Krzyża Świętego Wojskowego Konstantyńskiego Zakonu Świętego Jerzego (najstarszego chrześcijańskiego zakonu rycerskiego), którego obecnym wielkim mistrzem jest J.K.W. Ferdynand de Bourbon-Siciles, książę Castro, tytularny Król Obojga Sycylii.

Patriarcha jest autorem wielu publikacji z zakresu teologii i dziedzin pokrewnych, z których najbardziej znane to "Wprowadzenie do obrzędów Kościoła Wschodu i ich symboliki", "Głos pasterza - duchowość wschodniej liturgii", "Życie patriarchy Germana Adama", "Kościół melchicki na Soborze Watykańskim II". Przetłumaczył także na angielski i niemiecki historię kościoła melchickiego.