Jan Rossman
Z Wikipedii
Jan Rossman (ur. 6 grudnia 1916, zm. 13 czerwca 2003) – porucznik AK (pseudonimy: "Wacek", "Kuna"), harcmistrz, członek Głównej Kwatery Szarych Szeregów, jeden z komendantów Chorągwi Warszawskiej ZHP, dowódca siatki pomocy więźniom, twórca sławnej "Szkoły za lasem" – kursów podharcmistrzowskich Szarych Szeregów.
W książce "Kamienie na szaniec" – Pan Janek.
Spis treści |
[edytuj] Młodość
Urodzony w Warszawie. Absolwent Państwowego Gimnazjum im. Adama Mickiewicza. Członek drużyny, a następnie drużynowy 3 Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Księcia Józefa Poniatowskiego. Mianowany podharcmistrzem, a następnie harcmistrzem w 1938 roku.
[edytuj] Konspiracja
Od początku w Pasiece (Głównej Kwaterze Szarych Szeregów).
Od 1942 kierownik Wydziału Kształcenia Starszyzny, potem wizytator Chorągwi Warszawskiej, miał decydujący wpływ na kształtowanie ideowe wojennego harcerstwa – Szarych Szeregów.
Jego dom na Żoliborzu był centrum konspiracji, tam spotykał się Aleksander Kamiński z bohaterami "Kamieni na szaniec". Niestrudzony zbieracz dokumentów o historii Szarych Szeregów, które dzięki niemu udało się wydać w Londynie w 1982 roku. Twórca pisma podziemnego "Brzask".
[edytuj] Powstanie warszawskie
W powstaniu warszawskim Rossman jest oficerem w batalionie "Zośka" na Woli i Starym Mieście.
Porucznik AK – Jan Rossman, ps. Kuna organizował sieć kanałów dla powstańców. Pomysł podsunął mu jeden z Żydów uwolnionych przez batalion "Zośka" z obozu w "Gęsiówce".
Jan Rossman wspominał: "W ruinach getta był człowiek, który znał kanały z okresu walk w getcie i dał nam pierwsze cenne wskazówki.(...) Walkę w kanałach poznałem 25 sierpnia, kiedy dostałem rozkaz przejścia ze Starego Miasta na Żoliborz. Miała to być krótka wyprawa po uzupełnienie amunicji przeciwczołgowej dla harcerskiego batalionu "Zośka" walczącego na Nowym Mieście. Tymczasem los zdecydował, że pozostałem w służbie kanałowej przez cały wrzesień i potem, po kapitulacji Żoliborza przeszedłem z Żoliborza do Śródmieścia. Doświadczenia kanałowe mówiły nam, że można myśleć o ewakuowaniu ludzi, dowództwa czy oficerów kanałami przez miasto".
[edytuj] Okres powojenny
W 1945 roku tak oceniał nowe pokolenie instruktorskie, które wychodziło w połowie wojny z jego kursów "Szkoła za lasem": W pracy wojennej zdali wspaniale egzamin charakteru. Może tylko, pochłonięci techniką walki podziemnej, niedostatecznie widzą, że to, co robią, jest bardzo poważną pracą wychowawczą.
W marcu 1946 powrócił do kraju (z żoną – adiutantką Tadeusza Zawadzkiego, harcerką Danutą) i podjął przerwane studia na Politechnice Warszawskiej uzyskując w 1947 dyplom magistra inżyniera budownictwa, a następnie tytuł doktora nauk technicznych.
Zaczyna imponującą drogę wybitnego inżyniera od budowy Trasy W-Z, wykładowcy Politechniki Warszawskiej, Łódzkiej i Uniwersytetu Narodowego w Kinszasie (Afryka). Był czołowym inżynierem Urbanistyki Podziemnej i Techniki Robót Podziemnych w Warszawie.
W październiku 1956 wraz z Aleksandrem Kamińskim i instruktorami z Szarych Szeregów uczestniczył w działaniach na rzecz odbudowy ZHP. Aktywnie uczestniczył też w przemianach harcerstwa w roku 1989. Inicjator listu tzw. "Bandy Czworga" i koncepcji by Stefan Mirowski był Przewodniczącym ZHP uhonorowanych przywróceniem tradycyjnego Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego oraz nowym Statutem przyjętym na XXVIII Walnym Zjeździe ZHP w grudniu 1990.
Harcerz – do ostatnich dni. Aleksander Kamiński, dedykując mu "Kamienie na szaniec", nazwał Rossmana człowiekiem, który decydujący wpływ wywierał na kształtowanie postawy ideowej harcerstwa w latach walki.
[edytuj] Książki
- "Harcerstwo w dwudziestoleciu międzywojennym" (wybór i oprac. Jan Rossman) 8-9(314-315), s. 999-1073
- "Tadeusz Zawadzki "Zośka"" – Anna Zawadzka, Jan Rossman, Oficyna Wydawnicza Interim, Warszawa 1991
