Jan Szczepanik
Z Wikipedii
Jan Szczepanik (ur. 13 czerwca 1872 w Rudnikach k. Mościsk - zm. 18 kwietnia 1926 w Tarnowie), polski wynalazca zwany "polskim Edisonem" i "galicyjskim geniuszem". Opisany w dwóch artykułach przez Marka Twaina.
Spis treści |
[edytuj] Dzieciństwo i młodość
Nieślubny syn Marianny, córki rolników ze Zręcina k. Krosna. Wychowany przez Salomeę i Wawrzyńca Gradowiczów w Krośnie, gdzie uczęszczał do szkoły ludowej. Następnie uczył się w gimnazjum w Jaśle i seminarium nauczycielskim w Krakowie. Do 1896 r. pracował jako nauczyciel w podkrośnieńskich wsiach - najpierw w Potoku, następnie w Korczynie i Lubatówce.
[edytuj] Twórczość
Jest autorem 50 wynalazków i kilkuset opatentowanych pomysłów technicznych z dziedziny fotografii barwnej, telewizji, barwnego tkactwa i innych. W 1897 opatentował telektroskop, jedno z pierwszych rozwiązań w dziedzinie telewizji monochromatycznej. W latach 1918-1925 opracował system filmu barwnego, wysoko ceniony za bliskie realizmowi oddawanie kolorów. Pracował także nad odtwarzaniem filmu dźwiękowego. Udało się mu stworzyć pancerz kuloodporny, rodzaj tkaniny z cienkimi blachami stalowymi. Wynalazek ten przyniósł Szczepanikowi sławę, ponieważ obronił on przed zamachem króla hiszpańskiego Alfonsa XIII, który w ramach wdzięczności udekorował Szczepanika najwyższym odznaczeniem państwowym. Nazwisko Jana Szczepanika dziś wymieniają wszystkie fachowe encyklopedie i leksykony na świecie.
[edytuj] Bibliografia
- Jan Szczepanik wielki wynalazca - W. Jawsiewicki, Warszawa 1961
- Zapomniany wynalazca. O Janie Szczepaniku - Anna Pragłowska, Tarnów 2002.
- Wizytówki miasta Tarnowa - Anna Pragłowska, Tarnów 2005
- Mój Tarnów - A. Sypek Tarnów 2005.
- Cmentarz Stary w Tarnowie - przewodnik t. II - A. Sypek, Tarnów 1994
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Szczepanik - Polski Edison - bogata monografia Jana Szczepanika i jego wynalazków
- Jan Szczepanik - bogato ilustrowana monografia Jana Szczepanika i jego wynalazków
- Artykuł ze strony Muzeum Okręgowego w Tarnowie
- Strona poświęcona Janowi Szczepanikowi
- Zapowiedź artykułu z magazynu Mówią Wieki
- Mark Twain - The Austrian Edison Keeping School Again (ang.)
- Mark Twain - From the "London Times" of 1904 (ang.)
- Artykuł o spotkaniu Szczepanika z Twainem (franc.)