Józef Chrząszczyński

Z Wikipedii

Józef Chrząszczyński (ur. 18 marca 1899 w Woli Żarczyckiej koło Łańcuta, zm. 29 kwietnia 1969 w Koszalinie), polski działacz turystyczny, przewodnik po Koszalinie i okolicach.

Był synem Jana i Karoliny z Sawickich, ukończył gimnazjum rolne w Leżajsku. Zmobilizowany w 1918, ukończył poznańską szkołę podchorążych artylerii. Przez cały okres międzywojenny był oficerem Wojska Polskiego, od 1921 w 8 pułku artylerii ciężkiej w Toruniu. Od 1932 należał do Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, prowadził działalność turystyczną w wojsku, za co otrzymał w 1938 Srebrny Krzyż Zasługi. W kampanii wrześniowej uczestniczył w stopniu kapitana, walczył m.in. nad Bzurą i w obronie Modlina, został odznaczony Krzyżem Walecznych.

Krótko przebywał w niewoli niemieckiej, po zwolnieniu włączył się w organizowanie struktur Związku Walki Zbrojnej (później Armii Krajowej). W styczniu 1941 został zatrzymany przez gestapo, ale pół roku później udało mu się zbiec z aresztu. Po wojnie został skierowany do pracy w Koszalinie, gdzie został inspektorem osadnictwa wojskowego w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym. Działał jednocześnie w kombatanckim Związku Osadników Wojskowym. Wstąpił do Stronnictwa Ludowego (potem Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego), był m.in. wiceprezesem Powiatowego Zarządu w Koszalinie. Pełnił mandat w Powiatowej Radzie Narodowej. Po rozwiązaniu Państwowego Urzędu Repatriacyjnego pracował w kierownictwie Związku Samopomocy Chłopskiej w Koszalinie, potem w Funduszu Wczasów Pracowniczych w Mielnie i kierownictwie koszalińskiego oddziału "Orbisu".

Od 1950 organizował struktury Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Koszalinie. Był jednym z pierwszych przewodników turystycznych na tym terenie, organizatorem kursów dla przewodników, autorem licznych publikacji. Opracował m.in. przewodniki Koszalin, Mielno i okolice (1958), Koszalin i okolice. Działał społecznie także po przejściu na emeryturę w 1964. Awansowany do stopnia majora rezerwy, został odznaczony m.in. Medalem Zwycięstwa i Wolności (1957), Krzyżem Partyzanckim (1958), Złotą Odznaką PTTK (1959), odznaką 1000-Lecia Państwa Polskiego (1966), honorową odznaką "Za Zasługi dla Województwa Koszalińskiego" (1967).

Został pochowany w Toruniu. Jego imię nosi szlak turystyczny, prowadzący z Góry Chełmskiej pod Koszalinem do Tychowa (nieco ponad 50 km).

Źródła:

• sylwetka Józefa Chrząszczyńskiego w opracowaniu Bernarda Konarskiego (na stronie koszalińskiego oddziału PTTK)