Hiei (1914)

Z Wikipedii

Hiei
Historia
Położenie stępki	4 listopada 1911
Wodowanie	21 listopada 1912
Oddanie do służby	4 sierpnia 1914
Wycofanie ze służby	13 listopada 1942
Status okrętu	zatopiony przy wyspie Sawo
Stocznia	Yokosuka, Japonia
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa - 32 350 t pełna - 38 900 t
Długość	222 m
Szerokość	29,3 m
Zanurzenie	9,7 m
Napęd	4 turbiny parowe o mocy łącznej 136 000 KM, 11 kotłów parowych, 4 śruby
Prędkość	30,3 węzłów
Zasięg	10 000 mil morskich przy prędkości 18 w
Załoga	1437
Uzbrojenie	8 dział 356 mm w wieżach dwudziałowych (4xII), 14 dział 152 mm w kazamatach, 8 dział uniwersalnych 127 mm (4xII), 20 działek przeciwlotniczych 25 mm Typ 96 (10xII) (stan na 1940r; patrz w artykule)
Wyposażenie lotnicze	3 wodnosamoloty Nakajima E8N1 i Kawanishi E7K1
Galeria w Wikimedia Commons

Hiei (nazwa góry gdzie znajdują się palankiny władców japońskich) - japoński okręt klasy krążownik liniowy, od 1940 klasyfikowany jako szybki pancernik, typu Kongō, służący podczas I i II wojny światowej.

Spis treści 1 Budowa 2 Modernizacje 3 Służba 3.1 Przed II wojną światową 3.2 II wojna światowa 4 Dane techniczne: 5 Źródła

[edytuj] Budowa

"Hiei" zbudowany został jako drugi okręt typu Kongō, a pierwszy zbudowany w Japonii (w stoczni w Yokosuka). Przy jego budowie jeszcze około 30% materiałów i mechanizmów było importowanych z Wielkiej Brytanii. Budowę rozpoczęto 4 listopada 1911, okręt wodowano 21 listopada 1912, wszedł do służby 4 sierpnia 1914. Okręt otrzymał nazwę "Hiei" od góry na północny wschód od Kioto.

[edytuj] Modernizacje

Po pierwszej wojnie światowej, w połowie lat 20. "Hiei" został zmodernizowany - zwiększono donośność dział do 29 000 m przez zwiększenie kąta ich podniesienia oraz rozbudowano znacznie nadbudówkę dziobową, która przyjęła charakterystyczny dla japońskich modernizowanych pancerników kształt wysokiej wieży ("pagody").

Z powodu konieczności ograniczenia liczby pancerników do 9, przyjętego przez Japonię w traktacie londyńskim w 1930, "Hiei" przebudowano zgodnie z traktatem na szkolny okręt artyleryjski. Wymagało to zdjęcia z niego rufowej wieży artylerii głównej oraz burtowego pasa pancernego. Usunięto ponadto część dział 152 mm. Zdemontowano też 25 z 36 kotłów, zmniejszając moc siłowni do jedynie 13 800 KM, co spowodowało spadek prędkości do 18 w i zmniejszenie ilości kominów z 3 do 2. Wszystkie te zmiany spowodowały zmniejszenie wyporności do 19 500 t i zanurzenia do 6,3 m. Przebudowa trwała od 1929 do 1 stycznia 1933, po czym okręt przeklasyfikowano na pancernik szkolny.

W związku z wystąpieniem Japonii z traktatu londyńskiego w 1933, między 1937 a 1940 przywrócono "Hiei" do funkcji pełnowartościowego pancernika, doprowadzając go do standardu pozostałych okrętów typu Kongō, które w tym czasie podlegały dwóm rekonstrukcjom. Starą siłownię zamieniono na nowoczesną, o dwukrotnie większej mocy w stosunku do stanu poprzedniego, a dziesięciokrotnie w stosunku do "Hiei" jako okrętu szkolnego - 136 000 KM. W celu zwiększenia prędkości zoptymalizowano też obwody kadłuba, wydłużając rufę o 7,6 m. Działania te spowodowały przyrost prędkości do 30,5 w. Na "Hiei" zamontowano zdjęty uprzednio pancerz, a nadto go wzmocniono, dodając ok. 4000 ton pancerza, głównie zwiększając grubość pokładu pancernego, dachów wież i barbet. W celu zwiększenia odporności przeciw wybuchom podwodnym, dodano na burtach dodatkowe przedziały przeciwtorpedowe - "bąble", zwiększające szerokość okrętu. Zwiększono kąt podniesienia dział do 43°, przez co donośność ich wzrosła do 33 000 m. Okręt wyposażono w katapultę dla wodnosamolotów rozpoznawczych i wzmocniono uzbrojenie plot, zamieniając działa 80 mm na cztery podwójne stanowiska dział uniwersalnych 127 mm i 10 podwójnie sprzężonych działek 25 mm. Zwiększono również z 15° do 30° kąt podniesienia dział artylerii średniej umieszczonych w kazamatach i ich donośność, zmniejszając przy tym ich liczbę do 14. Dalszej rozbudowie uległa dziobowa nadbudówka, w formie wysokiej wieży, która stała się nieco odmienna od trzech pozostałych okrętów (stanowiła pierwowzór dla nadbudówki projektowanej dla pancerników typu "Yamato") . Od 31 stycznia 1940 "Hiei" ponownie wszedł do służby jako szybki pancernik.

