Jakub Reiner
Z Wikipedii
Józef Jakub Reiner (urodzony około 1840; zmarł 27 listopada 1866 w Irkucku) - farmaceuta z Warszawy, uczestnik powstania styczniowego, jeden z organizatorów i przywódców polskiego powstania nad Bajkałem w 1866. W powstaniu tym dowodził jednym z dwóch oddziałów konnych (około 20 jeźdźców). Po upadku powstania został aresztowany i wraz z około 680 innymi powstańcami przewieziony do Irkucka, gdzie 18 sierpnia 1866 rozpoczęło się śledztwo.
19 listopada 1866 ogłoszono wyrok: na karę śmierci skazano siedmiu przywódców, pozostałych powstańców skazano na dożywotnią katorgę. Ostatecznie rozstrzelano czterech: Narcyza Celińskiego, Gustawa Szaramowicza, Władysława Kotkowskiego i właśnie Jakuba Reinera. Wyrok wykonano 27 listopada 1866 w Irkucku na przedmieściu Uszakowka, za rogatką "jakucką", u podnóża gór w pobliżu rzeki Angary.
Przed wykonaniem wyroku skażańcy napisali listy do swych rodzin. Listy te nie dotarły do adresatów. Władze rosyjskie wysłały je do Sankt Petersburga, gdzie Aleksander II, wydał polecenie nie doręczenia ich adresatom. Niektóre listy opublikowano w Przeglądzie Historycznym LIV, 1963 z. 2 (H. Skok, Powstanie polskich zesłańców za Bajkałem w 1866 r.).
[edytuj] Bibliografia
- Zofia Strzyżewska; Zesłańcy Powstania Styczniowego z Królestwa Polskiego. Wykaz nazwisk z akt w zasobie Archiwum Głównego Akt Dawnych; Wyd. NDAP, Warszawa 2001.
- Wielka Encyklopedia Powszechna PWN; t. 9 Polska-Robe, str. 353-354; PWN Warszawa 1967
- Władysław Pobóg-Mahnowski; Najnowsza historia polityczna Polski, Tom pierwszy 1864-1914, oficyna wydawnicza Graf, Gdańsk 1991
- Roman Rogiński; Powstaniec 1863 - zeznania i wspomnienia, wyd. PWN, Warszawa 1983
- Henryk Skok; Polacy nad Bajkałem 1863-1883; wyd. PWN, Warszawa 1974
