Jakub Gay

Nagrobek J.J. Gaya na cmentarzu Ewangelicko-augsburskim w Warszawie

Jan Jakub Gay (ur. 29 listopada 1801 w Kamionce, zm. 2 października 1849 w Warszawie), polski architekt, reprezentant historyzmu, dziad Henryka Juliana.

Po nauce w Korpusie Kadetów w Kaliszu, w latach 1822-1925 służył w wojskach Królestwa Polskiego. W roku 1830 z polecenia Ministerstwa Skarbu wyjechał na studia do Anglii, Holandii, Francji i Niemiec. Po powrocie do Polski zasłynął jako pierwszy w Warszawie architekt stosujący ozdoby architektoniczne z lanego żelaza i blachę cynkowaną do krycia dachów - jego kamienica i pałac przy ul. Grzybowskiej 19 była pionierskim wykorzystaniem elementów żelaznych, o 10 lat starsza niż słynna kamienica przy Krakowskim Przedmieściu 17 projektu Franciszka Marii Lanciego.

Był członkiem Instytutu Królewskiego Architektury w Londynie oraz Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Sankt Petersburgu.

Żonaty z Anną z Heurichów miał z nią pięcioro dzieci. Zmarł we własnym domu w 1849 roku. Wśród osieroconych dzieci był siedmioletni Stanisław Gay, który 19 lutego 1863 w oddziale Ludwika Mierosławskiego zginął w bitwie pod Krzywosądzem na Kujawach.

[edytuj] Ważniejsze prace

Bank Polski przy pl. Bankowym w Warszawie (1828-1830)
oficyna przy ul. Elektoralnej 2 (razem z Antonio Corazzim)
Ministerstwo Przemysłu i Handlu, Główny Urząd Miar, ul. Elektoralna 2 (1829-1830)
Obelisk ku czci cara Aleksandra I na Cytadeli Warszawskiej (proj. 1829, rozebrany 1924)
spichlerz w Modlinie nad Narwią (1832)
Stara Papiernia w Konstancinie (1836-1838)
Gościnny Dwór na Wielopolu (razem z Alfonsem Kropiwnickim) (1841)
część gmachów Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności przy ul. Belwederskiej
dom Nowakowskiego przy ul. Królewskiej
stacja drogi żelaznej warszawsko-wiedeńskiej w Żyrardowie (1845)
jatki w posesji Zrazowskiego przy ul. Nowy Świat 64 (1849)
domy A. Cohna przy zbiegu ul. Przechodniej i Ptasiej
dom własny przy ul. Grzybowskiej 19, znany jako kamienica i pałac Gaya
i inne.

Kwiatkowski M., Pałac i kamienica Gaya, [w:] "Spotkania z Zabytkami", nr 4/2007, ISSN 0137-222X
Łoza S., Architekci i Budowniczowie w Polsce, Warszawa 1954