[edytuj] Służba

[edytuj] Przed II wojną światową

8 sierpnia 1914 "Hiei" został przydzielony do 3. dywizjonu pancerników Pierwszej Floty, bazując głównie w Sasebo. Po przystąpieniu Japonii do I wojny światowej po stronie ententy, "Hiei" operował na wodach Chin, bez akcji bojowych. 1 grudnia 1920 został przydzielony do 2. dywizjonu pancerników Pierwszej Floty, a 1 grudnia 1922 do 4. dywizjonu pancerników Drugiej Floty.

11 października 1940 z pokładu "Hiei" cesarz Hirohito dokonał przeglądu floty podczas rewii floty w Zatoce Tokijskiej. Od listopada 1940 przydzielony był do 3. dywizjonu pancerników, dowodzonego od września 1941 przez wiceadmirała Gunichi Mikawę.

[edytuj] II wojna światowa

Po przystąpieniu Japonii do II wojny światowej, "Hiei" używany był początkowo we wszystkich głównych operacjach ofensywnych floty japońskiej jako ochrona lotniskowców, razem z innymi pancernikami typu Kongō, głównie z "Kirishima", tworząc z nią sekcję 3. dywizjonu. Nie brał jednak bezpośredniego udziału w walkach lotniczo-morskich.

W grudniu 1941 uczestniczył z "Kirishimą" w eskorcie lotniskowców podczas otwierającego wojnę na Pacyfiku ataku na Pearl Harbor. W połowie stycznia 1942 przebazowany do Truk, osłaniał z "Kirishimą" zajęcie Rabaulu i Kaviengu. Od 1 do 4 lutego 1942 uczestniczył w bezskutecznym poszukiwaniu amerykańskiego zespołu lotniskowców. 19 lutego osłaniał lotniskowce atakujące Port Darwin, a pod koniec lutego osłaniał lotniskowce na Morzu Jawajskim, atakujące cele na Jawie. 1 marca 1942 ostrzeliwał z "Kirishimą" amerykański niszczyciel USS "Edsall", trafiając go jednym pociskiem 356 mm (został on później zatopiony przez lotnictwo i krążownik "Chikuma").

Od 26 marca do kwietnia 1942 "Hiei" uczestniczył z całym 3. dywizjonem pancerników w osłonie lotniskowców podczas rajdu na Ocean Indyjski. W czerwcu brał udział wraz z "Kongō" w osłonie inwazji na Aleuty, dokonywanej równocześnie z bitwą o Midway.

14 lipca 1942 "Hiei" i "Kirishima" przydzielono do 11. dywizjonu pancerników kontradmirała Hiroaki Abe w składzie Trzeciej Floty, działającej w rejonie Wysp Salomona ("Hiei" stał się okrętem flagowym dywizjonu). 24 sierpnia osłaniały one lotniskowce podczas bitwy koło wschodnich Salomonów. W dniach 14 i 15 października osłaniały pancerniki "Kongo" i "Haruna" oraz krążowniki bombardujace Guadalcanal. 26 października "Hiei" i "Kirishima" osłaniały lotniskowce podczas bitwy koło wysp Santa Cruz.

10 listopada 1942 "Hiei" wraz z "Kirishimą" wypłynął z Shortland w misję bombardowania lotniska amerykańskiego na Guadalcanalu, w wyniku czego doszło do bitwy pod Guadalcanalem z amerykańskimi okrętami, z 12 na 13 listopada 1942. "Hiei" był okrętem flagowym dowódcy japońskiego zespołu, wiceadmirała Hiroaki Abe. W toku nocnej bitwy na małe odległości, "Hiei" przyczynił się do zatopienia krążownika USS "Atlanta" i kilku niszczycieli amerykańskich oraz uszkodził kilku dalszych okrętów, lecz został też sam uszkodzony artylerią amerykańskich ciężkich krążowników USS "San Francisco" i "Portland", lekkich krążowników i niszczycieli, otrzymując około 28-38 trafień pociskami 203 mm i 70-74 pociskami 127 mm z małej odległości. Wprawdzie nie zagroziły one pływalności ani ruchowi okrętu, nie przebijając pancerza, lecz wywołały liczne pożary w nadbudówkach, a przede wszystkim spowodowały utratę sterowności na skutek zalania pomieszczenia maszyny sterowej na rufie. Około godz. 2 wiceadmirał Abe wycofał "Hiei" z bitwy. 13 listopada 1942 w dzień "Hiei" znajdował się kilka mil morskich na północny zachód od wysepki Savo, a jego załoga walczyła o usunięcie uszkodzań i wycofanie okrętu, lecz wysiłki te były utrudnione z powodu zacięcia się steru na prawo i cyrkulacji okrętu. Wiceadmirał Abe przeniósł swój sztab na niszczyciel "Yukikaze", lecz dowódca "Hiei" sprzeciwił się rozkazowi osadzenia pancernika na brzegu Guadalcanalu. Z nadejściem dnia plany uratowania okrętu zostały udaremnione przez liczne ataki amerykańskich samolotów torpedowych i bombowych z Guadalcanalu i lotniskowca USS "Enterprise" oraz bombowców B-17 z Espiritu Santo, które poważnie uszkodziły "Hiei" kilkoma bombami i 4 torpedami. Wobec dalszych uszkodzeń i niemożności ewakuacji "Hiei", około godz. 18 wiceadmirał Abe rozkazał opuścić okręt i zatopić go. Mimo odwołania rozkazu zatopienia okrętu o 18.38 przez samego admirała Yamamoto, w zamiarze odciągania przez niego uwagi Amerykanów, "Hiei" prawdopodobnie zdążył został uprzednio dobity torpedami przez japoński niszczyciel "Shigure", po czym po pewnym czasie zatonął w okolicach pozycji 09°S, 159°E (dokładna pozycja jest nieznana). Zginęło 188 członków załogi, reszta została uratowana przez niszczyciele.

