Inicjatywa ustawodawcza
Z Wikipedii
Inicjatywa ustawodawcza to uprawnienie do przedkładania władzy ustawodawczej projektów aktów normatywnych. Z reguły krąg podmiotów uprawnionych do wniesienia projektu określany jest w konstytucji, rzadziej w ustawach zwykłych. Niektóre apsekty prawa inicjatywy ustawodawczej mogą być określane także w regulaminach parlamentarnych lub wynikać ze zwyczaju.
Inicjatywa ustawodawcza zazwyczaj przysługuje rządowi oraz członkom parlamentu.
Spis treści |
[edytuj] Inicjatywa ustawodawcza w Polsce
W Polsce, na mocy art. 118 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, prawo inicjatywy ustawodawczej przysługuje:
- Senatowi
- Prezydentowi RP
- Radzie Ministrów (rządowi)
- posłom, przy czym Regulamin Sejmu wymaga, by projekt był zgłoszony przez grupę 15 posłów lub stałą komisję sejmową
- grupie 100 tysięcy obywateli - tzw. inicjatywa ludowa.
Podmiotowe ograniczenie inicjatywy ustawodawczej odnosi się do:
- projektu ustawy budżetowej oraz projektów ustaw bezpośrednio wyznaczających sytuację finansów państwowych - inicjatywę posiada wyłącznie Rada Ministrów (art. 221 Konstytucji)
- projektu ustawy o zmianie konstytucji - inicjatywa przysługuje grupie obejmującej co najmniej 1/5 ustawowej liczby posłów, Senatowi oraz prezydentowi (art. 235 ust.1)
[edytuj] Inicjatywa prawodawcza w Unii Europejskiej
[edytuj] Inicjatywa w I filarze
Bezpośrednia inicjatywa przygotowywania aktów normatywnych we Wspólnocie Europejskiej z pewnymi wyjątkami zarezerwowana jest dla Komisji Europejskiej. Jedynie w przypadku tworzenia wspólnej dla państw członkowskich Unii ordynacji wyborczej do Parlamentu Europejskiego, inicjatywa w tym zakresie należy do samego Parlamentu. Poza tym w pięcioletnim okresie przejściowych po wejściu w życie Traktatu amsterdamskiego (1 maja 1999 - 1 maja 2004) Komisja Europejska dzieliła inicjatywę prawodawczą z państwami członkowskimi w obrębie tytułu IV Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (wizy, imigracja, azyl, współpraca sądowa w sprawach cywilnych).
Parlament Europejski oraz Rada Unii Europejskiej posiadają tzw. inicjatywę pośrednią, która oznacza, iż mogą one żądać od Komisji Europejskiej przedłożenia określonej inicjatywy prawodawczej. Niemniej żadanie to nie tworzy dla Komisji obowiązku prawnie wiążącego. Od oceny Komisji zależy, czy wystąpi z określoną inicjatywą, a jeśli tak, to jaka będzie jej treść.
[edytuj] Inicjatywa w II i III filarze
W obszarze II filaru Unii Europejskiej (Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa) inicjatywa należy do Rady Europejskiej oraz Rady Unii Europejskiej. Jednak Rada UE może żądać od Komisji przedstawienia "wszelkich właściwych propozycji", co uprawnia do stwierdzenia, iż pośrednią inicjatywę prawodawczą w II filarze może posiadać Komisja Europejska.
Z kolei w ramach III filaru UE (Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych) inicjatywa dzielona jest między Komisję Europejską i państwa członkowskie Unii.