Dowódcy:
I wojna światowa:

• kmdr por. Shichitarô Takagi: 4 sierpnia 1914
• kmdr por. Hiroharu Katô: 13 grudnia 1915
• kmdr por. Terufusa Hori: 1 grudnia 1916
• kmdr por. Shôzô Kuwashima: 1 grudnia 1917 - 1 grudnia 1918

II wojna światowa:

• kmdr por. Koso Abe: 15 listopada 1939
• kmdr por. Kaoru Arima: 15 października 1940
• kmdr por. Masao Nishida: 10 września 1941 - 13 listopada 1942

[edytuj] Dane techniczne:

po zbudowaniu:

• wyporność:
  • standardowa: 26 330 t
  • pełna: 28 700 t
• wymiary:
  • długość: 214,9 m
  • szerokość: 28 m
  • zanurzenie: 8,4 m
• napęd: 4 turbiny parowe o mocy łącznej 64 000 KM, 36 kotłów parowych o mieszanym opalaniu, 4 śruby
• prędkość maksymalna: 27,5 w
• zasięg: 8000 mil morskich przy prędkości 14 w
• zapas paliwa: 4230 t (węgiel) i 1000 t (ropa)
• załoga: 1221

po modernizacji w 1940:

• wyporność:
  • standardowa: 32 350 t
  • pełna: 38 900 t
• wymiary:
  • długość: 222 m
  • szerokość: 29,3 m
  • zanurzenie: 9,7 m
• napęd: 4 turbiny parowe o mocy łącznej 136 000 KM, 11 kotłów parowych, 4 śruby
• prędkość maksymalna: 30,3 w
• zasięg: 10 000 mil morskich przy prędkości 18 w
• zapas paliwa: 6330 t. (mazut)
• załoga: 1437

Uzbrojenie i wyposażenie:

• po wejściu do służby:
  • 8 dział 356 mm w wieżach dwudziałowych (4xII).
    • długość lufy L/45 (45 kalibrów), donośność maksymalna ? m, kąt podniesienia 25°, masa pocisku 635 kg.
  • 16 dział 152 mm w kazamatach
  • 4-8 dział przeciwlotniczych 80 mm (dodane ok. 1918)
  • 8 podwodnych wyrzutni torpedowych 533 mm

• po modernizacji w 1940:
  • 8 dział 356 mm w wieżach dwudziałowych (4xII).
    • długość lufy L/45, donośność maksymalna 33.000 m (inne dane: 35.450 m), kąt podniesienia 43°, masa pocisku 622-673,5 kg.
  • 14 dział 152 mm w kazamatach
  • 8 dział uniwersalnych 127 mm (4xII)
  • 20 działek przeciwlotniczych 25 mm Typ 96 (10xII) (ilość zwiększana w latach 1943-44, maksymalnie do 94 - 117)
  • 3 wodnosamoloty Nakajima E8N1 i Kawanishi E7K1, katapulta

Opancerzenie:

• pas burtowy: 203 - 76 mm
• wewnętrzny pokład pancerny: 120 - 80 mm (po modernizacji)
• wieże i barbety: do 229 mm
• kazamaty: 152 mm
• masa pancerza: 10 732 t. (po modernizacji)

[edytuj] Źródła

• (en) IJN Hiei: Tabular Record of Movement na stronie Imperial Japanese Navy Page
• (ru) В.Дашьян (W. Daszjan): "Корабли Второй мировой войны. ВМС Японии. Часть 1" (Korabli Wtoroj mirowoj wojny. WMS Japonii. Czast 1), seria Morskaja Kollekcja 06/2004